پرش به محتوا

آیه لا اکراه فی الدین: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش شناسه
(درج الگوی درجه بندی)
(ویرایش شناسه)
خط ۱۵: خط ۱۵:
| آیات مرتبط= آیه ۹۹ [[سوره یونس]]
| آیات مرتبط= آیه ۹۹ [[سوره یونس]]
}}
}}
'''آیه لا اِکْراهَ فِی الدّین''' ([[سوره بقره]]: ۲۵۶) بخشی از [[آیة الکرسی]] است که به [[مسلمانان]] توصیه می‌کند، غیرمسلمانان را به پذیرش [[دین اسلام]] مجبور نکنند. این [[آیه]] هنگامی نازل شد که عده‌ای از [[انصار]] قصد اجبار فرزندان خود به پذیرش دین اسلام را داشتند. برخی از [[مفسران]] این آیه را پاسخ به افرادی دانسته‌اند که زور و شمشیر را عامل پذیرش دین اسلام معرفی می‌کردند. برخی نیز گفته‌اند این آیه با نزول [[آیه قتال]] و آیه ۷۴و۷۵ [[سوره توبه]]، [[نسخ]] شده است. [[متکلمان]] نیز به این آیه در موضوعاتی نظیر [[عصمت پیامبران(ع)]]، انکار [[جبر]]، امتحان [[خداوند]] و [[آزادی عقیده]] در اسلام استناد نموده‌اند.
'''آیه لا اِکْراهَ فِی الدّین''' ([[سوره بقره]]: ۲۵۶) بخشی از [[آیة الکرسی]] است که به [[مسلمانان]] توصیه می‌کند، غیرمسلمانان را به پذیرش [[دین اسلام]] مجبور نکنند و بر آزادی و اختیار انسان در پذیرش دین تأکید دارد. این [[آیه]] هنگامی نازل شد که عده‌ای از [[انصار]] قصد اجبار فرزندان خود به پذیرش دین اسلام را داشتند. به گفته [[علامه طباطبایی]]، بی‌قید و شرط بودن [[آیه]]، نشان می‌دهد همه انسان‌ها از جمله کفرپیشگان نیز نباید با اکراه به پذیرش دین وادار شوند.
 
به باور عده‌ای از پژوهشگران محتوای آیه لا اکراه فی الدین با امر به [[جهاد ابتدایی]] در تعارض است. در این باره افرادی چون [[مرتضی مطهری]] گفته‌اند که جهاد ابتدایی نیز نوعی دفاع است و در جهت برداشتن موانع دعوت به اسلام واجب شده و پس از رفع موانع مردم در انتخاب دین آزاد گذاشته می‌شوند؛ بنابراین تعارضی با مضمون آیه ندارد. [[متکلمان|متکلمان مسلمان]] به این آیه در موضوعاتی نظیر [[عصمت پیامبران(ع)]]، انکار [[جبر]]، امتحان [[خداوند]] و [[آزادی عقیده]] در اسلام استناد نموده‌اند.
 
عده‌ای از [[مفسران]] این آیه را پاسخ به افرادی دانسته‌اند که زور و شمشیر را عامل پذیرش دین اسلام معرفی می‌کردند. با باور این افراد دین و [[ایمان]] امری قلبی است و با اکراه در یک جا جمع نمی‌شود و اگر اجباری نیز در کار باشد فقط در ظاهر رفتار انسان‌ها تاثیرگذار خواهد بود. در مقابل، برخی نیز گفته‌اند این آیه با نزول [[آیه قتال]] و آیه ۷۴ و ۷۵ [[سوره توبه]]، [[نسخ]] شده است.  


== متن و ترجمه آیه ==
== متن و ترجمه آیه ==
خط ۳۸: خط ۴۲:


== شأن نزول ==
== شأن نزول ==
[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[تفسیر الدر المنثور]]، [[شأن نزول]] آیه را مربوط به برخی از همسرانِ [[انصار]] می‌داند که [[عهد]] کرده بودند اگر فرزندی به دنیا بیاورند، آنها را یهودی کنند و به همین دلیل زمانی که [[یهودیان بنی‌ نضیر]] به خاطر پیمان شکنی به بیرون [[مدینه]] رانده شدند، پدران آن فرزندان اجازه خروج به آنها نمی‌دادند و درصدد بودند آنها را به اجبار [[مسلمان]] کنند تا اینکه آیه لا اکراه فی الدین نازل شد.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۴۷.</ref> البته علامه طباطبایی قول دیگری را نقل می‌کند که فردی از [[پیامبر اکرم(ص)]] سوال نموده، آیا می‌تواند فرزندان نصرانی خود را به پذیرش اسلام مجبور نماید که این آیه در پاسخ نازل شده است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۴۸.</ref>  
[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[تفسیر الدر المنثور]]، [[شأن نزول]] آیه را مربوط به برخی از همسرانِ [[انصار]] می‌داند که [[عهد]] کرده بودند اگر فرزندی به دنیا بیاورند، آنها را یهودی کنند و به همین دلیل زمانی که [[یهودیان بنی‌ نضیر]] به خاطر پیمان‌شکنی به بیرون [[مدینه]] رانده شدند، پدران آن فرزندان اجازه خروج به آنها نمی‌دادند و درصدد بودند آنها را به اجبار [[مسلمان]] کنند تا اینکه آیه لا اکراه فی الدین نازل شد.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۴۷.</ref> البته علامه طباطبایی قول دیگری را نقل می‌کند که فردی از [[پیامبر اکرم(ص)]] سوال نموده، آیا می‌تواند فرزندان نصرانی خود را به پذیرش اسلام مجبور نماید که این آیه در پاسخ نازل شده است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۴۸.</ref>
 
در [[تفسیر مجمع البیان]] از قول برخی مفسران چون قتادة بن دعامه، حسن و ضحاک آمده است، این آیه درباره [[اهل کتاب|اهل کتابی]] که از آنها [[جزیه]] دریافت می‌شد، نازل شده است. سدی گفته است، این آیه درباره همه [[کافران]] است و بعدها با [[آیه قتال]] نسخ شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۶۳۱و۶۳۲.</ref> از [[ابن عباس]] نیز نقل شده آیه لا اکراه فی الدین مربوط به فرزندان یهودی دسته مشخصی از انصار است و برخی دیگر هم معتقدند که مخاطب آیه همه مردم هستند؛ به این معنا که دین مسئله‌ای قلبی است و برای پذیرش آن هیچ اجباری وجود ندارد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۶۳۱و۶۳۲؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰و۱۱.</ref>


در [[تفسیر مجمع البیان]] از قول قتادة بن دعامه، حسن و ضحاک آمده است، این آیه درباره [[اهل کتاب|اهل کتابی]] که از آنها [[جزیه]] دریافت می‌شد نازل شده است. سدی گفته است، این آیه درباره همه [[کافران]] است و بعدها با [[آیه قتال]] نسخ شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۶۳۱و۶۳۲.</ref> از [[ابن عباس]] نیز نقل شده آیه لا اکراه فی الدین مربوط به فرزندان یهودی دسته مشخصی از انصار است و برخی دیگر هم معتقدند که مخاطب آیه همه مردم هستند؛ به این معنا که در دین که مسئله‌ای قلبی است، برای هیچ شخصی اجبار وجود ندارد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۶۳۱و۶۳۲؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰و۱۱.</ref>
==تعارض با جهاد ابتدایی==
==تعارض با جهاد ابتدایی==
برخی پژوهشگران معتقدند که جهاد ابتدایی با محتوای آیه لا اکراه فی الدین در تعارض است، چرا که آیه مذکور اجبار در دین را نفی می‌کند اما جهاد ابتدایی تحمیل اسلام بر دیگران از راه شمشیر است.<ref> کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۸.</ref> در این زمینه سه نگاه وجود دارد:
برخی پژوهشگران معتقدند که جهاد ابتدایی با محتوای آیه لا اکراه فی الدین در تعارض است، چرا که آیه مذکور اجبار در دین را نفی می‌کند؛ اما جهاد ابتدایی تحمیل اسلام بر دیگران از راه شمشیر است.<ref> کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۸.</ref> در این زمینه سه نگاه وجود دارد:
* دسته اول همانند علامه طباطبایی جهاد ابتدایی را دفاع از امر فطری توحید و دفاع از انسانیت و جلوگیری از افتادن انسان‌ها در ورطه حیوانیت دانسته و آن را امری لازم و مشروع شمرده‌اند.<ref>کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۱۳.</ref>
* دسته اول همانند علامه طباطبایی جهاد ابتدایی را دفاع از امر فطری توحید و دفاع از انسانیت و جلوگیری از افتادن انسان‌ها در ورطه حیوانیت دانسته و آن را امری لازم و مشروع شمرده‌اند.<ref>کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۱۳.</ref>
* دسته دوم معتقدند جهاد ابتدایی در جهت برداشتن موانع دعوت به اسلام و رفع مزاحمت است و منافاتی با آیه لا اکراه فی الدین ندارد.<ref> کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۱۴.</ref>
* دسته دوم معتقدند جهاد ابتدایی در جهت برداشتن موانع دعوت به اسلام و رفع مزاحمت است و منافاتی با آیه لا اکراه فی الدین ندارد.<ref> کامیاب و قدسی، «بررسی شبهه جهاد ابتدایی در تفسیر آیه لا اکراه فی الدین»، ص۱۴.</ref>
خط ۱۳۹: خط ۱۴۴:
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | شناسه = <!--ناقص، کامل-->ناقص
  | شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۶۱

ویرایش