پرش به محتوا

حدیث من عرف نفسه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بازنویسی شناسه
جز (بازنویسی شناسه)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[دی]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=P.motahari  }}
{{ جعبه اطلاعات روایت
{{ جعبه اطلاعات روایت
  | عنوان        = حدیث من عرف نفسه فقد عرف ربه
  | عنوان        = حدیث من عرف نفسه فقد عرف ربه
خط ۱۹: خط ۱۸:
  | مؤید قرآنی  =  
  | مؤید قرآنی  =  
}}
}}
'''حدیث مَنْ‏ عَرَفَ‏ نَفْسَهُ‏ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ''' (کسی که خود را شناخت، همانا خدای خود را شناخته است) حدیثی که براساس آن شناخت [[نفس]]، شناخت [[خدا]] را درپی دارد. این [[حدیث]] از [[پیامبر اسلام(ص)]] و [[امام علی(ع)]] نقل شده است و معانی و تفاسیر مختلفی دارد از جمله اینکه انسان، هر آنچه درباره خود می‌شناسد، با ویژگی‌های مقابل آن، می‌تواند [[خدا]] را بشناسد؛ مثلا هنگامی که انسان خود را به [[ممکن الوجود]] یا نیازمندی بشناسد، خدا را به [[واجب الوجود]] و بی‌نیاز بودن خواهد شناخت. محال بودن شناخت نفس و خدا [[تفسیر]] دیگری است که از این حدیث ارائه شده است.
'''حدیث مَنْ‏ عَرَفَ‏ نَفْسَهُ'''، حدیثی مشهور است که در آن شناخت نفس راهی برای شناخت [[خدا]] معرفی شده است. در این حدیث آمده است: «هرکس خود را بشناسد، قطعاً خدایش را خواهد شناخت.»


براساس برخی نقل‌ها، محتوای حدیث من عرف نفسه در تمامی کتب آسمانی نازل شده است. به گفته [[حسن حسن‌زاده آملی]] با فهم صحیح این روایت، تمام مسائل و حقایق [[فلسفه|فلسفی]] و [[عرفان|عرفانی]] را می‌توان استنباط کرد.
حدیث در چند کتاب حدیثیِ [[شیعه]] و [[سنی]] از [[پیامبر(ص)]] و [[امام علی(ع)]] روایت شده است. عالمان شیعه برای آن اهمیت بسیار قائل‌اند و می‌گویند مضمون آن در کتب آسمانی آمده است و از جمله چند آیه قرآن بیان‌کننده معنای این حدیث‌اند.


[[علامه طباطبایی]] و [[عبدالله جوادی آملی]] این حدیث را [[حدیث مشهور|مشهور]] دانسته‌اند. [[محمد محمدی ری‌شهری]] آن را [[حدیث مرسل]] شمرده و برآن است با توجه به اینکه مضمون حدیث، شرح و تفسیر [[آیات قرآن]] است، بی‌نیاز از بررسی سندی است. عده‌ای از علمای [[اهل سنت]] صحت حدیث را نپذیرفته‌اند.
عالمان مسلمان تفسیرهای مختلفی از آن ارائه کرده‌اند. تفسیر بسیاری از عالمان شیعه این است که با شناخت ویژگی‌های انسان می‌توان ویژگی‌های خدا را هم شناخت؛ چراکه ویژگی‌های انسان مقابل ویژگی‌های خداوند است و برای مثال از ممکن‌بودن و نیازمندبودن او می‌توان به واجب‌الوجودبودن و بی‌نیازی خدا پی برد.
 
برخی هم گفته‌اند این حدیث بر [[برهان نظم]] دلالت دارد؛ زیرا از شناخت نظم موجود در جسم و روح انسان می‌توان به وجود ناظم آن پی برد.


[[ملاصدرا]]، علامه طباطبایی و عبدالله جوادی آملی محتوای حدیث را با آیاتی چون آیه ۱۹ [[سوره حشر]] و آیه ۱۰۵ [[سوره مائده]] و بعضی از اهل سنت با آیه ۱۳۰ [[سوره بقره]] تطبیق داده‌اند.
==متن حدیث==
==متن حدیث==
حدیث «مَن عَرَفَ نَفسَه»‏ حدیثی [[حدیث مشهور|مشهور]] است<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۱۶۹؛ جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۵ش، ص۱۸۱.</ref> که در آن شناخت نفس، راهی برای شناخت خدا معرفی شده است. متن حدیث به این شرح است: '''«مَنْ‏ عَرَفَ‏ نَفْسَهُ‏ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ»'''؛ هرکس خود را بشناسد، قطعاً خدایش را خواهد شناخت. این حدیث هم از [[پیامبر اسلام(ص)]]<ref>جعفر بن محمد(منسوب)، مصباح‌الشریعه، ۱۴۰۰، ص۱۳؛ ابن ابی جمهور، عوالی اللئالی العزیزة، ۱۴۰۵ق، ج۴،‌ ص۱۰۲؛ فخررازی، تفسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۹۱، ج۹، ص۴۶۰ و ج۳۰، ص۷۲۱.</ref> نقل شده است و هم از [[امام علی(ع)]]. <ref>جاحظ، مطلوب کل طالب، ۱۳۷۴ش، ص۷۱؛ تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ص۵۸۸؛ لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ‌۱۳۷۶ش، ص۴۳۰؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۲۹۲(ابن ابی الحدید این حدیث را در حکمت‌های منسوب به امام علی(ع) نقل کرده است).</ref>
حدیث «مَن عَرَفَ نَفسَه»‏ حدیثی [[حدیث مشهور|مشهور]] است<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۱۶۹؛ جوادی آملی، توحید در قرآن، ۱۳۹۵ش، ص۱۸۱.</ref> که در آن شناخت نفس، راهی برای شناخت خدا معرفی شده است. متن حدیث به این شرح است: '''«مَنْ‏ عَرَفَ‏ نَفْسَهُ‏ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ»'''؛ هرکس خود را بشناسد، قطعاً خدایش را خواهد شناخت. این حدیث هم از [[پیامبر اسلام(ص)]]<ref>جعفر بن محمد(منسوب)، مصباح‌الشریعه، ۱۴۰۰، ص۱۳؛ ابن ابی جمهور، عوالی اللئالی العزیزة، ۱۴۰۵ق، ج۴،‌ ص۱۰۲؛ فخررازی، تفسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۹۱، ج۹، ص۴۶۰ و ج۳۰، ص۷۲۱.</ref> نقل شده است و هم از [[امام علی(ع)]]. <ref>جاحظ، مطلوب کل طالب، ۱۳۷۴ش، ص۷۱؛ تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ص۵۸۸؛ لیثی واسطی، عیون الحکم و المواعظ، ‌۱۳۷۶ش، ص۴۳۰؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲۰، ص۲۹۲(ابن ابی الحدید این حدیث را در حکمت‌های منسوب به امام علی(ع) نقل کرده است).</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۴۴

ویرایش