آیه لا اکراه فی الدین: تفاوت میان نسخه‌ها

مفسران چند گونه این عبارت قرآنی را تفسیر نموده‌اند:

دسته سوم مفسرینی که معتقدند بر اساس این آیه، ایمان با اکراه نمی‌تواند در یک جا جمع شود<ref>قرشی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۷ش، ج۶، ص۱۰۸.</ref> و اجبار تنها می‌تواند در رفتار ظاهری تأثیر بگذارد.<ref>علامه طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۴۶-۳۴۹.</ref> این آیه نیز پاسخی به افرادی است که زور و شمشیر را عامل پذیرش دین اسلام می‌دانستند <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۲۷۹و۲۸۰؛ طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱.</ref> در تفسیر [[مجمع البیان]] گفته شده زجاج (ابواسحاق، ابراهیم بن سری صاحب کتاب اعراب القرآن)<ref>ابراهیم بن سری، اعراب القرآن، ۱۳۷۴ش، ص۱.</ref> معتقد است با این [[آیه]] مشخص می‌شود، اگر کسی پس از جنگ [[اسلام]] آورد، به اکراه اسلام نیاورده است. <ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۶۳۱و۶۳۲. </ref>  بیضاوی نیز در [[تفسیر]] این آیه گفته است با توجه به این آیه خیری در الزام افراد به دین نیست<ref>بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التاویل، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۵۴.</ref>

دسته چهارم مفسرانی که معتقدند مقصود از دین [[تشیع]] است و «لااکراه» اشاره به عدم اجبار بر پذیرش ولایت [[امام]] عادل دارد.<ref>فیض کاشانی، تفسیر الاصفی، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۲۱.</ref>

 

دسته پنجم مفسرینی که به کاربرد [[فقه|فقهی]] آیه اشاره نموده‌اند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسير القرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۴۱۴؛ طوسی، التبيان فی تفسير القرآن، بیروت، ج۲، ص۳۱۱ ؛مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۲۷۹و۲۸۰؛ طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱.</ref>

[[علامه طباطبایی]] معتقد است بی‌قید و شرط بودن [[آیه]]، نشان می‌دهد همه انسان‌ها از جمله کفرپیشگان نیز نمی‌بایست با اکراه [[دین اسلام]] را بپذیرند و آیه به ممنوعیت شرعی (حکم انشائی تشریعی) اشاره دارد و جمله بعدی «قدتبین..» علت این حکم عنوان شده که عبارت است از بارز بودن حقیقت.<ref>علامه طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۳ق، ج۲، ص۳۴۲و۳۴۳.</ref> بسیاری از [[مفسرین]]  نیز معتقدنداین [[آیه]] درصدد بیان ممنوعیت اجبار در پذیرش دین است.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسير القرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۴۱۴؛ طوسی، التبيان فی تفسير القرآن، بیروت، ج۲، ص۳۱۱ ؛مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۲۷۹و۲۸۰؛ طبری، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱.</ref> فخر رازی هم در تفسیر کبیر خود معتقد است این آیه صراحتا دین بر مبنای اجبار را نمی‌پذیرد و مبنای دین را پذیرش از روی [[اختیار]] دانسته است؛ چرا که اگر پذیرش دین اجباری بود، دیگر امکان امتحان و آزمایش وجود نداشت.<ref>فخررازی، تفسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۷، ص۱۵.</ref>

برخی دیگر نظیر [[علامه حلی]] نیز محتوای آیه را در [[احکام]] جاری دانسته و در تکلیف نداشتن [[مکلف]] در مواردی که از توان او خارج است ( تکلیف به مالایطاق )، به این آیه استدلال می‌کند.<ref>علامه حلی، الفین الفارق بین الصدق و المین، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۴۱۶و۴۱۷؛ شبر، اصول الاصلیه و القواعد الشرعیه، ۱۴۰۴ق، ص۳۰۶و۳۰۷.</ref>