۱۷٬۲۳۱
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تبدیل تحقیق به گزارش) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
برخی از [[سلفیان]] دلالت این [[حدیث]] بر فضیلت علی(ع) را انکار کردهاند. | برخی از [[سلفیان]] دلالت این [[حدیث]] بر فضیلت علی(ع) را انکار کردهاند. | ||
==متن== | ==متن== | ||
«سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی، به معنای از من بپرسید پیش از آنکه مرا از دست بدهید» جملهای از [[امام علی(ع)]]<ref> نگاه کنید به: هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۰۲ و۹۴۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۶۶-۲۶۸، ۲۹۶-۲۹۹؛ ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳ و۳۴۱-۳۴۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴و۳۵ و۳۳۰؛ نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۸۹، ص۲۸۰؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۳۸۳؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۱؛ | «سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی، به معنای از من بپرسید پیش از آنکه مرا از دست بدهید» جملهای از [[امام علی(ع)]]<ref> نگاه کنید به: هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۰۲ و۹۴۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۶۶-۲۶۸، ۲۹۶-۲۹۹؛ ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳ و۳۴۱-۳۴۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴و۳۵ و۳۳۰؛ نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۸۹، ص۲۸۰؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۳۸۳؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۱؛ جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۴۰ و ۳۴۱؛ ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۸۶، ج۶، ص۱۳۶، ج۷، ص۵۷، ج۱۰، ص۱۴، ج۱۳، ص۱۰۱.</ref> که بر منبر خطاب به مردم کوفه گفته است.<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۳۳۵</ref> مضمون این عبارت با جملههای «فَاسْأَلُونی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی»،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۹۳، ص۱۳۷.</ref> «سَلُونِی عَمَّا شِئْتُمْ؛ بپرسید از هر آنچه میخواهید»،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۹، ح۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۲، ح۱.</ref> «سَلُونِی قَبْلَ أَنْ لَا تَسْأَلُونِی»<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۰۶.</ref> و «سلونی»<ref>نگاه کنید به: ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۷؛ طبری، ذخایر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹و۴۰۰؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۷، ص۱۰۰ و ج۴۲، ص۳۹۸ و ج۴۴، ص۳۳۵ و ۳۹۷؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۴؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۰-۴۲ و ۴۵.</ref> نیز نقل شده است. بر پایه روایتی که در ینابیع الموده نقل شده، علی بن ابیطالب این جمله را بسیار بر زبان جاری میکرد.<ref>قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۲۲.</ref> | ||
===واکنش سعد بن ابیوقاص=== | ===واکنش سعد بن ابیوقاص=== | ||
براساس برخی منابع، پس از اینکه امام علی(ع) جمله «سلونی قبل أن تفقدونی» را بر زبان آورد، [[سعد بن ابیوقاص|سَعد بن ابی وَقّاص]] از او سؤال کرد که چند تار مو در سر و محاسن من است؟ امام علی(ع) در پاسخ او سوگند یاد کرد که رسول خدا(ص) به من خبر داده بود که تو چنین سؤالی از من خواهی کرد. در سر و محاسن تو هیچ تار مویی نیست مگر آنکه در بیخ آن شیطانی ساکن است. همچنین در خانه تو بزغالهای است(اشاره به [[عمر بن سعد]]) که فرزندم حسین(ع) را به قتل میرساند.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳و ۱۳۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۳۰و۳۳۱.</ref> برخی این ماجرا را درباره اَنَس، پدر [[سنان بن انس|سنان بن انس]] از قاتلان [[امام حسین(ع)]] نقل کردهاند.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۸۶؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۴۰۰.</ref> | براساس برخی منابع، پس از اینکه امام علی(ع) جمله «سلونی قبل أن تفقدونی» را بر زبان آورد، [[سعد بن ابیوقاص|سَعد بن ابی وَقّاص]] از او سؤال کرد که چند تار مو در سر و محاسن من است؟ امام علی(ع) در پاسخ او سوگند یاد کرد که رسول خدا(ص) به من خبر داده بود که تو چنین سؤالی از من خواهی کرد. در سر و محاسن تو هیچ تار مویی نیست مگر آنکه در بیخ آن شیطانی ساکن است. همچنین در خانه تو بزغالهای است(اشاره به [[عمر بن سعد]]) که فرزندم حسین(ع) را به قتل میرساند.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳و ۱۳۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۳۰و۳۳۱.</ref> برخی این ماجرا را درباره اَنَس، پدر [[سنان بن انس|سنان بن انس]] از قاتلان [[امام حسین(ع)]] نقل کردهاند.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۸۶؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۴۰۰.</ref> | ||
== دلالت بر فراوانی علم امام علی(ع)== | == دلالت بر فراوانی علم امام علی(ع)== | ||
در برخی از [[فهرست شرحهای نهجالبلاغه|شرحهای نهجالبلاغه]] آمده است که جمله «سلونی قبل ان تفقدونی» دلالت دارد بر اینکه امام علی(ع) به همه چیز عالِم بوده است.<ref>مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۹۲؛ هاشمی خویی، منهاج البراعة، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۴۰۲ و ج۱۱، ص۱۷۲.</ref> همچنین به گفته [[ملاصالح مازندرانی]] عالم | در برخی از [[فهرست شرحهای نهجالبلاغه|شرحهای نهجالبلاغه]] آمده است که جمله «سلونی قبل ان تفقدونی» دلالت دارد بر اینکه امام علی(ع) به همه چیز عالِم بوده است.<ref>مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۹۲؛ هاشمی خویی، منهاج البراعة، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۴۰۲ و ج۱۱، ص۱۷۲.</ref> همچنین به گفته [[ملاصالح مازندرانی]] عالم شیعه (درگذشته ۱۰۸۱ق)، برخی از عالمان اهلسنت این عبارت را شاهدی بر فراوانی علم امام علی(ع) دانستهاند.<ref> مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۹۲.</ref> | ||
از [[امام باقر(ع)]] در معنای «سلونی قبل ان تفقدونی» نقل شده «هیچکس علمی ندارد مگر آنکه از علی(ع) گرفته است. مردم هر جا میخواهند بروند به خدا سوگند که علم حق و درست جز اینجا نیست» در ادامه روایت نقل شده است که امام باقر(ع) با دست به خانه خود اشاره کرد».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۹،ح۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۲، ح۱.</ref> به گفته [[علامه مجلسی]]، منظور امام باقر(ع) از خانه خود، خانه [[وحی]] و [[نبوت]] بوده است.<ref> مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۰۸.</ref> | از [[امام باقر(ع)]] در معنای «سلونی قبل ان تفقدونی» نقل شده «هیچکس علمی ندارد مگر آنکه از علی(ع) گرفته است. مردم هر جا میخواهند بروند به خدا سوگند که علم حق و درست جز اینجا نیست» در ادامه روایت نقل شده است که امام باقر(ع) با دست به خانه خود اشاره کرد».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۹،ح۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۲، ح۱.</ref> به گفته [[علامه مجلسی]]، منظور امام باقر(ع) از خانه خود، خانه [[وحی]] و [[نبوت]] بوده است.<ref> مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۰۸.</ref> | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
*«به خدا قسم پاسخ هر سؤال شما را درباره گذشته، حال و آینده میدهم».<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳و ۱۳۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۳۰و۳۳۱.</ref> | *«به خدا قسم پاسخ هر سؤال شما را درباره گذشته، حال و آینده میدهم».<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳و ۱۳۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۳۰و۳۳۱.</ref> | ||
== فضیلت اختصاصی امام علی(ع)== | == فضیلت اختصاصی امام علی(ع)== | ||
به گفته [[ابن مردویه اصفهانی|ابن مَرْدَوَیه اصفهانی]]، [[محدث]] قرن چهارم و پنجم اهلسنت، عبارت سلونی قبل ان تفقدونی دلیلی بر عالمتر بودن امام علی(ع) نسبت به دیگر [[صحابه]] است.<ref>ابن مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابیطالب، ۱۴۲۴ق، ص۸۶و۸۷.</ref> همچنین | به گفته [[ابن مردویه اصفهانی|ابن مَرْدَوَیه اصفهانی]]، [[محدث]] قرن چهارم و پنجم اهلسنت، عبارت سلونی قبل ان تفقدونی دلیلی بر عالمتر بودن امام علی(ع) نسبت به دیگر [[صحابه]] است.<ref>ابن مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابیطالب، ۱۴۲۴ق، ص۸۶و۸۷.</ref> همچنین ابراهیم بن محمد جوینی شافعی، عالم اهلسنت (درگذشته ۷۳۰ق)، در کتاب [[فرائد السمطین]] این عبارت را از فضایل اختصاصی امام علی(ع) دانسته است که دشمنان و مخالفان چارهای جز اعتراف به آن ندارند.<ref> جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۴۰.</ref> از دیدگاه [[سید بن طاووس]] نیز از آنجا که امام علی(ع) این جمله را در حضور مردم و دشمنانش گفته است، نوعی [[تحدی]] در علم به شمار میرود.<ref> سید ابن طاووس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۵۱۰.</ref> با این حال شمسالدین ذهبی<ref>ذهبی، المنتقی من منهاج الاعتدال، ص۳۴۲.</ref> و [[ابن تیمیه]]<ref>ابن تیمیه، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۵۶و۵۷.</ref> از علمای [[سلفیه]]، در ردّ این فضیلت گفتهاند که علی(ع) چنین جملهای را خطاب به اهل کوفه که مردمی جاهل بودند، به زبان آورده است. | ||
بر اساس برخی روایات، [[امام باقر(ع)]]<ref>ابن حیون، شرح الاخبار، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۹۲.</ref> و [[امام صادق(ع)]]<ref>ابن ابیزینب، الغیبة للنعمانی، ۱۳۹۷ق، ص۸۷؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۳، ص۸۲۸؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱،ص۲۲۲.</ref> نیز در مواردی جمله «سَلُونی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی» را گفتهاند. همچنین عبارت «سَلُونِی عَمَّ شِئْتُمْ» از [[پیامبر اسلام(ص)]] نیز نقل شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: نیشابوری، صحیح مسلم، دار احیاءالتراث العربی، ج۴، ص۱۸۳۴.</ref> با این حال عدهای از علمای [[اهل سنت]] نقل کردهاند که جز امام علی(ع) کسی این جمله را نگفته است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۹۷؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۰؛ ابن ابیالحدید، شرح نهجالبلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۴۶.</ref> البته در برخی منابع اهلسنت گفته شده کسی از [[صحابه]] جز علی(ع) چنین سخنی نگفته است.<ref> ابن حنبل، فضائل الصحابة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۶۴۶؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۲، ص۳۶۱؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۰و۹۱.</ref> در بعضی از نقلها نیز آمده که بر روی [[منبر]] کسی جز علی چنین نگفته است.<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ ابن ابیالحدید، شرح نهجالبلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۴۶.</ref> | بر اساس برخی روایات، [[امام باقر(ع)]]<ref>ابن حیون، شرح الاخبار، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۹۲.</ref> و [[امام صادق(ع)]]<ref>ابن ابیزینب، الغیبة للنعمانی، ۱۳۹۷ق، ص۸۷؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۳، ص۸۲۸؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱،ص۲۲۲.</ref> نیز در مواردی جمله «سَلُونی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی» را گفتهاند. همچنین عبارت «سَلُونِی عَمَّ شِئْتُمْ» از [[پیامبر اسلام(ص)]] نیز نقل شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: نیشابوری، صحیح مسلم، دار احیاءالتراث العربی، ج۴، ص۱۸۳۴.</ref> با این حال عدهای از علمای [[اهل سنت]] نقل کردهاند که جز امام علی(ع) کسی این جمله را نگفته است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۹۷؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۰؛ ابن ابیالحدید، شرح نهجالبلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۴۶.</ref> البته در برخی منابع اهلسنت گفته شده کسی از [[صحابه]] جز علی(ع) چنین سخنی نگفته است.<ref> ابن حنبل، فضائل الصحابة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۶۴۶؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۲، ص۳۶۱؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۰و۹۱.</ref> در بعضی از نقلها نیز آمده که بر روی [[منبر]] کسی جز علی چنین نگفته است.<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ ابن ابیالحدید، شرح نهجالبلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۴۶.</ref> | ||
خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
*حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق-۱۹۹۰م. | *حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق-۱۹۹۰م. | ||
*حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق و تصحیح محمدباقر محمودی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ق. | *حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق و تصحیح محمدباقر محمودی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ق. | ||
* | *جوینی، ابراهیم بن محمد، فرائدالسمطین، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسه محمودی، ۱۴۰۰ق. | ||
*خوارزمی، موفق بن احمد، مناقب، قم، مؤسسه نشر اسلامی، بیتا. | *خوارزمی، موفق بن احمد، مناقب، قم، مؤسسه نشر اسلامی، بیتا. | ||
*ذهبی، شمس الدین، تاریخ الإسلام و وَفیات المشاهیر والأعلام، تحقیق بشار عوّاد معروف، دار الغرب الإسلامی، چاپ اول، ۲۰۰۳م. | *ذهبی، شمس الدین، تاریخ الإسلام و وَفیات المشاهیر والأعلام، تحقیق بشار عوّاد معروف، دار الغرب الإسلامی، چاپ اول، ۲۰۰۳م. |
ویرایش