ماجرای تهنیت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حَدیث تَهنیَت''' به تبریک [[صحابه|اصحاب حضرت محمد(ص)]] به‌ویژه [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|خلیفه اول]] و [[عمر بن خطاب|دوم]] به [[علی ابن ابی طالب|امام علی(ع)]] بعد از اعلام [[ولایت]] ایشان از سوی [[حضرت محمد(ص)]] اشاره دارد. این [[حدیث]] که از سوی راویان [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] با اختلافات اندکی نقل شده است؛ بیشتر به تهنیت عمر بن خطاب به امام بعد از [[واقعه غدیر]] اشاره دارد. البته برخی معتقدند که وی بعد از اعلام جایگاه حضرت علی(ع) از سوی پیامبر اسلام(ص) در روز [[مباهله]] و بعد از [[عقد اخوت|پیمان اخوت]] به ایشان تبریک گفت. این خبر از سوی نویسندگان شیعی دلیلی بر حقانیت امام علی(ع) و مراد پیامبر(ص) در اعلام جانشینی امام در [[روز غدیر]] دانسته شده است.

[[صحابه|اصحاب حضرت محمد(ص)]] بعد از اعلام ولایت [[علی بن ابی طالب|حضرت علی(ع)]] از سوی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در کلماتی به ایشان تبریک گفتند که بعدها با عنوان حدیث تهنیت شهرت یافت.<ref> امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۵۰۸.</ref> گفتۀ آنان به ویژه خلیفه دوم با اختلافاتی اندک در منابع بدین قرار است: «بَخْ بَخْ لَک یا عَلِی أَصْبَحْتَ مَوْلَای وَ مَوْلَی کلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ»<ref> هلالی، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۲۹؛ فرات کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۵۱۶؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۷۷.</ref> البته گاه به جای کلمه علی، عنوان «ابن ابی‌طالب» آمده است.<ref> التفسیر المنسوب الی الإمام العسکری، ۱۴۰۹ق، ص۱۱۲؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۲۸۴؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۲۳۳.</ref> چنان‌که [[حسین بن حمدان خصیبی|خصیبی]] در [[الهدایة الکبری (کتاب)|هدایة الکبری]] چنین آورده که [[عمر بن خطاب]] بعد از تذکر حضرت محمد(ص)، به جای واژه ابن ابی‌طالب از عنوان [[امیرالمؤمنین (لقب)|«امیرالمومنین»]] برای تبریک به امام استفاده نمود.<ref> خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۱۰۴.</ref> [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] نیز معتقد است که خلیفه دوم پس از ادای این جمله، با عنوان امیرالمؤمنین به علی(ع) سلام کرد.<ref> فیض کاشانی، نوادر الأخبار، ۱۳۷۱ش، ص۱۶۶.</ref> در برخی متون به جای مومن و مومنه، واژه مسلم آمده است.<ref> صدوق، الأمالی، ۱۳۷۶ش، ص۲؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۲۸۴؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۴۹.</ref> [[احمد بن حنبل]] نیز این چنین گفته خلیفه دوم را آورده است: «هَنِیئًا یا ابْنَ أَبِی طَالِبٍ، أَصْبَحْتَ وَأَمْسَیتَ مَوْلَی کلِّ مُؤْمِنٍ وَمُؤْمِنَة»<ref>ابن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۱۶ق، ج۳۰، ص۴۳۰.</ref>