پرش به محتوا

بست‌نشینی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۲۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ آوریل ۲۰۲۱
اصلاح نشانی وب
(اصلاح نشانی وب)
خط ۹: خط ۹:


هدف از بست‌نشینی در واقع برآورده شدن خواسته و گاه به مصالحه کشاندنِ طرف مقابل بود.<ref>کالمرد، «بست و بست‌نشینی»، ص۲۰۵.</ref> بست‌نشینی به عنوان یک اعتراض خیلی سریع از سوی گروه‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفت.<ref>کالمرد، «بست و بست‌نشینی»، ص۲۰۸.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = نامه [[ناصرالدین شاه]] خطاب به [[ملاعلی کنی]]:{{-}}«شما که رئیس علما هستید حکم بدهید به رفع بست‌نشینی و آنرا مهمل گذارید.»{{-}}
هدف از بست‌نشینی در واقع برآورده شدن خواسته و گاه به مصالحه کشاندنِ طرف مقابل بود.<ref>کالمرد، «بست و بست‌نشینی»، ص۲۰۵.</ref> بست‌نشینی به عنوان یک اعتراض خیلی سریع از سوی گروه‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفت.<ref>کالمرد، «بست و بست‌نشینی»، ص۲۰۸.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = نامه [[ناصرالدین شاه]] خطاب به [[ملاعلی کنی]]:{{-}}«شما که رئیس علما هستید حکم بدهید به رفع بست‌نشینی و آنرا مهمل گذارید.»{{-}}
پاسخ ملا علی کنی: {{-}} '''«گمانم این است دولت باب عدالت را باز نماید، تا جمیع ابواب بسته شود»'''<ref>[http://www.iichs.ir/News-132/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/?id=132 معینی، «نگاهی به سنت بست‌نشینی در ایران»]، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} برخی معتقدند بست‌نشینی در ابتدا وسیله‌ای برای طلب [[شفاعت]] و رهایی از خشم خداوند بود، اما با گذشت زمان دامنه آن از امور [[آخرت|اخروی]] و معنوی به مسائل اجتماعی تسری یافت.<ref>قصابیان، «تاریخچه بست و بست‌نشینی در مشهد»، ص۲۲۴.</ref>
پاسخ ملا علی کنی: {{-}} '''«گمانم این است دولت باب عدالت را باز نماید، تا جمیع ابواب بسته شود»'''<ref>[http://www.iichs.ir/News-132/نگاهی-به-سنت-بست-نشینی-در-ایران/?id=132 معینی، «نگاهی به سنت بست‌نشینی در ایران»]، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} برخی معتقدند بست‌نشینی در ابتدا وسیله‌ای برای طلب [[شفاعت]] و رهایی از خشم خداوند بود، اما با گذشت زمان دامنه آن از امور [[آخرت|اخروی]] و معنوی به مسائل اجتماعی تسری یافت.<ref>قصابیان، «تاریخچه بست و بست‌نشینی در مشهد»، ص۲۲۴.</ref>


بست‌نشینی گاه به صورت فردی و گاه به صورت جمعی با هدف و انگیزه‌ای مشترک انجام می‌شد و در شکل جمعی به صورت اعتصاب بروز پیدا می‌کرد.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۴.</ref> اصطلاح «بست‌نشینی» امروزه مفهوم تاریخی خود را از دست داده<ref>قصابیان، «تاریخچه بست و بست‌نشینی در مشهد»، ص۲۲۳.</ref> و تحت مفاهیمی مانند تحصن و پناهندگی بروز پیدا می‌کند.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، ج۳، ص۳۹۶.</ref>
بست‌نشینی گاه به صورت فردی و گاه به صورت جمعی با هدف و انگیزه‌ای مشترک انجام می‌شد و در شکل جمعی به صورت اعتصاب بروز پیدا می‌کرد.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۴.</ref> اصطلاح «بست‌نشینی» امروزه مفهوم تاریخی خود را از دست داده<ref>قصابیان، «تاریخچه بست و بست‌نشینی در مشهد»، ص۲۲۳.</ref> و تحت مفاهیمی مانند تحصن و پناهندگی بروز پیدا می‌کند.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، ج۳، ص۳۹۶.</ref>
خط ۲۰: خط ۲۰:
[[حاج میرزا آقاسی]] صدر اعظم [[محمد شاه قاجار]]، بست‌نشینی را محدود کرد و تنها در سه مکان اجازه بست‌نشینی داد.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۵.</ref> [[امیرکبیر]] نیز در دوران صدارت خود بست‌نشینی را به صورت کامل لغو کرد و عملاً مصونیتی برای بست‌نشینان وجود نداشت.<ref>خوش افتخار، «اصلاحات قضایی امیر کبیر»، ص۵.</ref> این دستور امیرکبیر با وجود موافقت [[نماز جمعه|امام جمعه تهران]]، با مخالفت‌های شدیدی در شهرهای دیگر مواجه گردید.<ref>الگار، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ۱۳۵۶ش، ص۱۸۹.</ref>  
[[حاج میرزا آقاسی]] صدر اعظم [[محمد شاه قاجار]]، بست‌نشینی را محدود کرد و تنها در سه مکان اجازه بست‌نشینی داد.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۵.</ref> [[امیرکبیر]] نیز در دوران صدارت خود بست‌نشینی را به صورت کامل لغو کرد و عملاً مصونیتی برای بست‌نشینان وجود نداشت.<ref>خوش افتخار، «اصلاحات قضایی امیر کبیر»، ص۵.</ref> این دستور امیرکبیر با وجود موافقت [[نماز جمعه|امام جمعه تهران]]، با مخالفت‌های شدیدی در شهرهای دیگر مواجه گردید.<ref>الگار، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ۱۳۵۶ش، ص۱۸۹.</ref>  


رونق و اوج بست‌نشینی در [[دوره قاجار]] بود<ref>متین، «بست»، ج۱۲، ص۱۰۵.</ref> که بزرگ‌ترین بست‌ها در [[مشروطیت|زمان مشروطه]] شکل گرفت و تحولات مهمی را شکل داد.<ref>کالمرد، «بست و بست‌نشینی»، ص۲۰۹.</ref> با آغاز سلطنت [[رضاشاه پهلوی]]، بست‌نشینی و تحصن ممنوع شد.<ref>[https://www.isna.ir/news/96082414875/%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86 «بست‌نشینان»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> در نهایت و با گذشت زمان، بست‌نشینی جای خود را به اقداماتی مانند تحصن و پناهندگی داد.<ref>متین، «بست»، ج۱۲، ص۱۰۸.</ref>
رونق و اوج بست‌نشینی در [[دوره قاجار]] بود<ref>متین، «بست»، ج۱۲، ص۱۰۵.</ref> که بزرگ‌ترین بست‌ها در [[مشروطیت|زمان مشروطه]] شکل گرفت و تحولات مهمی را شکل داد.<ref>کالمرد، «بست و بست‌نشینی»، ص۲۰۹.</ref> با آغاز سلطنت [[رضاشاه پهلوی]]، بست‌نشینی و تحصن ممنوع شد.<ref>[https://www.isna.ir/news/96082414875/بست-نشینان «بست‌نشینان»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> در نهایت و با گذشت زمان، بست‌نشینی جای خود را به اقداماتی مانند تحصن و پناهندگی داد.<ref>متین، «بست»، ج۱۲، ص۱۰۸.</ref>


[[پرونده:Bast neshini.jpg|بندانگشتی|300px|بست‌نشینی مشروطه‌خواهان در سفارت انگلیس]]
[[پرونده:Bast neshini.jpg|بندانگشتی|300px|بست‌نشینی مشروطه‌خواهان در سفارت انگلیس]]
خط ۳۷: خط ۳۷:
* [[سید جمال الدین اسدآبادی]] در ۱۳۰۸ق در [[حرم حضرت عبدالعظیم]] بست نشست<ref>قرائتی، «نقش اماکن مذهبی در گفتمان‌های اجتماعی و سیاسی دوره قاجار؛ بررسی موردی تهران»، ص۱۸۳.</ref> و در طول هفت ماه بست‌نشینی جلساتی برگزار می‌کرد و علیه حکومت قاجار سخنرانی می‌کرد.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، ج۳، ص۳۹۸.</ref> در نهایت به دستور ناصرالدین شاه و با تحقیر فراوان از بست‌نشینی خارج شد، در بازار گردانده شد و سپس تبعید گردید.<ref>امین، «نظام قضایی ایران از آغاز قاجار تا انقلاب مشروطیت»، ص۶۵.</ref>
* [[سید جمال الدین اسدآبادی]] در ۱۳۰۸ق در [[حرم حضرت عبدالعظیم]] بست نشست<ref>قرائتی، «نقش اماکن مذهبی در گفتمان‌های اجتماعی و سیاسی دوره قاجار؛ بررسی موردی تهران»، ص۱۸۳.</ref> و در طول هفت ماه بست‌نشینی جلساتی برگزار می‌کرد و علیه حکومت قاجار سخنرانی می‌کرد.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، ج۳، ص۳۹۸.</ref> در نهایت به دستور ناصرالدین شاه و با تحقیر فراوان از بست‌نشینی خارج شد، در بازار گردانده شد و سپس تبعید گردید.<ref>امین، «نظام قضایی ایران از آغاز قاجار تا انقلاب مشروطیت»، ص۶۵.</ref>


* بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بست‌نشینی در تاریخ ایران را در [[مشروطیت|دوره نهضت مشروطیت]] و درخواست عدالت‌خانه در زمان [[مظفرالدین شاه]] دانسته‌اند.<ref>متین، «بست»، ج۱۲، ص۱۰۷.</ref> در [[تیر]] ۱۲۸۴ش تعدادی از علمای تهران به همراه بسیاری از مردم که جمعیت چند هزار نفری را تشکیل می‌دادند، به [[قم]] رفته و در [[حرم حضرت معصومه]] بست نشستند تا شاه را به تاسیس عدالت‌خانه مجاب کنند.<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C__a-36631.aspx زندی، «مهاجرت کبری»]، سایت پژوهه.</ref> پس از هجرت علما به قم، بسیاری از مردم تهران به سفارت انگلستان در تهران پناهنده شدند تا هم در مقابل حکومت امنیت داشته باشند و هم حکومت خواسته‌های آنان را بپذیرد.<ref>تهرانی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، ص۶۶.</ref> آمار متفاوتی از تعداد بست‌نشینان در سفارت انگلیس وجود دارد که برخی آنان را تا بیست هزار نفر دانسته‌اند.<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C__a-36631.aspx زندی، «مهاجرت کبری»]، سایت پژوهه.</ref>
* بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بست‌نشینی در تاریخ ایران را در [[مشروطیت|دوره نهضت مشروطیت]] و درخواست عدالت‌خانه در زمان [[مظفرالدین شاه]] دانسته‌اند.<ref>متین، «بست»، ج۱۲، ص۱۰۷.</ref> در [[تیر]] ۱۲۸۴ش تعدادی از علمای تهران به همراه بسیاری از مردم که جمعیت چند هزار نفری را تشکیل می‌دادند، به [[قم]] رفته و در [[حرم حضرت معصومه]] بست نشستند تا شاه را به تاسیس عدالت‌خانه مجاب کنند.<ref>[http://pajoohe.ir/مهاجرت-کبری__a-36631.aspx زندی، «مهاجرت کبری»]، سایت پژوهه.</ref> پس از هجرت علما به قم، بسیاری از مردم تهران به سفارت انگلستان در تهران پناهنده شدند تا هم در مقابل حکومت امنیت داشته باشند و هم حکومت خواسته‌های آنان را بپذیرد.<ref>تهرانی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، ص۶۶.</ref> آمار متفاوتی از تعداد بست‌نشینان در سفارت انگلیس وجود دارد که برخی آنان را تا بیست هزار نفر دانسته‌اند.<ref>[http://pajoohe.ir/مهاجرت-کبری__a-36631.aspx زندی، «مهاجرت کبری»]، سایت پژوهه.</ref>


* [[شیخ فضل‌الله نوری]] در جریان دعوای مشروعه‌خواهان و مشروطه‌خواهان مدتی را در اعتراض به آنچه انحراف مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد در [[حرم حضرت عبدالعظیم]] تحصن کرد و در جریان این بست‌نشینی نقطه نظرات خود را در نوشته‌هایی که به لوایح شیخ فضل الله معروف شد منتشر کرد.<ref>[https://www.isna.ir/news/96082414875/%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86 «بست‌نشینان»]، خبرگزاری ایسنا.</ref>
* [[شیخ فضل‌الله نوری]] در جریان دعوای مشروعه‌خواهان و مشروطه‌خواهان مدتی را در اعتراض به آنچه انحراف مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد در [[حرم حضرت عبدالعظیم]] تحصن کرد و در جریان این بست‌نشینی نقطه نظرات خود را در نوشته‌هایی که به لوایح شیخ فضل الله معروف شد منتشر کرد.<ref>[https://www.isna.ir/news/96082414875/بست-نشینان «بست‌نشینان»]، خبرگزاری ایسنا.</ref>


* [[ستارخان]] و سران مشروطه در [[تبریز]] در کشاکش جنگ با نیروهای دولتی و پس از وقایعی به سفارت عثمانی پناهنده شدند و در آنجا بست نشستند.<ref>خواجه‌نوری، «برگی از تاریخ: ستارخان»، ص۸۴.</ref>
* [[ستارخان]] و سران مشروطه در [[تبریز]] در کشاکش جنگ با نیروهای دولتی و پس از وقایعی به سفارت عثمانی پناهنده شدند و در آنجا بست نشستند.<ref>خواجه‌نوری، «برگی از تاریخ: ستارخان»، ص۸۴.</ref>
خط ۵۶: خط ۵۶:
* استوار، امیرحسن، «طرح بست‌نشینی و تحصن دی ۵۷»، مجله حافظ، شماره۵۰، اردیبهشت ۱۳۸۷ش.
* استوار، امیرحسن، «طرح بست‌نشینی و تحصن دی ۵۷»، مجله حافظ، شماره۵۰، اردیبهشت ۱۳۸۷ش.
* امین، سیدحسن، «نظام قضایی ایران از آغاز قاجار تا انقلاب مشروطیت»، مجله حقوق عمومی، شماره۹، زمستان۱۳۸۹ش.
* امین، سیدحسن، «نظام قضایی ایران از آغاز قاجار تا انقلاب مشروطیت»، مجله حقوق عمومی، شماره۹، زمستان۱۳۸۹ش.
* [https://www.isna.ir/news/96082414875/%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86 «بست‌نشینان»، سایت ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴آبان۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید:۲آذر ۱۳۹۸ش.]
* [https://www.isna.ir/news/96082414875/بست-نشینان «بست‌نشینان»، سایت ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۴آبان۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید:۲آذر ۱۳۹۸ش.]
* پروشانی، ایرج، «بست و بست‌نشینی (واژه)»، دانشنامه جهان اسلام، ج۳، تهران، بنیاد دایره المعارف اسلامی، ۱۳۷۸ش.
* پروشانی، ایرج، «بست و بست‌نشینی (واژه)»، دانشنامه جهان اسلام، ج۳، تهران، بنیاد دایره المعارف اسلامی، ۱۳۷۸ش.
* تهرانی، محمدعلی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره۲۷۷ و ۲۷۸، مهر و آبان ۱۳۸۹ش.
* تهرانی، محمدعلی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره۲۷۷ و ۲۷۸، مهر و آبان ۱۳۸۹ش.
* خواجه‌نوری، خسرو، «برگی از تاریخ: ستارخان»، مجله پیام بهارستان، شماره۶۲، مرداد۱۳۸۵ش.
* خواجه‌نوری، خسرو، «برگی از تاریخ: ستارخان»، مجله پیام بهارستان، شماره۶۲، مرداد۱۳۸۵ش.
* خوش افتخار، هادی، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، مجله تاریخ پژوهی، شماره۲۲ و ۲۳، بهار و تابستان ۱۳۸۴ش.
* خوش افتخار، هادی، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، مجله تاریخ پژوهی، شماره۲۲ و ۲۳، بهار و تابستان ۱۳۸۴ش.
* [http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C__a-36631.aspx زندی، محمدعلی، «مهاجرت کبری»، سایت پژوهه، تاریخ درج مطلب:۲۴آبان۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید:۳آذر۱۳۹۸ش.]
* [http://pajoohe.ir/مهاجرت-کبری__a-36631.aspx زندی، محمدعلی، «مهاجرت کبری»، سایت پژوهه، تاریخ درج مطلب:۲۴آبان۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید:۳آذر۱۳۹۸ش.]
* فرهنگی، سوسن، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، دانشنامه جهان اسلام، ج۳، تهران، بنیاد دایره المعارف اسلامی، ۱۳۷۸ش.
* فرهنگی، سوسن، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، دانشنامه جهان اسلام، ج۳، تهران، بنیاد دایره المعارف اسلامی، ۱۳۷۸ش.
* قرائتی، حامد، «نقش اماکن مذهبی در گفتمان‌های اجتماعی و سیاسی دوره قاجار؛ بررسی موردی تهران»، مجله تاریخ اسلام، شماره ۶۰، زمستان۱۳۹۳ش.
* قرائتی، حامد، «نقش اماکن مذهبی در گفتمان‌های اجتماعی و سیاسی دوره قاجار؛ بررسی موردی تهران»، مجله تاریخ اسلام، شماره ۶۰، زمستان۱۳۹۳ش.
خط ۶۷: خط ۶۷:
* کالمرد، جی، «بست و بست‌نشینی»، مترجم: نرگس صالح‌نژاد، مجله پیام بهارستان، شماره۲۳، سال ششم، بهار و تابستان۱۳۹۳ش.
* کالمرد، جی، «بست و بست‌نشینی»، مترجم: نرگس صالح‌نژاد، مجله پیام بهارستان، شماره۲۳، سال ششم، بهار و تابستان۱۳۹۳ش.
* متین، پیمان، «بست»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش.
* متین، پیمان، «بست»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش.
* [http://www.iichs.ir/News-132/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/?id=132 معینی، محمد، «نگاهی به سنت بست‌نشینی در ایران»، سایت مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تاریخ بازدید: ۲آذر ۱۳۹۸ش.]
* [http://www.iichs.ir/News-132/نگاهی-به-سنت-بست-نشینی-در-ایران/?id=132 معینی، محمد، «نگاهی به سنت بست‌نشینی در ایران»، سایت مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تاریخ بازدید: ۲آذر ۱۳۹۸ش.]
* نجفی، موسی، «گزیدۀ واژه‌های تخصصی اندیشۀ سیاسی و تاریخ تحولات ایران و اسلام»، مجله فرهنگ، شماره۲۷-۲۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش.
* نجفی، موسی، «گزیدۀ واژه‌های تخصصی اندیشۀ سیاسی و تاریخ تحولات ایران و اسلام»، مجله فرهنگ، شماره۲۷-۲۸، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۶۹

ویرایش