پرش به محتوا

حکمای اربعه تهران: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
imported>Lohrasbi
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Lohrasbi
خط ۶: خط ۶:


==آقا علی مدرس ==
==آقا علی مدرس ==
اولین‌ حکیم‌ از حکمای‌ اربعه‌، علی‌بن‌ عبداللّه‌ زنوزی‌ مشهور به‌ آقا علی‌مدرّس‌ طهرانی‌ و ملقب‌ به‌ حکیم‌ مؤسس‌، فرزند و شاگرد ملاعبداللّه‌ زنوزی‌، در ۱۲۳۴ در اصفهان‌ تولد یافت‌. در سه‌ سالگی‌ با پدرش‌ به‌ تهران‌ مهاجرت‌ کرد. در آنجا تحصیلات‌ مقدماتی‌ را به‌ پایان‌ رساند و در محضر پدر سطوح‌ [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[کلام امامیه|کلام‌ شیعی‌]] را فرا گرفت‌. سپس‌ به‌ [[عتبات عالیات]] سفر کرد و به‌ فراگرفتن‌ علوم منقول پرداخت‌. پس‌ از آن‌ به‌ ایران‌ بازگشت‌ و در اصفهان‌ به‌ تکمیل‌ علوم‌ معقول‌، مخصوصاً در محضر [[میرزا حسن نوری]] (متوفی‌ بعد از ۱۲۶۷) و [[سید رضی لاریجانی]]، پرداخت‌. چندی‌ نیز در قزوین‌ محضر ملاآقا قزوینی‌ (متوفی‌ ۱۲۸۲) را درک‌ کرد. در ۱۲۷۰، پس‌ از اتمام‌ تحصیلاتش‌ در علوم‌ عقلی‌، به‌ تدریس‌ در تهران‌ پرداخت‌ و هفت‌ سال‌ در مدرسه‌ قاسم‌خان‌، مدتی‌ در منزل‌ خویش‌ و متجاوز از بیست‌ سال‌ در [[مدرسه سپهسالار]]، مدرّس‌ رسمی‌ علوم‌ معقول‌ و منقول‌ بود،<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌۳۱ - ۳۲؛ ج‌۳، ص‌۱۴۷ - ۱۴۸</ref> اگر چه‌ تخصص‌ و شهرتش‌ در فلسفه‌ بود.<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌ ۳۳</ref> او نه‌ تنها کتب‌ ملاصدرا، از قبیل‌ [[اسفار اربعه|اسفار]]، [[شرح‌ الهدایة الاثیریة]]، [[المبدأ و المعاد]] و [[الشواهد الربوبیه]] را تدریس‌ می‌کرد، بلکه‌ شواهدی‌ در دست‌ است‌ که‌ متن‌ [[شفا]] و [[حکمة الاشراق (کتاب)|حکمة الاشراق]] را نیز تعلیم‌ می‌داده‌ است.‌<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌۳۵</ref> آقاعلی‌ پس‌ از عمری‌ بسیار پربار، چه‌ از لحاظ‌ تألیف‌ و چه‌ از لحاظ‌ تربیت‌ شاگردان‌ برجسته‌، در ۱۳۰۷ در تهران‌ درگذشت‌.<ref>همان‌، ص‌ ۵۲</ref>
اولین‌ حکیم‌ از حکمای‌ اربعه‌، علی‌بن‌ عبداللّه‌ زنوزی‌ مشهور به‌ آقا علی‌مدرّس‌ طهرانی‌ و ملقب‌ به‌ حکیم‌ مؤسس‌، فرزند و شاگرد ملاعبداللّه‌ زنوزی‌، در ۱۲۳۴ در اصفهان‌ تولد یافت‌. در سه‌ سالگی‌ با پدرش‌ به‌ تهران‌ مهاجرت‌ کرد. در آنجا تحصیلات‌ مقدماتی‌ را به‌ پایان‌ رساند و در محضر پدر سطوح‌ [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] و [[کلام امامیه|کلام‌ شیعی‌]] را فرا گرفت‌. سپس‌ به‌ [[عتبات عالیات]] سفر کرد و به‌ فراگرفتن‌ علوم منقول پرداخت‌. پس‌ از آن‌ به‌ ایران‌ بازگشت‌ و در اصفهان‌ به‌ تکمیل‌ علوم‌ معقول‌، مخصوصاً در محضر [[میرزا حسن نوری]] (متوفی‌ بعد از ۱۲۶۷) و [[سید رضی لاریجانی]]، پرداخت‌. چندی‌ نیز در قزوین‌ محضر ملاآقا قزوینی‌ (متوفی‌ ۱۲۸۲) را درک‌ کرد. در ۱۲۷۰، پس‌ از اتمام‌ تحصیلاتش‌ در علوم‌ عقلی‌، به‌ تدریس‌ در تهران‌ پرداخت‌ و هفت‌ سال‌ در مدرسه‌ قاسم‌خان‌، مدتی‌ در منزل‌ خویش‌ و متجاوز از بیست‌ سال‌ در [[مدرسه سپهسالار]]، مدرّس‌ رسمی‌ علوم‌ معقول‌ و منقول‌ بود،<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌۳۱ - ۳۲؛ ج‌۳، ص‌۱۴۷ - ۱۴۸</ref> اگر چه‌ تخصص‌ و شهرتش‌ در فلسفه‌ بود.<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌ ۳۳</ref> او نه‌ تنها کتب‌ ملاصدرا، از قبیل‌ [[اسفار اربعه|اسفار]]، [[شرح‌ الهدایة الاثیریة]]، [[المبدأ و المعاد]] و [[الشواهد الربوبیه]] را تدریس‌ می‌کرد، بلکه‌ شواهدی‌ در دست‌ است‌ که‌ متن‌ [[شفا]] و [[حکمة الاشراق (کتاب)|حکمة الاشراق]] را نیز تعلیم‌ می‌داده‌ است.‌<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌۳۵</ref> آقاعلی‌ پس‌ از عمری‌ بسیار پربار، چه‌ از لحاظ‌ تألیف‌ و چه‌ از لحاظ‌ تربیت‌ شاگردان‌ برجسته‌، در ۱۳۰۷ در تهران‌ درگذشت‌.<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌۵۲</ref>


=== آثار ===
=== آثار ===
خط ۱۸: خط ۱۸:


=== توجه به فلسفه غرب ===
=== توجه به فلسفه غرب ===
کنت‌ دو گوبینو، (متوفی‌ ۱۲۹۹/۱۸۸۲) سفیر فرانسه‌ در ایران‌ که‌ ضمناً فیلسوف‌ نیز بود، با آقاعلی‌ رفت‌ و آمد داشت‌ و گویا او را برای‌ تدریس‌ فلسفه‌ اسلامی‌ به‌ فرانسه‌ دعوت‌ کرد ولی‌ آقاعلی‌ نپذیرفت‌. آقاعلی‌ به‌ مطالب‌ فلسفی‌ مطرح‌ در غرب‌ نیز توجه‌ داشت.<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه‌ کدیور، ص‌۴۸ - ۵۰</ref> علاقه‌ او به‌ کسب‌ اطلاعات‌ درباره‌ فلسفه‌ در غرب‌ علاوه‌ بر گزارش‌ گوبینو، از طریق‌ میرزاحسن‌خان‌ اعتمادالسلطنه‌<ref>متوفی‌ ۱۳۳۱</ref> که‌ با او رفت‌ و آمد نزدیک‌ داشت‌، و بدیع‌الملک‌ میرزا عمادالدوله‌<ref>متوفی‌ بعد از ۱۳۱۶</ref> که‌ سؤالات‌ مطروح‌ در بدایع‌ الحکم‌ را به‌ او عرضه‌ داشت‌، نیز قابل‌ پی‌گیری‌ است‌.<ref>همان‌، ص‌ ۴۷۵۱</ref>
کنت‌ دو گوبینو، (متوفی‌ ۱۲۹۹/۱۸۸۲) سفیر فرانسه‌ در ایران‌ که‌ ضمناً فیلسوف‌ نیز بود، با آقاعلی‌ رفت‌ و آمد داشت‌ و گویا او را برای‌ تدریس‌ فلسفه‌ اسلامی‌ به‌ فرانسه‌ دعوت‌ کرد ولی‌ آقاعلی‌ نپذیرفت‌. آقاعلی‌ به‌ مطالب‌ فلسفی‌ مطرح‌ در غرب‌ نیز توجه‌ داشت.<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه‌ کدیور، ص‌۴۸ - ۵۰</ref> علاقه‌ او به‌ کسب‌ اطلاعات‌ درباره‌ فلسفه‌ در غرب‌ علاوه‌ بر گزارش‌ گوبینو، از طریق‌ میرزاحسن‌خان‌ اعتمادالسلطنه‌ (متوفی‌ ۱۳۳۱) که‌ با او رفت‌ و آمد نزدیک‌ داشت‌، و بدیع‌الملک‌ میرزا عمادالدوله‌(متوفی‌ بعد از ۱۳۱۶) که‌ سؤالات‌ مطروح‌ در بدایع‌ الحکم‌ را به‌ او عرضه‌ داشت‌، نیز قابل‌ پی‌گیری‌ است‌.<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌ ۴۷۵۱</ref>


[[علامه طباطبایی]]، آقاعلی‌ را سرآغاز گفت‌ و شنود فلسفی‌ بین‌ شرق‌ و غرب‌ در دوران‌ جدید می‌دانست‌.
[[علامه طباطبایی]]، آقاعلی‌ را سرآغاز گفت‌ و شنود فلسفی‌ بین‌ شرق‌ و غرب‌ در دوران‌ جدید می‌دانست‌.


=== نظرات فلسفی ===
=== نظرات فلسفی ===
آقاعلی‌ گرچه‌ بزرگترین‌ شارح‌ [[ملاصدرا]] و ادامه‌ دهنده‌ حکمت‌ متعالیه‌ در عصر [[قاجار]] بود، در مباحث‌ [[معاد جسمانی]]، اعتبارات‌ ماهیت‌، معقولات‌ ثانیه‌ فلسفی‌، [[حرکت جوهری]] و مطالب‌ مهم‌ دیگرِ حکمت‌ متعالیه‌، نظریات‌ بدیعی‌ از خود به‌ جا گذاشته است‌.<ref>همان‌ مقدمه‌، ص‌۵۷ - ۵۸</ref> وی‌ به‌اندازه‌ [[حاج ملاهادی سبزواری]] شهرت‌ نداشت‌، ولی‌ خلاقیت‌ فلسفی‌ او از سبزواری‌ بیشتر بود.<ref>همان‌، ص‌۵۶ - ۵۸</ref>
آقاعلی‌ گرچه‌ بزرگترین‌ شارح‌ [[ملاصدرا]] و ادامه‌ دهنده‌ حکمت‌ متعالیه‌ در عصر [[قاجار]] بود، در مباحث‌ [[معاد جسمانی]]، اعتبارات‌ ماهیت‌، معقولات‌ ثانیه‌ فلسفی‌، [[حرکت جوهری]] و مطالب‌ مهم‌ دیگرِ حکمت‌ متعالیه‌، نظریات‌ بدیعی‌ از خود به‌ جا گذاشته است‌.<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌۵۷ - ۵۸</ref> وی‌ به‌اندازه‌ [[حاج ملاهادی سبزواری]] شهرت‌ نداشت‌، ولی‌ خلاقیت‌ فلسفی‌ او از سبزواری‌ بیشتر بود.<ref>علی‌ زنوزی‌، ج‌۱، مقدمه کدیور، ص‌۵۶ - ۵۸</ref>


== آقا محمدرضا قمشه‌ای ==
== آقا محمدرضا قمشه‌ای ==
کاربر ناشناس