پرش به محتوا

احادیث طینت: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۷: خط ۲۷:
احادیث طینت مجموعه روایاتی است که ماده اولیه آفرینش انسان‌ها را یکسان نمی‌داند و به آفرینش انسان‌های [[مؤمن]] از ماده‌ای خوش‌بو و خوشایند با عنوان طینت علیین و خلقت انسان‌های [[کافر]] از ماده‌ای بدبو و ناخوشایند به نام طینت سجین اشاره دارد.<ref>رضوانی و ذاکری، «روایات طینت و اختیار انسان»، ص۴۷-۴۸.</ref> این سلسله [[روایات]] با مضامین متفاوتی مانند خلقت از نور و ظلمت یا [[بهشت]] و [[جهنم]] در بسیاری از کتب حدیثی [[شیعه]] از جمله [[المحاسن (کتاب)|المحاسن]]،<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۱۳۲-۱۳۵ و ۲۸۲-۲۸۳.</ref> [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائر الدرجات]]،<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۴-۱۸ و ۱۷۱.</ref> [[الکافی (کتاب)|الکافی]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲-۷.</ref> [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]]<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۸۲-۸۴ و۱۱۶-۱۱۷.</ref> و [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵، ۱۵۲-۱۶۱.</ref> آمده است. در برخی از منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نیز در موارد معدودی به نقل احادیث طینت پرداخته شده است.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۵۰؛ ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۶۲۷؛ سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۵.</ref>
احادیث طینت مجموعه روایاتی است که ماده اولیه آفرینش انسان‌ها را یکسان نمی‌داند و به آفرینش انسان‌های [[مؤمن]] از ماده‌ای خوش‌بو و خوشایند با عنوان طینت علیین و خلقت انسان‌های [[کافر]] از ماده‌ای بدبو و ناخوشایند به نام طینت سجین اشاره دارد.<ref>رضوانی و ذاکری، «روایات طینت و اختیار انسان»، ص۴۷-۴۸.</ref> این سلسله [[روایات]] با مضامین متفاوتی مانند خلقت از نور و ظلمت یا [[بهشت]] و [[جهنم]] در بسیاری از کتب حدیثی [[شیعه]] از جمله [[المحاسن (کتاب)|المحاسن]]،<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۱۳۲-۱۳۵ و ۲۸۲-۲۸۳.</ref> [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائر الدرجات]]،<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۴-۱۸ و ۱۷۱.</ref> [[الکافی (کتاب)|الکافی]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲-۷.</ref> [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]]<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۸۲-۸۴ و۱۱۶-۱۱۷.</ref> و [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵، ۱۵۲-۱۶۱.</ref> آمده است. در برخی از منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نیز در موارد معدودی به نقل احادیث طینت پرداخته شده است.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۵۰؛ ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۶۲۷؛ سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۵.</ref>


معنای اولیه روایات طینت، نشان‌دهنده سرنوشتی از پیش تعیین شده برای انسان‌ها و مغایر با ظاهر [[ آیه |آیات]] و [[روایت|روایات]] دانسته شده است که عاقبت انسان‌ها را ساخته دست خود و نتیجه اعمال آنها می‌داند؛<ref>محمودی و حسینی،‌ «دیدگاه علامه طباطبایی پیرامون احادیث طینت در تبیین شعادت و شقاوت انسان»، ص۷۸.</ref> چنانکه ظاهر روایات مذکور را بیش از هر چیز در تضاد با [[جبر و اختیار|اختیار آدمی]] و [[عدل الهی]] دانسته‌اند.<ref>شبر، مصابیح الانوار، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۵.</ref> ناسازگاری مذکور سبب شده تا این مسأله از سخت‌ترین مباحث [[درایه الحدیث|حدیث‌شناسی]] محسوب شود.<ref>امام خمینی، مصباح الهدایه، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۰.</ref>
معنای اولیه روایات طینت، نشان‌دهنده سرنوشتی از پیش تعیین شده برای انسان‌ها و مغایر با ظاهر [[ آیه |آیات]] و [[حدیث |روایات]] دانسته شده است که عاقبت انسان‌ها را ساخته دست خود و نتیجه اعمال آنها می‌داند؛<ref>محمودی و حسینی،‌ «دیدگاه علامه طباطبایی پیرامون احادیث طینت در تبیین شعادت و شقاوت انسان»، ص۷۸.</ref> چنانکه ظاهر روایات مذکور را بیش از هر چیز در تضاد با [[جبر و اختیار|اختیار آدمی]] و [[عدل الهی]] دانسته‌اند.<ref>شبر، مصابیح الانوار، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۵.</ref> ناسازگاری مذکور سبب شده تا این مسأله از سخت‌ترین مباحث [[درایه الحدیث|حدیث‌شناسی]] محسوب شود.<ref>امام خمینی، مصباح الهدایه، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۰.</ref>


بیشتر عالمانی که به روایات طینت پرداخته‌اند، در ابتدا معنای طینت را بیان کرده‌اند؛ [[آقا جمال خوانساری]] در [[کتاب شرح احادیث طینت]]، طینت را به معنای جوهری که نفس از آن خلق شده می‌داند.<ref>آقا جمال خوانساری، شرح احادیث طینت، ۱۳۵۹ش، ص۱۷.</ref> [[امام خمینی]]، طینت را ماده اصلی آفرینش انسان دانسته است که در طول حیاتش در اعمال و رفتار او تجلی می‌یابد.<ref>امام خمینی، طلب و اراده، ۱۳۶۲ش، ص۱۶۰.</ref>
بیشتر عالمانی که به روایات طینت پرداخته‌اند، در ابتدا معنای طینت را بیان کرده‌اند؛ [[آقا جمال خوانساری]] در [[کتاب شرح احادیث طینت]]، طینت را به معنای جوهری که نفس از آن خلق شده می‌داند.<ref>آقا جمال خوانساری، شرح احادیث طینت، ۱۳۵۹ش، ص۱۷.</ref> [[امام خمینی]]، طینت را ماده اصلی آفرینش انسان دانسته است که در طول حیاتش در اعمال و رفتار او تجلی می‌یابد.<ref>امام خمینی، طلب و اراده، ۱۳۶۲ش، ص۱۶۰.</ref>
۱۷٬۴۳۵

ویرایش