Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۲٬۰۰۵
ویرایش
خط معلی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:نام امام علی با خط معلی.jpg|بندانگشتی|250px|نام امام علی(ع) با خط معلی]] | [[پرونده:نام امام علی با خط معلی.jpg|بندانگشتی|250px|نام امام علی(ع) با خط معلی]] | ||
'''خط مُعَلّیٰ''' خطی برگرفته از نام [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] که توسط حمید عجمی خوشنویس ایرانی، در سال ۱۳۷۸ش ابداع شد. این خط از خطوط نوظهور و آخرین گونه از خطوط ابداعی محسوب می‌شود. از قالب‌های این خط، برای ثبت [[آیه|آیات قرآن]]، [[حدیث|روایات]] و اسامی [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] استفاده و در تبلیغات و طراحی‌های دینی و مذهبی بهره‌گیری می‌شود. | '''خط مُعَلّیٰ''' خطی برگرفته از نام [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] که توسط [[حمید عجمی]] خوشنویس ایرانی، در سال ۱۳۷۸ش ابداع شد. این خط از خطوط نوظهور و آخرین گونه از خطوط ابداعی محسوب می‌شود. از قالب‌های این خط، برای ثبت [[آیه|آیات قرآن]]، [[حدیث|روایات]] و اسامی [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] استفاده و در تبلیغات و طراحی‌های دینی و مذهبی بهره‌گیری می‌شود. | ||
بنیان‌گذار خط معلی عنایت امام علی(ع) و الهام از ایشان را در شکل‌گیری این خط مؤثر دانسته و معتقد است که خط معلی همسو با جاذبه و دافعه امیرالمؤمنین(ع) بوده و سادگی آن، از زندگی ساده امام الهام گرفته است. از ویژگی‌های این خط شهودی و حماسی بودن آن است و برای یادگیری آن لازم به یادگیری خطوط دیگر چون نستعلیق نیست. | بنیان‌گذار خط معلی عنایت امام علی(ع) و الهام از ایشان را در شکل‌گیری این خط مؤثر دانسته و معتقد است که خط معلی همسو با جاذبه و دافعه امیرالمؤمنین(ع) بوده و سادگی آن، از زندگی ساده امام الهام گرفته است. از ویژگی‌های این خط شهودی و حماسی بودن آن است و برای یادگیری آن لازم به یادگیری خطوط دیگر چون نستعلیق نیست. | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== معرفی == | == معرفی == | ||
خط معلی خطی گرافیکی است<ref>اخبار داخلی، پاییز ۱۳۸۳، ص۵۴.</ref> که در سال ۱۳۷۸ش توسط | خط معلی خطی گرافیکی است<ref>اخبار داخلی، پاییز ۱۳۸۳، ص۵۴.</ref> که در سال ۱۳۷۸ش توسط [[حمید عجمی]] ابداع شد و در کشور [[ایران]]<ref>[http://andishehgah.ir/showthread.php?tid=884 سایت اندیشگاه، خط معلی-حمید عجمی.]</ref> و سازمان جهانی یونسکو ثبت گردید.<ref>[http://honar.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&pageid=541&newsview=4782 فرهنگستان هنر، دو تیر و یک نشان در موزه فلسطين.]</ref> این خط برگرفته از نام و شأنیت [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] است<ref>مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی با الهام از مولا علی(ع)، آذر ۱۳۸۰ش، ص۱۸۲. </ref> و از آن در [[سال امام علی(ع)]]، رونمایی شد.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/128037 راسخون، گفتگو با حمید عجمی مبدع خط معلی.]</ref> | ||
خط معلی را از خطوط نوظهور عصر حاضر<ref>ارشی، ویژگی‌های ممتاز واژه الله از منظر معناشناختی و خوشنویسی، پاییز و زمستان ۱۳۹۵ش، ص۹۴.</ref> و آخرین گونه از خطوط ابداعی دانسته‌اند.<ref>مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی با الهام از مولا علی(ع)، آذر ۱۳۸۰ش، ص۱۸۲. </ref> عده‌ای معتقدند که این خط بیشتر جنبه هنری و تزئینی داشته<ref>اخبار داخلی، پاییز ۱۳۸۳، ص۵۴.</ref> و تاکنون توانسته سیر صعودی خود را به لحاظ کمپوزسیون و طراحی حروف حفظ نماید.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/309795 خبرگزاری مهر، خط معلی خطی قائم به ذات است.]</ref> | خط معلی را از خطوط نوظهور عصر حاضر<ref>ارشی، ویژگی‌های ممتاز واژه الله از منظر معناشناختی و خوشنویسی، پاییز و زمستان ۱۳۹۵ش، ص۹۴.</ref> و آخرین گونه از خطوط ابداعی دانسته‌اند.<ref>مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی با الهام از مولا علی(ع)، آذر ۱۳۸۰ش، ص۱۸۲. </ref> عده‌ای معتقدند که این خط بیشتر جنبه هنری و تزئینی داشته<ref>اخبار داخلی، پاییز ۱۳۸۳، ص۵۴.</ref> و تاکنون توانسته سیر صعودی خود را به لحاظ کمپوزسیون و طراحی حروف حفظ نماید.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/309795 خبرگزاری مهر، خط معلی خطی قائم به ذات است.]</ref> | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
عجمی بهره‌گیری از هنرهای دیگر چون مینیاتوری، گرافیک و نقاشی را در شکل‌گیری این خط مؤثر دانسته است.<ref> مصاحبه شونده: عجمی، این خط صاحب دارد: خط ملی، هنر انقلاب، مهر ۱۳۸۳، ص۳۹.</ref> | عجمی بهره‌گیری از هنرهای دیگر چون مینیاتوری، گرافیک و نقاشی را در شکل‌گیری این خط مؤثر دانسته است.<ref> مصاحبه شونده: عجمی، این خط صاحب دارد: خط ملی، هنر انقلاب، مهر ۱۳۸۳، ص۳۹.</ref> | ||
تاکنون نمایشگاه‌های داخلی و خارجی فراوانی در زمینه آثار خوشنویسی خط معلی برگزار شده است.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: [http://www.azizihonar.com/?do=cat&category=moalla-calligraphy سایت آثار هنرمندان.]</ref> | تاکنون نمایشگاه‌های داخلی و خارجی فراوانی در زمینه آثار خوشنویسی خط معلی برگزار شده است.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: [http://www.azizihonar.com/?do=cat&category=moalla-calligraphy سایت آثار هنرمندان.]</ref> | ||
برخی وقوع [[انقلاب اسلامی ایران]] را در احیای خط و خوشنویسی و ظهور چهره‌های برجسته، از جمله شکل‌گیری خط معلی مؤثر دانسته‌اند و دلیل آن را رونق گرفتن مجدد فرهنگ دینی و مذهبی و بازگشت به آثار زبان فارسی دانسته‌اند؛<ref> صیاد، خط و خوش نویسی؛ خط خوش فارسی و تاثیر آن در فرهنگ ایران، آبان ۱۳۸۹، ص۳۳.</ref> | |||
چنان‌که عده‌ای این خط را نقطه عطف هنر معاصر جمهوری اسلامی ایران دانسته که سبب جذب هنرمندان خوشنویس و نقاشیخط شده است و معتقدند که این خط می‌تواند در سالهای آینده در سراسر جهان [[اسلام]] به‌عنوان یکی از پدیده‌های مهم خوشنویسی مطرح شود.<ref> دسترنج، با هنرمندان/ زیبایی و معنا در نقاشیخط، دی و بهمن ۱۳۸۵، ص۸۲.</ref> | |||
عجمی نیز انقلاب اسلامی ایران و اتفاقات مختلف بعد از آن را در شکل‌گیری این خط موثر دانسته است.<ref>گفتگو با حمید عجمی درباره خط معلی عشقم رسد به فریاد، ۱۳۸۶ش، شماره ۱۸۸۷۷.</ref> | |||
[[پرونده:آیه قرآن با خط معلی.jpg|بندانگشتی|250px|آیه [[قرآن]] با خط معلی]] | [[پرونده:آیه قرآن با خط معلی.jpg|بندانگشتی|250px|آیه [[قرآن]] با خط معلی]] | ||
| خط ۳۶: | خط ۴۰: | ||
==ویژگی‌ها و خصوصیات== | ==ویژگی‌ها و خصوصیات== | ||
حمید عجمی در پاسخ به تبارشناسی خط معلی، این خط را همچون خط نستعلیق، کاملا شهودی دانسته که موهبت‌های الهی در شکل‌گیری آن تأثیرگذار بوده است.<ref>مصاحبه شونده: عجمی، این خط صاحب دارد: خط ملی، هنر انقلاب، مهر ۱۳۸۳، ص۴۲.</ref> وی روح حماسی را از مختصات این خط دانسته<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.</ref> و معتقد است که روح حماسی آن از دیگر خطوط بالاتر است؛<ref>مصاحبه شونده: عجمی، این خط صاحب دارد: خط ملی، هنر انقلاب، مهر ۱۳۸۳، ص۴۰.</ref> به‌گونه‌ای که نوشته شدن برخی از احادیث چون [[لا فتی الا علی|لافتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار]]، با این خط بسیار زیبا می‌شود.<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.</ref> وی خط معلی را، خط بدون مقدمه معرفی کرده است و معتقد است که برای یادگیری آن لازم نیست خطوط دیگری چون نستعلیق را فرا گرفت.<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.</ref> | [[حمید عجمی]] در پاسخ به تبارشناسی خط معلی، این خط را همچون خط نستعلیق، کاملا شهودی دانسته که موهبت‌های الهی در شکل‌گیری آن تأثیرگذار بوده است.<ref>مصاحبه شونده: عجمی، این خط صاحب دارد: خط ملی، هنر انقلاب، مهر ۱۳۸۳، ص۴۲.</ref> وی روح حماسی را از مختصات این خط دانسته<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.</ref> و معتقد است که روح حماسی آن از دیگر خطوط بالاتر است؛<ref>مصاحبه شونده: عجمی، این خط صاحب دارد: خط ملی، هنر انقلاب، مهر ۱۳۸۳، ص۴۰.</ref> به‌گونه‌ای که نوشته شدن برخی از احادیث چون [[لا فتی الا علی|لافتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار]]، با این خط بسیار زیبا می‌شود.<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.</ref> وی خط معلی را، خط بدون مقدمه معرفی کرده است و معتقد است که برای یادگیری آن لازم نیست خطوط دیگری چون نستعلیق را فرا گرفت.<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.</ref> | ||
{{یادداشت|از دیگر مختصات این خط نوع ترکیب‌بندی و فضاسازی آن است؛ به‌گونه‌ای که اگر در این خط محور خط را از ۹۰ درجه به ۱۸۰ درجه در خودش چرخانده شود، سواد و بیاض آن به هم نمی‌خورد؛ اما در خطوط دیگر چون نستعلیق و ثلث چنین نیست و یا در ترکیب‌بندی آن امکان حرکت از یک سمت به سمت دیگری که فاصله دارد، وجود دارد؛ بنابراین اگر خط معلی بر روی دیوار کار شود، می‌توان برای ادامه آن پرشی به آن طرف دیوار داشت؛ بدون آنکه پیوستگی آن به هم بریزد.(مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.)}} | {{یادداشت|از دیگر مختصات این خط نوع ترکیب‌بندی و فضاسازی آن است؛ به‌گونه‌ای که اگر در این خط محور خط را از ۹۰ درجه به ۱۸۰ درجه در خودش چرخانده شود، سواد و بیاض آن به هم نمی‌خورد؛ اما در خطوط دیگر چون نستعلیق و ثلث چنین نیست و یا در ترکیب‌بندی آن امکان حرکت از یک سمت به سمت دیگری که فاصله دارد، وجود دارد؛ بنابراین اگر خط معلی بر روی دیوار کار شود، می‌توان برای ادامه آن پرشی به آن طرف دیوار داشت؛ بدون آنکه پیوستگی آن به هم بریزد.(مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.)}} | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۴: | ||
== زندگی‌نامه بنیان‌گذار == | == زندگی‌نامه بنیان‌گذار == | ||
حمید عجمی در سال ۱۳۴۱ش در [[تهران]] به دنیا آمد و از سال ۱۳۵۵ش به خوشنویسی پرداخت. مشوق اصلی او پدرش بود.<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.</ref> وی از اساتید خوشنویسی چون | حمید عجمی در سال ۱۳۴۱ش در [[تهران]] به دنیا آمد و از سال ۱۳۵۵ش به خوشنویسی پرداخت. مشوق اصلی او پدرش بود.<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷.</ref> وی از اساتید خوشنویسی چون کیخسرو خروش و غلامحسین امیرخانی بهره گرفت.<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، پاییز ۱۳۹۵، ص۴-۱۷؛ مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی با الهام از مولا علی(ع)، آذر ۱۳۸۰ش، ص۱۸۲. </ref> | ||
عده‌ای حمید عجمی را بنیان‌گذار سبک جدید در هنر خوشنویسی معاصر دانسته‌اند<ref>مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی از یک «علی» آغاز شد، تیر ۱۳۷۹ش، ص۱۹-۲۶.</ref> وی نمایشگاه‌های انفرادی زیادی در زمینه خط معلی برپا کرده است که اولین آنها در سال ۱۳۷۸ش بود.<ref> گفت و گو با حمید عجمی درباره خط معلی عشقم رسد به فریاد، ۱۳۸۶ش، شماره ۱۸۸۷۷.</ref> | عده‌ای حمید عجمی را بنیان‌گذار سبک جدید در هنر خوشنویسی معاصر دانسته‌اند<ref>مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی از یک «علی» آغاز شد، تیر ۱۳۷۹ش، ص۱۹-۲۶.</ref> وی نمایشگاه‌های انفرادی زیادی در زمینه خط معلی برپا کرده است که اولین آنها در سال ۱۳۷۸ش بود.<ref> گفت و گو با حمید عجمی درباره خط معلی عشقم رسد به فریاد، ۱۳۸۶ش، شماره ۱۸۸۷۷.</ref> | ||
عجمی مسئولیت‌هایی چون عضو رسمی فرهنگستان هنر، عضو رسمی مجمع هنرمندان حوزه هنری، عضو و مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری و مدیر مؤسسه فرهنگی هنری فردا را به عهده داشته است.<ref>[http://tehran.miu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=135&pageid=29246&showitem=230 سایت المپیاد بین‌المللی قرآن و حدیث، حمید عجمی، هنرمند قرآنی.]</ref> | عجمی مسئولیت‌هایی چون عضو رسمی فرهنگستان هنر، عضو رسمی مجمع هنرمندان حوزه هنری، عضو و مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری و مدیر مؤسسه فرهنگی هنری فردا را به عهده داشته است.<ref>[http://tehran.miu.ac.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=135&pageid=29246&showitem=230 سایت المپیاد بین‌المللی قرآن و حدیث، حمید عجمی، هنرمند قرآنی.]</ref> | ||
فیلم مستندی با عنوان «معلی» ساخته شده است که به کیفیت پیدایش رسم الخط «معلی» در عرصه هنرهای خوشنویسی با نگاهی به زندگی | فیلم مستندی با عنوان «معلی» ساخته شده است که به کیفیت پیدایش رسم الخط «معلی» در عرصه هنرهای خوشنویسی با نگاهی به زندگی حمید عجمی می‌پردازد.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/451834 سایت تحلیلی خبری عصر ایران، زیارت عاشورا به خط معلی نوشته شد.]</ref> | ||
== الهام از امام علی(ع) == | == الهام از امام علی(ع) == | ||
حمید عجمی چگونگی رویکرد به خط معلی را عنایت [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و الهام از ایشان می‌داند<ref>مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی از یک «علی» آغاز شد، تیر ۱۳۷۹ش، ص۱۹-۲۶.</ref> و معتقد است که علت پیدایش این خط، کار کردن بر روی نام امام علی(ع) بوده است که سبب دگرگونی حال او شد و توانست ظرف مدت یک هفته تمام مفردات معلی را بنویسد.<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، مجله رشد آموزش هنر، پاییز ۱۳۹۵، شماره۴۶، ص۱۳.</ref> | [[حمید عجمی]] چگونگی رویکرد به خط معلی را عنایت [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و الهام از ایشان می‌داند<ref>مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی از یک «علی» آغاز شد، تیر ۱۳۷۹ش، ص۱۹-۲۶.</ref> و معتقد است که علت پیدایش این خط، کار کردن بر روی نام امام علی(ع) بوده است که سبب دگرگونی حال او شد و توانست ظرف مدت یک هفته تمام مفردات معلی را بنویسد.<ref>مصاحبه شنونده حمید عجمی، پیدایش خط معلی، مجله رشد آموزش هنر، پاییز ۱۳۹۵، شماره۴۶، ص۱۳.</ref> | ||
برخی معتقدند که این خط دارای ویژگی‌های خاص بصری است و گرایش فراوانی به [[عرفان]] و معنویت دارد. این خط براساس فراز و فرود رفتاری حضرت علی(ع) شکل گرفته و در حقیقت همسو با جاذبه و دافعه امیرالمؤمنین(ع) است<ref>[http://andishehgah.ir/showthread.php?tid=884 سایت اندیشگاه، خط معلی-حمید عجمی.]</ref> و ساده بودن این خط از زندگی ساده ایشان الهام گرفته است.<ref>مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی با الهام از مولا علی(ع)، آذر ۱۳۸۰ش، ص۱۸۲. </ref> {{یادداشت| حمید عجمی گفته است: | برخی معتقدند که این خط دارای ویژگی‌های خاص بصری است و گرایش فراوانی به [[عرفان]] و معنویت دارد. این خط براساس فراز و فرود رفتاری حضرت علی(ع) شکل گرفته و در حقیقت همسو با جاذبه و دافعه امیرالمؤمنین(ع) است<ref>[http://andishehgah.ir/showthread.php?tid=884 سایت اندیشگاه، خط معلی-حمید عجمی.]</ref> و ساده بودن این خط از زندگی ساده ایشان الهام گرفته است.<ref>مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی با الهام از مولا علی(ع)، آذر ۱۳۸۰ش، ص۱۸۲. </ref> {{یادداشت| حمید عجمی گفته است: | ||
وقتی می‌خواستم به ساحت مقدس امام علی(ع) تمسک پیدا کنم و در مورد چنین شخصیتی چیزی بنویسم دوست داشتم که یک قالبی موجود باشد تا بتوانم فریاد بلندتری بزنم و این اصل چیزی بود که در من تحرک و انگیزه ایجاد کرد.(مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی از یک «علی» آغاز شد، تیر ۱۳۷۹ش، ص۱۹-۲۶.)}} | وقتی می‌خواستم به ساحت مقدس امام علی(ع) تمسک پیدا کنم و در مورد چنین شخصیتی چیزی بنویسم دوست داشتم که یک قالبی موجود باشد تا بتوانم فریاد بلندتری بزنم و این اصل چیزی بود که در من تحرک و انگیزه ایجاد کرد.(مصاحبه با حمید عجمی، خط معلی از یک «علی» آغاز شد، تیر ۱۳۷۹ش، ص۱۹-۲۶.)}} | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||