Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۰۲۹
ویرایش
فریضه: تفاوت میان نسخهها
جز
←مفهومشناسی
جز (←مفهومشناسی) |
جز (←مفهومشناسی) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
فریضه اصطلاح فقهی است که در برخی آیات قرآن<ref>نگاه کنید به: سوره بقره، آیه ۲۳۶و۲۳۷؛ سوره نساء، آیه ۱۱ و ۲۴؛ سوره توبه، آیه۶۰.</ref> نیز آمده است. | فریضه اصطلاح فقهی است که در برخی آیات قرآن<ref>نگاه کنید به: سوره بقره، آیه ۲۳۶و۲۳۷؛ سوره نساء، آیه ۱۱ و ۲۴؛ سوره توبه، آیه۶۰.</ref> نیز آمده است. | ||
سه تعریف برای فریضه از سوی فقها ارائه شده است. | سه تعریف برای فریضه از سوی فقها ارائه شده است. | ||
# از نظر گروهی از فقها، فریضه به [[واجبات|واجباتی]] گفته میشود که وجوبشان از [[قرآن]] ثابت و بیان شده است مانند [[نماز]]، [[روزه]]، [[زکات]]، [[حج]] و [[غسل جنابت]].<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳؛ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۶؛ خویی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، الطهاره، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۴۰۶؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> برخی این تعریف را نظر مشهور دانستهاند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، | # از نظر گروهی از فقها، فریضه به [[واجبات|واجباتی]] گفته میشود که وجوبشان از [[قرآن]] ثابت و بیان شده است مانند [[نماز]]، [[روزه]]، [[زکات]]، [[حج]] و [[غسل جنابت]].<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳؛ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۶؛ خویی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، الطهاره، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۴۰۶؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> برخی این تعریف را نظر مشهور دانستهاند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «درس خارج اصول فقه، ۵ فروردین ۱۳۹۷ش»، وبگاه فقاهت.]</ref> صاحب کتاب مهذب الاحکام، این معنا را اصطلاح امامان(ع) در باب نماز شمرده است.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref> براساس این تعریف، هر آنچه از قرآن، دلیلی بر وجوب آن داریم، فریضه و الا سنت خواهد بود.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «درس خارج اصول فقه، ۵ فروردین ۱۳۹۷ش»، وبگاه فقاهت.]</ref> به فریضه به این معنا، فرض الله و به سنت، فرض النبی(ص) گفته میشود.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref> | ||
# عدهای فریضه را در مقابل [[مستحب]] و مترادف با واجب دانستهاند.<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۷؛ [http://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shobeiry/feqh/90/910213/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B6%D9%87 شبیری زنجانی، «درس خارج فقه | # عدهای فریضه را در مقابل [[مستحب]] و مترادف با واجب دانستهاند.<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۷؛ [http://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shobeiry/feqh/90/910213/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B6%D9%87 شبیری زنجانی، «درس خارج فقه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۱ش»، وبگاه فقاهت].</ref> | ||
# بعضی فریضه را به آنچه خداوند واجب و تشریع کرده است، تعریف کردهاند؛<ref>خمینی، کتاب الخلل فی الصلاة، قم، ص۲۰.</ref> هرچند در قرآن نیامده باشد.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، | # بعضی فریضه را به آنچه خداوند واجب و تشریع کرده است، تعریف کردهاند؛<ref>خمینی، کتاب الخلل فی الصلاة، قم، ص۲۰.</ref> هرچند در قرآن نیامده باشد.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «درس خارج اصول فقه، ۵ فروردین ۱۳۹۷ش»، وبگاه فقاهت.]</ref> مستند این تعریف، روایاتی است که در آنها بر بعضی [[احکام]]، فریضه اطلاق شده، در حالی که آن احکام در قرآن بیان نشدهاند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «درس خارج اصول فقه، ۵ فروردین ۱۳۹۷ش»، وبگاه فقاهت.]</ref> | ||
در منابع متعدد روایی<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ج۱، ص۱۱۲ وج۳، ص۲۴؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، جامعه مدرسین حوزه، ج۱، ص۸۱ و ۱۰۸.</ref> و فقهی<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۱۷ و ج۴، ص۱۴۲؛ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۵۹ و ج۳، ص۱۸۰.</ref> فریضه در مقابل سنت قرار دارد. مراد از | در منابع متعدد روایی<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ج۱، ص۱۱۲ وج۳، ص۲۴؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، جامعه مدرسین حوزه، ج۱، ص۸۱ و ۱۰۸.</ref> و فقهی<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۱۷ و ج۴، ص۱۴۲؛ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۵۹ و ج۳، ص۱۸۰.</ref> فریضه در مقابل سنت قرار دارد. مراد از سنت براساس و ترتیب تعاریف فوق از این قرار است: | ||
# مراد از سنت آن چیزی است که وجوب یا [[استحباب|استحبابش]] از سنت [[پیامبر(ص)]] دانسته شده است.<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳؛ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۶؛ سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> مانند [[غسل میت]].<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> [[شیخ صدوق]] تمام [[غسل|غسلها]] را به غیر از [[غسل جنابت]]، به این معنا، سنت دانسته است.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، جامعه مدرسین حوزه، ج۱، ص۸۱؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> | # مراد از سنت آن چیزی است که وجوب یا [[استحباب|استحبابش]] از سنت [[پیامبر(ص)]] دانسته شده است.<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳؛ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۶؛ سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> مانند [[غسل میت]].<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> [[شیخ صدوق]] تمام [[غسل|غسلها]] را به غیر از [[غسل جنابت]]، به این معنا، سنت دانسته است.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، جامعه مدرسین حوزه، ج۱، ص۸۱؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> | ||
# سنت به معنای مستحب است.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، | # سنت به معنای مستحب است.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «درس خارج اصول فقه، ۵ فروردین ۱۳۹۷ش»، وبگاه فقاهت.]</ref> | ||
# سنت هر آن چیزی است که پیامبر(ص) تشریع کرده است.<ref>خمینی، کتاب الخلل فی الصلاة، قم، ص۲۰؛ [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، | # سنت هر آن چیزی است که پیامبر(ص) تشریع کرده است.<ref>خمینی، کتاب الخلل فی الصلاة، قم، ص۲۰؛ [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «درس خارج اصول فقه، ۵ فروردین ۱۳۹۷ش»، وبگاه فقاهت.]</ref> | ||
گفته شده در صورت تزاحم فریضه و سنت(عدم امکان جمع میان آن دو در مقام عمل)، فریضه بر سنت مقدم میشود.<ref>نگاه کنید به: [http://www.ostadmadadi.ir/persian/lesson/12147/ مددی، درس خارج اصول فقه ۲۷ دی ۱۳۹۵ش»، وبگاه دروس و آثار»]؛ [http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «درس خارج اصول فقه، ۵ فروردین ۱۳۹۷ش»، وبگاه فقاهت.]</ref> | |||
==کاربردها== | ==کاربردها== | ||