پرش به محتوا

بست‌نشینی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۵۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۳ دسامبر ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
(اضافه کردن عکس)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
پاسخ ملا علی کنی: {{-}} '''«گمانم این است دولت باب عدالت را باز نماید، تا جمیع ابواب بسته شود»'''<ref>[http://www.iichs.ir/News-132/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/?id=132 معینی، «نگاهی به سنت بست‌نشینی در ایران».]</ref>|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}برخی معتقدند بست‌نشینی در ابتدا وسیله‌ای برای طلب [[شفاعت]] و رهایی از خشم خداوند بود، اما با گذشت زمان دامنه آن از امور [[آخرت|اخروی]] و معنوی به مسائل اجتماعی تسری یافت.<ref>قصابیان، «تاریخچه بست و بست‌نشینی در مشهد»، ص۲۲۴.</ref>
پاسخ ملا علی کنی: {{-}} '''«گمانم این است دولت باب عدالت را باز نماید، تا جمیع ابواب بسته شود»'''<ref>[http://www.iichs.ir/News-132/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/?id=132 معینی، «نگاهی به سنت بست‌نشینی در ایران».]</ref>|تاریخ بایگانی| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}برخی معتقدند بست‌نشینی در ابتدا وسیله‌ای برای طلب [[شفاعت]] و رهایی از خشم خداوند بود، اما با گذشت زمان دامنه آن از امور [[آخرت|اخروی]] و معنوی به مسائل اجتماعی تسری یافت.<ref>قصابیان، «تاریخچه بست و بست‌نشینی در مشهد»، ص۲۲۴.</ref>


بست‌نشینی گاه به صورت فردی و گاه بصورت جمعی با هدف و انگیزه‌ای مشترک انجام می‌شد و در این شکل به صورت اعتصاب بروز پیدا می‌کرد.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۴.</ref> اصطلاح «بست‌نشینی» امروزه مفهوم تاریخی خود را از دست داده<ref>قصابیان، «تاریخچه بست و بست‌نشینی در مشهد»، ص۲۲۳.</ref> و تحت مفاهیمی مانند تحصن، و پناهندگی بروز پیدا می‌کند<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، دانشنامه جهان اسلام، ج۳، ص۳۹۶.</ref>
بست‌نشینی گاه به صورت فردی و گاه بصورت جمعی با هدف و انگیزه‌ای مشترک انجام می‌شد و در این شکل به صورت اعتصاب بروز پیدا می‌کرد.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۴.</ref> اصطلاح «بست‌نشینی» امروزه مفهوم تاریخی خود را از دست داده<ref>قصابیان، «تاریخچه بست و بست‌نشینی در مشهد»، ص۲۲۳.</ref> و تحت مفاهیمی مانند تحصن، و پناهندگی بروز پیدا می‌کند<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، ج۳، ص۳۹۶.</ref>


== سیر تاریخی ==
== سیر تاریخی ==
خط ۳۰: خط ۳۰:
رسیدگی به خواسته بست‌نشین در دوره‌های مختلف، متفاوت بود. در برخی دوره‌ها بست‌نشین اگر [[ظلم|ظالم]] بود، در حکمش تسهیل می‌شد تا از بست خارج شود و اگر مظلوم بود به خواسته‌اش رسیدگی می‌شد.<ref>تهرانی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، ص۶۴.</ref> اما در برخی مواقع، بست‌نشینی مانع اجرای [[عدالت]] شمرده می‌شد؛ زیرا فرد خاطی با انجام عملی غیر قانونی برای فرار از مجازات از بست‌نشینی استفاده می‌کرد که این در تضعیف عدالت تاثیرگذار بود.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۵.</ref>
رسیدگی به خواسته بست‌نشین در دوره‌های مختلف، متفاوت بود. در برخی دوره‌ها بست‌نشین اگر [[ظلم|ظالم]] بود، در حکمش تسهیل می‌شد تا از بست خارج شود و اگر مظلوم بود به خواسته‌اش رسیدگی می‌شد.<ref>تهرانی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، ص۶۴.</ref> اما در برخی مواقع، بست‌نشینی مانع اجرای [[عدالت]] شمرده می‌شد؛ زیرا فرد خاطی با انجام عملی غیر قانونی برای فرار از مجازات از بست‌نشینی استفاده می‌کرد که این در تضعیف عدالت تاثیرگذار بود.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۵.</ref>


یکی از نشانه‌های بست‌نشینی، زنجیر بزرگی بود که آن‌را آویزان می‌کردند تا علامتی برای بست بود.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، دانشنامه جهان اسلام، ج۳، ص۳۹۷.</ref>
یکی از نشانه‌های بست‌نشینی، زنجیر بزرگی بود که آن‌را آویزان می‌کردند تا علامتی برای بست بود.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، ج۳، ص۳۹۷.</ref>


==مکان‌ها==
==مکان‌ها==
مکان‌های مذهبی در دوره‌های مختلف برای بست‌نشینی تغییر می‌کرد.<ref>کالمرد، «بست و بست‌نشینی»، ص۲۰۶.</ref> برخی معتقدند بست تنها در مکه مجاز بوده و به هیچ‌یک از اماکن دیگر سرایت نمی‌کند.<ref>تهرانی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، ص۶۴.</ref> اماکن مذهبی، بیشترین مراجعه‌کننده را برای بست‌نشینی داشتند و پس از آن، خانه بزرگان کشوری و اشخاصی که نزد شاه منزلتی داشتند، قرار داشت. اما با گسترش زمان، سفارتخانه‌ها، اصطبل سلطنتی، طویله صاحب منصبان، طویله زنان شاه، خانه سفیران اروپایی، توپخانه‌ها و... مورد توجه قرار گرفتند.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۷.</ref>
مکان‌های مذهبی در دوره‌های مختلف برای بست‌نشینی تغییر می‌کرد.<ref>کالمرد، «بست و بست‌نشینی»، ص۲۰۶.</ref> برخی معتقدند بست تنها در مکه مجاز بوده و به هیچ‌یک از اماکن دیگر سرایت نمی‌کند.<ref>تهرانی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، ص۶۴.</ref> اماکن مذهبی، بیشترین مراجعه‌کننده را برای بست‌نشینی داشتند و پس از آن، خانه بزرگان کشوری و اشخاصی که نزد شاه منزلتی داشتند، قرار داشت. اما با گسترش زمان، سفارتخانه‌ها، اصطبل سلطنتی، طویله صاحب منصبان، طویله زنان شاه، خانه سفیران اروپایی، توپخانه‌ها و... مورد توجه قرار گرفتند.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۳۷.</ref>


بست‌نشینی در اصطبل شاه و مانند آن را به این جهت دانسته‌اند که فرد بست‌نشین خود را پشیمان و خوار و خفیف نشان می‌داد تا شاه او را مورد عفو قرار دهد.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۴۰.</ref> برخی نیز معتقدند بست‌نشینی در اصطبل به جهت این اعتقاد بود که اگر کسی به حرمت پناهگاه اسبی تعرض کند، هیچ‌گاه اسب وی را در جنگ، به پیروزی نمی‌رساند.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، دانشنامه جهان اسلام، ج۳، ص۳۹۷.</ref>
بست‌نشینی در اصطبل شاه و مانند آن را به این جهت دانسته‌اند که فرد بست‌نشین خود را پشیمان و خوار و خفیف نشان می‌داد تا شاه او را مورد عفو قرار دهد.<ref>خوش افتخار، «بست و بست‌نشینی در دوره قاجار»، ص۴۰.</ref> برخی نیز معتقدند بست‌نشینی در اصطبل به جهت این اعتقاد بود که اگر کسی به حرمت پناهگاه اسبی تعرض کند، هیچ‌گاه اسب وی را در جنگ، به پیروزی نمی‌رساند.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، ج۳، ص۳۹۷.</ref>


==بست‌نشینی‌های معروف==
==بست‌نشینی‌های معروف==
* [[سید جمال الدین اسدآبادی]] در ۱۳۰۸ق در [[حرم حضرت عبدالعظیم]] بست نشست<ref>قرائتی، «نقش اماکن مذهبی در گفتمان‌های اجتماعی و سیاسی دوره قاجار؛ بررسی موردی تهران»، ص۱۸۳.</ref> و در طول هفت ماهی که در آنجا بود جلساتی برگزار می‌کرد و علیه حکومت قاجار سخنرانی می‌کرد.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، دانشنامه جهان اسلام، ج۳، ص۳۹۸.</ref> در نهایت به دستور ناصرالدین شاه، او را با تحقیر فراوان از بست‌نشینی خارج کرده در بازار گرداندند و سپس تبعید کردند.<ref>امین، «نظام قضایی ایران از آغاز قاجار تا انقلاب مشروطیت»، ص۶۵.</ref>
* [[سید جمال الدین اسدآبادی]] در ۱۳۰۸ق در [[حرم حضرت عبدالعظیم]] بست نشست<ref>قرائتی، «نقش اماکن مذهبی در گفتمان‌های اجتماعی و سیاسی دوره قاجار؛ بررسی موردی تهران»، ص۱۸۳.</ref> و در طول هفت ماهی که در آنجا بود جلساتی برگزار می‌کرد و علیه حکومت قاجار سخنرانی می‌کرد.<ref>فرهنگی، «بست و بست‌نشینی (تاریخچه)»، ج۳، ص۳۹۸.</ref> در نهایت به دستور ناصرالدین شاه، او را با تحقیر فراوان از بست‌نشینی خارج کرده در بازار گرداندند و سپس تبعید کردند.<ref>امین، «نظام قضایی ایران از آغاز قاجار تا انقلاب مشروطیت»، ص۶۵.</ref>


* بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بست‌نشینی در تاریخ ایران را در [[مشروطیت|دوره نهضت مشروطیت]] و درخواست عدالت‌خانه در زمان [[مظفرالدین شاه]] دانسته‌اند.<ref>متین، «بست»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ص۱۰۷.</ref> در [[تیر]] ۱۲۸۴ش تعدادی از علمای تهران به همراه بسیاری از مردم که جمعیت چند هزار نفری را تشکیل می‌دادند، به [[قم]] رفته و در [[حرم حضرت معصومه]] بست نشستند تا شاه را به تاسیس عدالت‌خانه مجاب کنند.<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C__a-36631.aspx زندی، «مهاجرت کبری».]</ref> پس از هجرت علماء به قم، بسیاری از مردم تهران به سفارت انگلستان در تهران پناهنده شدند تا هم در مقابل حکومت امنیت داشته باشند و هم حکومت خواسته‌های آنان را بپذیرد<ref>تهرانی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، ص۶۶.</ref> در مورد تعداد بست‌نشینان در سفارت انگلیس آمار متفاوتی وجود دارد که برخی آنان را تا بیست هزار نفر برشمرده‌اند.<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C__a-36631.aspx زندی، «مهاجرت کبری».]</ref>
* بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بست‌نشینی در تاریخ ایران را در [[مشروطیت|دوره نهضت مشروطیت]] و درخواست عدالت‌خانه در زمان [[مظفرالدین شاه]] دانسته‌اند.<ref>متین، «بست»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ص۱۰۷.</ref> در [[تیر]] ۱۲۸۴ش تعدادی از علمای تهران به همراه بسیاری از مردم که جمعیت چند هزار نفری را تشکیل می‌دادند، به [[قم]] رفته و در [[حرم حضرت معصومه]] بست نشستند تا شاه را به تاسیس عدالت‌خانه مجاب کنند.<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C__a-36631.aspx زندی، «مهاجرت کبری».]</ref> پس از هجرت علماء به قم، بسیاری از مردم تهران به سفارت انگلستان در تهران پناهنده شدند تا هم در مقابل حکومت امنیت داشته باشند و هم حکومت خواسته‌های آنان را بپذیرد<ref>تهرانی، «بست‌نشینی در سفارت انگلیس»، ص۶۶.</ref> در مورد تعداد بست‌نشینان در سفارت انگلیس آمار متفاوتی وجود دارد که برخی آنان را تا بیست هزار نفر برشمرده‌اند.<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C__a-36631.aspx زندی، «مهاجرت کبری».]</ref>
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۶۹

ویرایش