پرش به محتوا

فریضه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۳ فوریهٔ ۲۰۲۰
جز
خط ۶: خط ۶:
==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
در تعریف فریضه میان فقها اختلاف نظر وجود دارد.
در تعریف فریضه میان فقها اختلاف نظر وجود دارد.
# از نظر گروهی از فقها، فریضه به [[واجبات|واجباتی]] گفته می‌شود که وجوبشان از [[قرآن]] ثابت و بیان شده است مانند [[نماز]]، [[روزه]]، [[زکات]]، [[حج]] و [[غسل جنابت]].<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳؛ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۶؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> برخی این تعریف را نظر مشهور دانسته‌اند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»، سایت فقاهت.]</ref> صاحب کتاب مهذب الاحکام، این معنا را اصطلاح امامان(ع) در باب نماز شمرده است.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref>
# از نظر گروهی از فقها، فریضه به [[واجبات|واجباتی]] گفته می‌شود که وجوبشان از [[قرآن]] ثابت و بیان شده است مانند [[نماز]]، [[روزه]]، [[زکات]]، [[حج]] و [[غسل جنابت]].<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳؛ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۶؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> برخی این تعریف را نظر مشهور دانسته‌اند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»، سایت فقاهت.]</ref> صاحب کتاب مهذب الاحکام، این معنا را اصطلاح امامان(ع) در باب نماز شمرده است.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref> براساس این تعریف، هر آنچه از قرآن، دلیلی بر وجوب آن داریم، فریضه و الا سنت خواهد بود.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»، سایت فقاهت.]</ref> به فریضه به این معنا، فرض الله و به سنت، فرض النبی(ص) گفته می‌شود.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref>
# [[ملا احمد نراقی]] فریضه در اصطلاح عرف عام فقها را مترادف با واجب دانسته است.<ref>نراقی، مستند الشیعه،‌ ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۷.</ref> از نظر وی فریضه در اصطلاح خاص به سهم الارث گفته می‌شود.<ref>نراقی، مستند الشیعه،‌ ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۷.</ref>
# [[ملا احمد نراقی]] فریضه در اصطلاح عرف عام فقها را مترادف با واجب دانسته است.<ref>نراقی، مستند الشیعه،‌ ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۷.</ref> از نظر وی فریضه در اصطلاح خاص به سهم الارث گفته می‌شود.<ref>نراقی، مستند الشیعه،‌ ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۷.</ref>
# بعضی فریضه را به آنچه خداوند تشریع کرده است، تعریف کرده‌اند؛ هرچند در قرآن نیامده باشد.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»،‌ سایت فقاهت.]</ref> مستند این تعریف، روایاتی است که در آنها بر بعضی [[احکام]]، فریضه اطلاق شده، در حالی که آن احکام در قرآن بیان نشده‌اند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»،‌ سایت فقاهت.]</ref>
# بعضی فریضه را به آنچه خداوند تشریع کرده است، تعریف کرده‌اند؛ هرچند در قرآن نیامده باشد.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»،‌ سایت فقاهت.]</ref> مستند این تعریف، روایاتی است که در آنها بر بعضی [[احکام]]، فریضه اطلاق شده، در حالی که آن احکام در قرآن بیان نشده‌اند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»،‌ سایت فقاهت.]</ref>


در منابع متعدد روایی و فقهی فریضه در مقابل سنت{{یادداشت|مراد از سنت در اینجا، سنت به معنای مستحب و در مقابل واجب نیست.(سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹)}} قرار دارد. اگر فریضه به معنای اول باشد، مراد از سنت آن چیزی است که وجوب یا [[استحباب|استحبابش]] از سنت [[پیامبر(ص)]] دانسته شده است<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳؛ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۶؛ سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> مانند [[غسل میت]].<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> [[شیخ صدوق]] تمام [[غسل|غسل‌ها]] به غیر از [[غسل جنابت]] را به این معنا، سنت دانسته است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱،‌ ص۸۱؛‌مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref>
در منابع متعدد روایی<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: طوسی، تهذیب الاحکام،‌ ج۱،‌ ص۱۱۲ وج۳، ص۲۴؛‌ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱،‌ ص۸۱ و ۱۰۸.</ref> و فقهی<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱،‌ ص۴۱۷ و ج۴،‌ ص۱۴۲؛ نراقی، مستند الشیعه،‌ ۱۴۱۵ق، ج۲،‌ ص۳۵۹ و ج۳،‌ ص۱۸۰.</ref> فریضه در مقابل سنت قرار دارد. اگر فریضه به معنای اول باشد، مراد از سنت آن چیزی است که وجوب یا [[استحباب|استحبابش]] از سنت [[پیامبر(ص)]] دانسته شده است<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳؛ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۶؛ سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> مانند [[غسل میت]].<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> [[شیخ صدوق]] تمام [[غسل|غسل‌ها]] به غیر از [[غسل جنابت]] را به این معنا، سنت دانسته است.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱،‌ ص۸۱؛‌ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> اگر سنت در مقابل فریضه به معنای دوم باشد،‌ به معنای مستحب و اگر در مقابل فریضه به معنای سوم باشد،‌ سنت هر آن چیزی است که پیامبر(ص) تشریع کرده است.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»،‌ سایت فقاهت.]</ref>
اگر مراد از فریضه معنای سوم باشد،‌ سنت هر آن چیزی است که پیامبر(ص) تشریع کرده است.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»،‌ سایت فقاهت.]</ref>
 
گفته شده اصل تشریع و قانون‌گذاری سنت ممکن است از سوی [[خداوند]] باشد؛ اما آگاهی از آن از طریق سنت پیامبر(ص) است نه قرآن.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»،‌سایت فقاهت.]</ref> براساس این تعریف، هر آنچه از قرآن، دلیلی بر وجوب آن داریم، فریضه و الا سنت خواهد بود.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «مرجحات باب تزاحم»، سایت فقاهت.]</ref> گفته شده این تعریف از روایات اخذ شده است.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref>
 
به فریضه به معنای اول، فرض الله و به سنت، فرض النبی(ص) گفته می‌شود.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref>


==کاربردها==
==کاربردها==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۰۲۹

ویرایش