پرش به محتوا

قیس بن سعد بن عباده: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویرایش
جز (اصلاح اعداد)
جز (ویرایش)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۷|سال=۲۰۱۵|چند = ۲}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۷|سال=۲۰۱۵|چند = ۲}}
'''قیس بن سعد بن عبادة الخزرجی'''،(درگذشت: ۶۰ق.) از [[صحابه|صحابۀ]] [[انصار]] پیامبر اکرم(ص) ، بزرگ [[خزرج|قبیله خزرج]] ، از فرماندهان ارشد سپاه امام علی(ع) و امام حسن(ع) و از سخاوتمندان مشهور عرب. در بسیاری از جنگ‌های دوره پیامبر(ص) شرکت داشت و پرچمدار آن حضرت بود، در جنگ جمل، نهروان و صفین در کنار امام علی(ع) و در دوره امام حسن(ع) از فرماندهان او بود. قیس احادیثی نیز از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده است. او پس از [[صلح امام حسن(ع)]] به مدینه رفت و سرانجام در همانجا در گذشت.
'''قیس بن سعد بن عبادة الخزرجی'''،(درگذشته [[سال ۶۰۵ هجری قمری|۶۰ق]]) از [[صحابه|صحابۀ]] [[انصار]] پیامبر اکرم(ص)، بزرگ [[خزرج|قبیله خزرج]]، از فرماندهان ارشد سپاه امام علی(ع) و امام حسن(ع) و از سخاوتمندان مشهور عرب. در بسیاری از جنگ‌های دوره پیامبر(ص) شرکت داشت و پرچمدار آن حضرت بود، در جنگ جمل، نهروان و صفین در کنار امام علی(ع) و در دوره امام حسن(ع) از فرماندهان او بود. قیس احادیثی نیز از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده است. او پس از [[صلح امام حسن(ع)]] به مدینه رفت و سرانجام در همانجا در گذشت.
==مشخصات==
==نام، کنیه و نسب==
زندگی‌نامه‌نویسان نام چند پدر قیس را چنین نگاشته‌اند: [[سعد بن عباده|سعد بن عبادة]] بن دلیم بن أبی حلیمة. لقب «الخزرجی» به سبب نسبت قیس و پدرانش به قبیله خزرج مدینه است.<ref>نک: ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۲، ۵۹۵.</ref>
زندگی‌نامه‌نویسان نام پدر قیس را [سعد بن عباده|سعد بن عبادة]] بن دلیم بن أبی‌حلیمة نگاشته‌اند. لقب «خزرجی» به سبب نسبت قیس و پدرانش به قبیله خزرج مدینه است.<ref>نک: ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۲، ۵۹۵.</ref>
کنیه او ابوالفضل، ابوعبدالله یا ابوعبدالملک و مادرش فکیهه بنت عبید بن دلیم بن حارثه بود. نسب‌شناسان او را ستوده و گفته‌اند که زیرک، باهوش و صاحب رای و در حیله‌های جنگی سرآمد بود. از او نقل است که درباره خویش گفته است: «اگر پیامبر نفرموده بود که جایگاه مکر و فریب آتش است، من مکارترین و فریبکارترین مرد عرب می‌شدم.»<ref> أسدالغابة،ج‌۴،ص:۱۲۶.</ref> قیس، پدرش و پدربزرگش همگی بزرگ قوم خویش بودند.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۳، ۱۲۹۰.</ref>او و پدرانش را از سخاوتمند عرب دانسته‌اند و در روایتی از پیامبر اکرم(ص) آورده‌اند که «قیس از خاندان سخاوت و بخشش است.» و گفته‌اند که پدرش سعد همواره ملازم پیامبر(ص) بود و هر روز برای او در مدینه، وقت غذا خوردن، ظرفی خوراکی می‌فرستاد.<ref>أسدالغابة،ج‌۲،ص:۲۰۴.</ref>
کنیه او ابوالفضل، ابوعبدالله یا ابوعبدالملک و مادرش فکیهه بنت عبید بن دلیم بن حارثه بود. نسب‌شناسان او را ستوده و گفته‌اند که زیرک، باهوش و صاحب رای و در حیله‌های جنگی سرآمد بود. از او نقل است که درباره خویش گفته است: «اگر پیامبر نفرموده بود که جایگاه مکر و فریب آتش است، من مکارترین و فریبکارترین مرد عرب می‌شدم.»<ref> ابن اثیر، أسدالغابة، ج‌۴، ص۱۲۶.</ref>  


به گفته واقدی(م. ۲۰۷ق.)وقتی پیامبر در غزوه غابه از مدینه دور بود، سعد، پسرش قیس را همراه چند بار خرما پیش پیامبر(ص) فرستاد. وقتی پیامبر(ص) قیس را سوار بر اسبش دید، خوشحال شد و او و پدرش را ستود. خزرجیان که نزد پیامبر بودند، به ایشان گفتند که این خاندان در گرفتاری‌های روزگار همواره پشتیبان مردم بوده‌اند و آن گاه پیامبر(ص) آن حدیث مشهور را بر زبان آورد که «خیارکم فی الاسلام، خیارکم فی الجاهلیه اذا فقهوا فی الدین؛ نیکان شما در اسلام همان نیکان شما در جاهلیت‌اند به شرط آن که در دین خدا فهم کسب کنند.»<ref>المغازی، ج۲، ص:۵۴۷.</ref> واقدی نقل کرده که در سریه خبط نیز وقتی سپاه اسلام با گرسنگی و کمبود مواد غذایی رو به رو شد، قیس با دست و دلبازی، چند پرواری گوساله و بز از شخصی به صورت نسیه خرید به این صورت که پرواری را بگیرد و به جایش بعدا در مدینه خرما بدهد و چند روز سپاه اسلام را از گرسنگی رهانید. وقتی به مدینه بازگشت، پدرش قرض او را داد و به سبب این کار، اموال بسیاری به او بخشید و پیامبر در پی این ماجرا قیس و خاندانش را به سخاوتمندی و بخشش ستود.<ref> واقدی، المغازی،ج‌۲،ص:۷۷۵.</ref>
==ویژگی‌های اخلاقی==
قیس، پدرش و پدربزرگش همگی بزرگ قوم خویش بودند.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۳، ص ۱۲۹۰.</ref>او و پدرانش را از سخاوتمند عرب دانسته‌اند و در روایتی از پیامبر اکرم(ص) آورده‌اند که «قیس از خاندان سخاوت و بخشش است.» و گفته‌اند که پدرش سعد همواره ملازم پیامبر(ص) بود و هر روز برای او در مدینه، وقت غذا خوردن، ظرفی خوراکی می‌فرستاد.<ref>ابن اثیر، أسدالغابة، ج‌۲، ص:۲۰۴.</ref>
 
به گفته واقدی وقتی پیامبر در غزوه غابه از مدینه دور بود، سعد، پسرش قیس را همراه چند بار خرما پیش پیامبر(ص) فرستاد. هنگامی که پیامبر(ص) قیس را سوار بر اسبش دید، خوشحال شد و او و پدرش را ستود. خزرجیان که نزد پیامبر بودند، به ایشان گفتند که این خاندان در گرفتاری‌های روزگار همواره پشتیبان مردم بوده‌اند و آن گاه پیامبر(ص) آن حدیث «خیارکم فی الاسلام، خیارکم فی الجاهلیه اذا فقهوا فی الدین؛ نیکان شما در اسلام همان نیکان شما در جاهلیت‌اند به شرط آن که در دین خدا فهم کسب کنند.» را بر زبان آورد.<ref> واقدی، المغازی، ج۲، ص۵۴۷.</ref> واقدی نقل کرده که در سریه خبط نیز وقتی سپاه اسلام با گرسنگی و کمبود مواد غذایی رو به رو شد، قیس با دست و دلبازی، چند پرواری گوساله و بز از شخصی به صورت نسیه خرید به این صورت که پرواری را بگیرد و به جایش بعدا در مدینه خرما بدهد و چند روز سپاه اسلام را از گرسنگی رهانید. وقتی به مدینه بازگشت، پدرش قرض او را داد و به سبب این کار، اموال بسیاری به او بخشید و پیامبر در پی این ماجرا قیس و خاندانش را به سخاوتمندی و بخشش ستود.<ref> واقدی، المغازی، ج‌۲، ص۷۷۵.</ref>


==سابقه در اسلام==
==سابقه در اسلام==