علوم غریبه: تفاوت میان نسخه‌ها

بیشتر تاریخ‌نویسان معتقدند علوم غریبه رواج‌یافته بین مسلمانان، ترکیبی از میراث تمدنی بابِل، یونان، زرتشتیان، [[مصر]] و [[جاهلیت|اعراب جاهلی]] است. شماری از علوم غریبه در اواخر [[بنی‌امیه]] با ترجمه کتاب‌های یونانی و قبطی به عربی، میان مسلمانان راه یافت. این علوم پس از [[بنی عباس]] و حمله [[مغولان]] در حکومت‌های [[ایلخانیان]]، [[تیموریان]] و [[صفویه]] گسترش یافت. بعضی دلایل این رواج را کاهش حضور علوم طبیعی، گسترش عقاید مغولان و [[تصوف]]، و سرخوردگی عمومی ناشی از آسیب‌های تسلط مغولان عنوان کرده‌اند.

علوم غریبه به دانش‌های سری،<ref>نیشابوری، غرایب القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۴۷.</ref> پنهان،<ref>فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۴۶۴.</ref> دور از دسترس عموم<ref>سجادی، مدخل علوم غریبه، ۱۳۹۰ش، ج۱۱، ص۳۸۶.</ref> و شگفت‌انگیز<ref>نصر، علم‌ در اسلام‌، ۱۳۵۹ش‌، ص۲۰۱.</ref> معنا شده است. اصطلاح علوم غریبه در مقابل علوم متعارف استفاده می‌شود.<ref>نیشابوری، غرایب القرآن، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۴۷.</ref> [[شیخ بهایی]] در تقسیم علوم، برای علوم غریبه عنوان خَفیّه (نهانی) را در مقابل علوم جَلیّه (آشکار) به کار برده است.<ref>بهایی، الکشکول، ۱۴۰۳ق، ج۳، ص۲۵۴.</ref> از دلایل پنهان بودن این علوم این بوده که از سوءاستفاده یا زیان‌های آن پیشگیری شود.<ref>نصر، علم‌ در اسلام‌، ۱۳۵۹ش‌، ص۲۰۱.</ref>