حرم مکی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei (#REDIRECT) |
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
# | [[پرونده:حرم مکی.jpg|thumb|300px|محدوده حرم مکی]] | ||
===تاریخچه حرم مکی=== | |||
برخی [[تفسیر|مفسران]] ـ به استناد حدیثی از [[پیامبر اکرم]] که در آن، حرم شدن مکه به [[حضرت ابراهیم]] نسبت داده شده، بر آنند که پیش از [[حضرت ابراهیم]]، [[مکه]] مانند سایر سرزمین‌ها بود و پس از رسالت آن حضرت و دعای او برای آنکه مکه سرزمینی امن باشد<ref>بقره: ۱۲۶؛ ابراهیم: .۳۵</ref>، حرمت و قداست یافت. برخی دیگر گفته‌اند دعای ابراهیم فقط برای در امان بودن این سرزمین از حوادثی مانند خشکسالی و قحطی و زلزله بود و پیش از آن محترم و مقدّس بوده است<ref>محمد بن جریر طبری، جامع البیان، ج۱، ص۵۴۲؛ طوسی، التبیان، ج۱، ص۴۵۶؛ طبرسی، ج۱، ص۳۸۷.</ref>. شماری احتمال داده‌اند که با دعای [[حضرت ابراهیم]]، حرمت حرم پس از مدتی مهجور بودن، احیا شده یا پس از رسالت وی، رعایت کردن حرمت حرم واجب شده است<ref>محمد بن جریر طبری، جامع البیان، ج۱، فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۱۳۹؛ اسدی مکی، اخبار الکرام، ص۱۸۳.</ref>. | |||
پیش از [[اسلام]]، مردم [[عرب]] با محدوده حرم آشنا بودند و با خودداری از جنگ و خونریزی و قصاص قاتلان در محدوده حرم، به پیروی از سنت [[حضرت ابراهیم]] و [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]]، حرمت آن را نگاه می‌داشتند و از این رو این مکان را علاوه بر [[مکه]]، بَکة (جایی که گردن ستمگران را می‌شکند)، بَسّاسة (جایی که فاسقان و کافران را از خود می‌راند) و صِلاح (محل امن) می‌نامیدند<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، قسم ۱، ص۱۱۴؛ ماوردی، الاحکام السلطانیه، ص۲۴۶ ـ ۲۴۸؛ طوسی، التبیان، ج ۴، ص۳۲؛ ابن جوزی، المنتظم، ج۲، ص۳۲۱.</ref>. برخی عرب‌ها هنگام ورود به حرم مکی، با این استدلال که در لباس خود مرتکب گناه شده‌اند، آن را درمی‌آوردند و برخی از یهودیان کفش‌های خود را به احترام حرم از پای درمی‌آوردند. [[حواریان]] [[مسیح]] هنگام رسیدن به حرم، برای تکریم و بزرگداشت آن، پیاده راه پیمودند<ref>فاکهی، اخبار مکه، ج۲، ص۲۶۷؛ یاقوت حموی، ذیل «الأَنواط»؛ احمد طبری، القری، ص۱۶۹؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۱۴۰.</ref>. قداست منطقه حرم پس از [[اسلام]] تداوم یافت. صحابیان پیامبر از ارتکاب گناه در حرم پرهیز و یکدیگر را از آزار دادن و مزاحمت دیگران منع می‌کردند و حتی به علت هراس از شکسته شدن حرمت حرم، از اقامت در آن خودداری می‌کردند<ref>فاکهی، اخبار مکه، ج۲، ص۲۵۹ و ۳۰۵.</ref>. | |||
===حدود حرم مکی=== | |||
حدود منطقه حرم از دیرباز معهود بوده است؛ از این رو، درباره تعیین محدوده آن، احادیث اندکی وجود دارد. طبق یکی از این احادیث، طول و عرض حرم یک برید (۴ فرسخ) است و [[مسجدالحرام]] در مرکز آن قرار دارد<ref>حر عاملی، ج ۱۲، ص ۵۵۵</ref>. بر پایه گزارش‌های تاریخی، نخست [[حضرت ابراهیم]] (ع) طبق [[وحی]] و با راهنمایی [[جبرئیل]]، محدوده حرم را علامت گذاشت<ref>ازرقی، ج ۲، ص ۱۲۸؛ فاکهی، ج ۲، ص۲۷۳، ۲۷۵؛ کلینی، ج ۴، ص۱۹۵ـ ۱۹۷؛ احمد بن عبدالله طبری، ص۶۵۲ـ ۶۵۳</ref>. در متون حدیثی و تاریخی، به نشانه‌هایی که محدوده حرم [[مکه]] را مشخص می‌کند، اَعلام، اَنصاب، مَنار، مَعالم، اَزلام و اَمْیال حرم گفته شده است<ref>طوسی، التبیان، ج ۲، ص۱۷۳ـ ۱۷۴؛ ابن اثیر، النهایه، ذیل «علم»، «نور»؛ ابن منظور، ذیل «علم»؛ زبیدی، تاج العروس، ذیل «نصب»، «حرم»</ref>. | |||
پس از [[حضرت ابراهیم]]، [[اسماعیل(ع)|اسماعیل]]، نشانه‌های حرم را بازسازی کرد. در [[عصر جاهلیت]]، [[عدنان بن اُدَد]] و [[قُصَی بن کلاب]] به این کار مبادرت کردند. [[قریش]] در آغاز [[بعثت]] پیامبر، نشانه‌های حرم را بازسازی کردند. پس از [[فتح مکه]] در سال هشتم، [[تمیم بن اسد خزاعی]] و [[اسود بن خلف قرشی]] زُهری، به دستور [[پیامبر اکرم]]، نشانه‌های حرم را تعمیر و بازسازی کردند. در ادوار بعد کسانی به دستور برخی خلفا -از جمله [[عمر بن خطاب]] در سال ۱۷ق، [[عثمان بن عفان]] در سال ۲۶ق، [[معاویة بن ابی سفیان]] (حکومت: ۴۱ـ۶۰)، [[عبدالملک بن مروان]] (حک: ۶۵ـ ۸۶) و [[مهدی عباسی]] (حک: ۱۵۸ـ۱۶۹)، نشانه‌های حرم را بازسازی و تکمیل کردند<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۲۸ـ۱۳۰؛ فاکهی، ج ۲، ص۲۷۳ـ ۲۷۶؛ فاسی، ج ۱، ۱۰۶ـ۱۰۷؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابة، ج۱، ص۷۲، ۳۶۷، ج ۶، ص۵۰؛ مطر، ص۱۹</ref>. پس از دوره [[مهدی عباسی]]، نشانه‌هایی که بر روی کوه‌ها بود، بازسازی نشدند و تنها آنها که در راه های ورودی [[مکه]] (یعنی مسیرهای [[مدینه]]، [[یمن]]، [[عراق]]، [[طائف]]، [[جعرانه]] و [[جده]]) قرار داشتند، مرمت شدند<ref>ابن دِهیش، الحرم المکی، ص۵۱ـ۵۲.</ref>. | |||
در ادوار بعدتر، کسانی به بازسازی یا ساختن نشانه‌های حرم اقدام کردند، از جمله [[راضی عباسی]] در ۳۲۵ق، [[مظفر بن ابوبکر]]، پادشاه ایوبی در ۶۱۶، ملک [[مظفر یوسف بن عمر]]، حاکم یمن، در ۶۸۳، [[قایتبای محمودی]] از پادشاهان چرکس‌های مصر در ۸۷۴، [[سلطان احمدخان]] اول عثمانی در حدود ۱۰۲۳، [[شریف زید بن محسن]] امیر [[مکه]] در ۱۰۷۳، و [[سلطان عبدالمجید]] اول عثمانی در ۱۲۶۲<ref>فاسی، ج ۱، ص۱۰۷؛ ابن فهد، اتحاف الوری، ج۲، ص۳۸۶، ج۳، ص۱۱۷؛ ابن دهیش، الحرم المکی، ص۵۲ـ۵۵.</ref>. | |||
بازسازی نشانه‌ها در دوران [[آل سعود]] نیز ادامه یافت. عبدالعزیز، مؤسس سلطنت سعودی، در ۱۳۴۳ دو نشانه موجود در مسیر [[جده]] و پس از او، پسرش سعود در ۱۳۷۶/ ۱۳۳۶ش دو نشانه در منطقه شمیسی، در ۱۳۷۷/ ۱۳۳۷ش دو نشانه در مسیر [[طائف]] و در ۱۳۸۳/ ۱۳۴۲ش نشانه‌هایی را در سمت عرفه بازسازی یا بنا کردند. همچنین خالدبن عبدالعزیز دو نشانه در مسیر [[طائف]] و دو نشانه در مسیر قدیمی جده ساخت و [[فهدبن عبدالعزیز]] در ۱۴۰۴/ ۱۳۶۲ش دو نشانه جدید در وادی [[تنعیم]] بنا کرد.<ref>کردی، ج ۱، جزء۲، ص۱۰۰ـ۱۰۱؛ ابن دهیش، الحرم المکی، ص۵۶ـ۶۲</ref> در سالهای ۱۳۸۰/۱۳۳۹ش، ۱۳۸۴/۱۳۴۳ش و ۱۴۰۰/ ۱۳۵۹ش گروههایی از صاحب نظران برخی نشانه‌های حرم را بررسی کردند.<ref>ابن دهیش، الحرم المکی، ص۶۳.</ref> | |||
===حرم مکی در آیات قرآن=== | |||
واژه حرم در چند [[آیه]] از [[قرآن]] ذکر شده است که [[تفسیر|مفسران]] مراد از آن را در بیشتر موارد، حرم مکی شمرده‌اند.<ref>طوسی، التبیان، ج ۸، ص۱۶۵؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج۱۳، ص۳۶۴؛ طباطبایی، المیزان، ج۶، ص۲۷۱.</ref> شماری از مفسران مراد از [[مسجدالحرام]] و [[مقام ابراهیم]] و [[کعبه]] و [[مکه]] را در برخی آیات، محدوده حرم دانسته‌اند.<ref>جصاص، احکام القرآن، ج۱، ص۸۸ و ج۳، ص۲۵۳، ۳۱۷؛ شریف رضی، حقائق التأویل، ص۱۸۰؛ طوسی، التبیان، ج ۶، ص۴۴۶ و ج۸، ص۱۶۵؛ زرکشی، البرهان، ج۲، ص۲۶۶؛ طباطبایی، المیزان، ج۳، ص۳۱.</ref> | |||
===حرم مکی حرم امن الهی=== | |||
در آیات متعدد [[قرآن]]<ref>قصص: ۵۷، عنکبوت: ۶۷</ref>، سرزمین یا حرم مکه، امن خوانده شده است (حَرَمآ آمِناً). در شماری از آیات، دعای [[حضرت ابراهیم]](ع) برای اینکه خداوند سرزمین [[مکه]] را امن قرار دهد، ذکر شده است<ref>بقره: ۱۲۶؛ ابراهیم: ۳۵</ref> در [[آیه]] ۱۲۵ [[سوره بقره]]، وصف امن برای «البَیت» آمده که برخی مفسران مراد از آن را حرم [[مکه]] دانسته‌اند. درباره آنکه مراد از امنیت حرم در [[قرآن]] چیست، در احادیث و تفاسیر، آرای گوناگونی مطرح شده است. برخی مفسران این تعبیر را از باب اخبار و حاکی از واقعیتی دانسته‌اند که در منطقه حرم وجود دارد. به بیان دیگر، مراد از آن را امنیت تکوینی ذکر کرده‌اند، یعنی در امان بودن منطقه حرم از حوادث ناگوار و عذاب دنیوی و اخروی<ref>شریف رضی، ص ۱۸۲، ۱۹۰؛ طبرسی، ج ۲، ص۷۹۹؛ قرطبی، ج ۴، ص۱۴۱ـ ۱۴۲</ref>. در برخی احادیث نیز مراد از امنیت حرم، در امان بودن حیوانات آن از صدمه دیدن و شکار شدن به وسیله حیوانات دیگر و نیز کسانی که وارد آنجا می‌شوند، همچنین امنیت اهل حرم از قتل و غارت و مصونیت آنان از عذاب الهی در دنیا و آخرت و مانند اینها ذکر شده است<ref>فاکهی، ج ۲، ص۲۵۲؛ کلینی، ج ۴، ص۲۲۶، ۵۲۸ـ ۵۳۰؛حرّعاملی، ج ۱۳، ص۳۵</ref>. | |||
برخی مفسران، امنیت حرم را امنیت تشریعی دانسته و آن را حاکی از فرمان الهی به رعایت کردن قداست حرم و احکام مربوط به آن دانسته‌اند؛ زیرا وقوع حوادث مخل امنیت، از قبیل جنگ و سیل و زلزله در این منطقه، انکارناپذیر است. به نظر آنان، شماری از آیات مزبور، ناظر به تشریع احکام مربوط به محدودیت‌های حرم در شرایع پیشین، از جمله شریعت حضرت ابراهیم(ع) است<ref>جصاص، احکام القرآن، ج ۱، ص ۸۸ـ ۸۹، ج ۲، ص ۲۷؛ شریف رضی، ص۶۵، ۱۹۲؛ قرطبی، ج ۴، ص۱۴۰؛ طباطبایی، المیزان، ج۶، ص۲۷۱، ج ۱۲، ص۶۹</ref>. در برخی احادیث، مراد از امنیت حرم، مصادیقی از امنیت تشریعی و احکام مربوط به آن دانسته شده؛ مانند حرمت شکار حیوانات و سلب امنیت از آنان و حرمت اجرای حدود و قصاص بر جنایتکاری که در خارج از منطقه حرم مرتکب جنایتی شده است<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۳۸ـ۱۳۹؛ کلینی، ج ۴، ص۲۲۶ـ ۲۲۷؛ ابن بابویه، ۱۴۰۴، ج ۲، ص۲۶۲؛ حرّعاملی، ج ۱۳، ص۷۵، ۲۲۶</ref>. برخی مفسران، مفاد [[آیه]] ۹۷ [[سوره آل عمران]] را مربوط به ایمن بودن پناهندگان به حرم در زمان پیش از [[اسلام]] دانسته‌اند که در [[اسلام]] منسوخ شده است<ref>جریر طبری، ج۴، ص۱۱ـ۱۲؛ شریف رضی، ص۱۸۷؛ قرطبی، ج۲، ص۱۱۱، ج ۴، ص۱۴۰ـ۱۴۱</ref>. بنابر آیه ۵۷ [[سوره قصص]]، خداوند ثمرات تمام سرزمین‌ها را در [[مکه]] فراهم آورده است<ref>طوسی، التبیان، ج ۸، ص۱۶۵؛ قرطبی، ج ۱۳، ص۳۰۰</ref>. | |||
===حرم مکی در احادیث=== | |||
در احادیث، علاوه بر احکام مربوط به حرم، به ویژگی‌های حرم و همچنین آداب حضور در آن اشاره شده است. طبق احادیث، محدوده حرم تا فراز آسمان‌های هفت‌گانه و تا فرود زمین‌های هفت‌گانه است و تا روز [[قیامت]] حرم باقی می‌ماند<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۲۴؛ جصاص، احکام القرآن، ج۱، ص۸۹؛ ابن بابویه، ۱۴۰۴، ج ۲، ص۲۴۵ـ ۲۴۶</ref>. شکستن حرمت حرم، موجب نفرین خدا و تمام پیامبران است<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۲۵</ref>. بنابر حدیثی، [[پیامبر (ص)|پیامبر]]، [[شفاعت]] خود را برای حج‌گزارنده‌ای که در حرم بمیرد، تضمین کرده است<ref>کلینی، ج ۴، ص۲۵۶؛ سیوطی، ج ۲، ص۲۵۸</ref>. | |||
===احکام فقهی حرم مکی=== | |||
در [[فقه]] برای حرم مکی احکام خاصی مقرر شده که گاه خَصائص الحرم نامیده شده و برخی منابع احکامی را که از نوع ممنوعیت است، مَحْظُورات الحرم نامیده‌اند؛<ref>ماوردی، ص۲۵۹؛کاسانی، بدائع الصنائع، ج۲، ص۴۴۶؛ابن ظهیره، الجامع اللطیف، ص۱۶۹؛ نراقی، ج ۱۳، ص۲۹۷</ref> | |||
البته بیشتر فقها این احکام را به طور پراکنده در بخشهایی مانند [[نماز]]، [[حج]]، حدود و کفارات مطرح کرده‌اند. | |||
برخی از مهم‌ترین احکام خاص حرم مکی عبارت‌اند از: | |||
# جایز نبودن سکونت غیرمسلمانان در حرم طبق نظر تمامی فقها، و نیز [[حرمت]] ورود آنان به منطقه حرم به نظر همه فقها به جز [[ابوحنیفه]].<ref>طوسی، التبیان، ج ۵، ص۲۰۰؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۹</ref> | |||
# وجوب [[احرام]] بستن برای مسلمانانی که در هر موقع از سال قصد ورود به [[مکه]] را دارند در یکی از میقاتها، مگر برای کسانی که به طور مکرر به این منطقه تردد دارند، مانند رانندگان. شافعیان احرام را مستحب دانسته‌اند.<ref>طوسی، المبسوط فی فقه الامامیة، ج ۱، ص۳۵۵؛احمدبن عبداللّه طبری، ص۶۴۱؛خطیب شربینی، ج ۱، ص۴۷۶؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۷</ref> | |||
# حرمت کشتن حیوانات، به جز حیوانات اهلی (مانند شتر، گاو و گوسفند) و جانوران آزار رساننده (مانند عقرب، مار و افعی) در منطقه حرم.<ref>شریف رضی، ص۱۸۲؛علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۷، ص۲۷۲ـ۲۷۳، ۲۷۷ـ ۲۷۸؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۸ـ۳۲۹</ref> | |||
# ممنوع بودن شکار جانوران زمینی یا راهنمایی شکارچیان و آسیب رساندن به گیاهان در محدوده حرم، به استناد آیات<ref>مائده: ۹۶</ref> و احادیث،<ref>حرّعاملی، ج ۱۲، ص۵۵۲ـ۵۵۷</ref>البته فقهای مذاهب مختلف مواردی را استثنا کرده‌اند، از جمله میوه درخت خرما، انواع سبزی، گیاه اِذْخِر (کاه مکه) و هر چیزی که انسان می‌کارد و پرورش می‌دهد.<ref>کاسانی، ج ۲، ص۴۴۶، ۴۵۰ـ۴۵۲؛نووی، ج ۷، ۴۹۴ـ۴۹۵؛علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۷، ص۲۷۱، ۲۸۲، ۳۶۴ـ۳۶۹، ج ۸، ص۲۵؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۸</ref> | |||
# حرمتِ خوردن گوشت حیوانی که به گونه‌ای نامشروع در محدوده حرم شکار شده است.<ref>علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج۷، ص۲۹۰؛دسوقی، ج ۲، ص۷۸</ref> | |||
#حرمتِ جنگ و خون ریزی در منطقه حرم<ref>ماوردی، ص۲۶۰؛طوسی، المبسوط، ج ۲، ص۳</ref> و نیز ممنوع بودن حمل اسلحه به نظر برخی فقها.<ref>نووی، ج ۷، ص۴۷۱؛کاشف الغطاء، ج ۲، ص۴۵۶</ref> | |||
# ممنوع بودن خارج کردن ریگ و سنگ از محدوده حرم به نظر برخی فقهای [[شیعه]] و [[اهل سنّت]].<ref>کاسانی، بدائع الصنائع، ج۲، ص۴۵۳؛شهیداول، ج ۱، ص۴۷۳</ref> بیشتر شافعیان وارد کردن سنگ و خاک را از منطقه حِلّ به حرم نیز [[مکروه]] شمرده‌اند.<ref>فاسی، ج ۱، ص۱۳۸</ref> | |||
# [[حرمت]] یا [[کراهت]] برداشتن اشیای گمشده در محدوده حرم.<ref>علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۸، ص۴۴۲؛حرّعاملی، ج ۱۳، ص۲۵۹ـ۲۶۲؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۹</ref> | |||
# ممنوعیت اجرای [[حد]] و [[قصاص]] در مورد کسی که در خارج از حرم مرتکب جنایت شده و به حرم پناه آورده است<ref>آل عمران: ۹۷</ref> و اِعمال برخی محدودیتها درباره او به نظر فقهای برخی مذاهب اسلامی، از جمله غذا ندادن به وی و خودداری از معامله با او، به منظور وادار کردنش به خروج از حرم و اجرای حد الهی در خارج از حرم. به نظر حنفیان و فقهای [[شیعه]]، جنایتکار در حرم، به سبب شکستن حرمت آن، از این مصونیت برخوردار نیست.<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۳۹؛علامه حلّی، ۱۴۱۴، ج ۸، ص۴۴۱ـ ۴۴۲؛ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۲۵۶؛ خویی، ص۱۸۴ـ۱۸۵</ref> | |||
# افزایش دیه در قتل عمد یا غیرعمد که در حرم صورت گرفته باشد، به میزان یک سومِ دیه کامل.<ref>کلینی، ج ۴، ص۱۳۹؛جصاص، احکام القرآن، ج۲، ص۲۹۶؛طوسی، الخلاف، ج ۵، ص۲۲۳؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۹</ref> | |||
# حرمت دفن مشرکان در منطقه حرم. شافعیان خارج کردن جسد مشرک را از حرم نیز لازم دانسته‌اند.<ref>شافعی، الام، ج۴، ص۱۸۸؛علامه حلّی، تذکرةالفقها، ج ۹، ص۳۳۷؛زحیلی، ج ۳، ص۳۳۰</ref> | |||
# حرمت خرید و فروش یا اجاره خانه‌های حرم مکی به طور کلی یا در موسم حج، به نظر برخی فقها، به استناد [[آیه]] ۲۵ سوره حج و احادیث.<ref>ابن قدامه، المغنی، ج۴، ص۱۹ـ۲۰؛ حَطّاب، ج ۷، ص۵۴۶؛ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۶، ص۷۱۱؛قس نووی، ج ۹، ص۲۵۰؛مقدس اردبیلی، زبدةالبیان، ص۲۲۱</ref> | |||
===کفاره ارتکاب برخی محرمات=== | |||
بیشتر فقها، با استناد به احادیث، ارتکاب برخی محرّماتِ حرم را موجب پرداختن کفاره دانسته‌اند، هرچند درباره میزان آن اختلاف نظر وجود دارد.<ref>نووی، ج ۷، ص۴۹۰ـ۴۹۱، ۴۹۶؛علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۷، ص۲۶۶ـ۲۶۷، ۳۶۷، ۳۷۷ـ۳۷۸، ج ۸، ص۲۵، ۶۲؛حرّعاملی، ج ۱۳، ص۱۳ـ۱۷</ref> شماری از فقهای اهل سنّت تنها به حرمتِ تکلیفی قائل شده و ثبوت کفاره را نپذیرفته‌اند.<ref>ابن رشد، بدایةالمجتهد و نهایة المقتصد، ج۱، ص۶۱۲، ۶۱۶، ۶۲۲.</ref> علاوه بر ممنوعیتهای شرعی که بر حضور در حرم مترتب است، ممنوعیتها و الزاماتی نیز برای کسانی که برای حج یا عمره احرام می‌بندند، مقرر شده است. | |||
===مضاعف بودن کیفر و پاداش=== | |||
بر پایه احادیث، به سبب قداست ویژه حرم مکی، کیفر گناهان و پاداش کارهای نیک در آن مضاعف است. حتی نیت انجام دادن گناه در حرم موجب مؤاخذه الهی است. در مقابل، بر انجام دادن برخی کارهای خیر و عبادات (مانند تلاوت [[قرآن]]، [[نماز]] خواندن و [[روزه]] گرفتن) در منطقه حرم تأکید شده و بنابر حدیثی، [[ثواب]] آن صد هزار برابر اماکن دیگر است.<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۳۲؛فاکهی، ج ۲، ص۲۶۶؛فاسی، ج ۱، ص۱۳۱ـ ۱۳۲</ref> فقها، به استناد احادیث، ورود به حرم با پای پیاده و بدون کفش، غسل کردن و [[وضو]] گرفتن پیش از ورود به حرم و پس از خروج از حرم، خوشبو ساختن دهان و خواندن دعاهای خاص را [[مستحب]] دانسته‌اند.<ref>علامه حلّی،تذکرةالفقهاء، ج ۸، ص۷۹؛خطیب شربینی، ج ۱، ص۴۷۹؛حرّعاملی، ج ۱۳، ص۱۹۵ـ ۱۹۸؛خلخالی، ج ۵، ص۴۷۷ـ ۴۷۸</ref> دفن مردگان در حرم نیز [[مستحب]] به شمار رفته است.<ref>حرّعاملی، ج ۱۳، ص۲۸۷</ref> | |||
===مجاورت در حرم مکی=== | |||
به نظر بیشتر فقهای امامی و مالکی و حنفی، سکونت و مجاورت در [[مکه]]، به سبب ضعف [[ایمان]] مردم و قصور آنها در به جا آوردن احکام حرم، [[کراهت]] دارد. شافعیان و حنبلیان مجاورت را برای کسی که احتمال ارتکاب کارهای ممنوع در مورد او نمی‌رود، [[مستحب]] دانسته‌اند.<ref>علامه حلّی، تذکرةالفقهاء، ج ۸، ص۴۴۲، ۴۴۷؛ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۱۸۷؛زحیلی، ج ۳، ص۳۲۲ـ۳۲۳</ref> | |||
===اعمال مکروه در حرم مکی=== | |||
این اَعمال از جمله کارهای [[مکروه]] در حرم مکی است: | |||
# طلب کردن بدهی از مدیون، مگر آنکه مدیون بودن در داخل حرم واقع شده باشد. | |||
# درخواست کردن چیزی از مردم در حرم. | |||
# خواندن شعر. | |||
# ضرب و شتم خدمتکار.<ref>ازرقی، ج ۲، ص۱۳۷؛ابن بابویه، المقنع، ص۳۶۹ـ۳۷۰؛حرّعاملی، ج ۱۲، ص۵۶۴ـ۵۶۵، ج ۱۳، ص۲۶۵، ۵۵۵</ref> | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس۲}} | |||
==منابع== | |||