مسیب بن نجبه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مُسيَّب بن نَجَبة بن ربيعه فزارى(فرازی)'''( شهادت [[سال ۶۵ هجری قمری|۶۵ق]]) ، از [[تابعین]] و از یاران [[امام علی]] (ع) و یکی از رهبران [[قیام توابین]] . او در [[جنگ قادسیه]] و فتح [[عراق]]، شركت داشت. در جنگ‌هاى امام علی (ع) همراه ايشان بود. او از دعوت‌کنندگان [[امام حسین]](ع) به [[کوفه]] بود ولی در [[واقعه کربلا]] حضور نداشت. چند سال بعد به همراه [[سلیمان بن صرد خزاعی]]، [[عبدالله بن سعد ازدی]]، [[عبدالله بن وال تمیمی]] و [[رفاعة بن شداد بجلی]] [[قیام توابین]] را رهبری کرد و در جنگ [[عین الورده]] پس از كشته شدن سليمان بن صرد، پرچم نبرد را به دست گرفت و جنگيد تا كشته شد.<ref>قرشی، باقر شریف، حياة الامام الحسين علیه السلام، ج۳، ص۲۴.</ref>

مسیب یکی از رؤسای کوفه و بزرگان شیعه و از اصحاب امیرالمؤمنین (ع) و امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بود. وی از بزرگان [[تابعین]] بود<ref>زرکلی، الاعلام، ج۷، ص۲۲۵</ref> و زهاد عصر و شجاعان قوم خود به شمار می‌‏آمد و در جنگ‎‏های جمل، صفین و نهروان در رکاب امیرالمؤمنین (ع) جهاد کرد.{{مدرک}} وی در [[جنگ قادسیه]] و فتح [[عراق]]، شركت داشت.<ref>امین، سید محسن، اعیان الشیعة، ج۴۸، ص۱۲۵؛ چنارانی، محمدعلی، قیام توابین، ص۵۳.</ref>

در سال ۶۰ [[هجری قمری]]، در زمان حکومت [[یزید بن معاویه]]، که حسین بن علی (ع) با او بیعت نکرد و به مخالفت برخاست، عده‌ای از بزرگان [[کوفه]] به امام (ع) نامه‌هایی نوشته و از آن حضرت برای رفتن به شهر کوفه دعوت کردند. اولین نامه را مسیب بن نجبه و [[سلیمان بن صرد خزاعی]] و [[حبیب بن مظاهر]] و... نوشتند. متن نامه چنین بود:

این نامه توسط قاصدانی در [[رمضان]] سال ۶۰ به دست امام (ع) رسید.<ref>کوفی، ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۲۸-۲۹.</ref>

مسیب، در کنار سلیمان بن صرد خزاعی و بعضی بزرگان کوفه، از اینکه در قیام سیدالشهداء، شرکت نکرده بودند به شدت ناراحت و از اینکه با رسیدن نامه و پیک امام (ع)، از فداکاری در راهش مضایقه کرده بودند، خودشان را ملامت می کردند، لذا در آن سال ۶۵ [[هجری قمری]] به خونخواهی حسین بن علی به پا خاستند تا ظلمی را که در حق امام حسین (ع) و [[اهل بیت پیامبر(ص)]] کرده و آنها را تنها گذاشته بودند، جبران کنند.<ref>قرشی، باقر شریف، حياة الامام الحسين علیه السلام، ج۳، ص۳۶۲.</ref>

مسيب بن نجبه از پرافسوس ترين مردم بر عدم یاری امام حسین (ع) بود و پشيمانی خود را در خطابه‌ای اعلام داشت كه در ميان گروه‌های توّابين ايراد كرد:

:::«ما با پاك شمردن خود، فريفته شده بوديم، خداوند ما را در هر موضعي از مواضع فرزند دخت پيامبرش صلی اللَّه عليه و آله دروغگو يافت، او قبلاً نامه‌ها و فرستادگانش را نزد ما فرستاد و نزد ما عذر آورد و ياری ما را در آغاز و در پايان و آشكارا درخواست نمود، ولی ما به جانهايمان نسبت به وی بخيل گشتيم تا اينكه در كنار ما به قتل رسيد، نه با دستهايمان او را ياری داديم و نه با زبانهايمان از او دفاع نموديم و نه با اموالمان او را تقويت كرديم و نه از عشيرهمان برای او ياری طلبيديم، پس عذر ما نزد پروردگارمان و هنگام روبه رو شدن با پيامبرمان چيست؟ جز اينكه قاتل او و آنان كه بر ضد او تحريك نمودند را بكشيد و يا اينكه در اين راه كشته شويد، شايد در آن صورت، پروردگار ما از ما خشنود گردد، من پس از ديدار او از عقوبتش ايمن نخواهم بود.»<ref>ابن ‏اثير، تاريخ ابن اثیر، ج۴، ص۱۵۹.</ref>

مسیب بن نجبه به همراه سلیمان به صرد، رفاعه بن شداد و چند نفر دیگر، کار سازماندهی قیام توابین را بر عهده گرفت، جلساتی تشکیل و سخنرانی هایی انجام شد تا اینکه با جمعیت ۴۰۰۰ نفری قیام کرده و به مقابله با سپاه [[شام]] و حکام [[بنی امیه]] رفتند. بعد از کشته شدن سلیمان بن صرد (رهبر توابین)، مسیب، پرچم جنگ را بدست گرفت و فرمانده شد و پس از کشتن تعدادی از سپاهیان دشمن، خود نیز به شهادت رسید.<ref>قرشی، باقر شریف، حياة الامام الحسين علیه السلام، ج۳، ص۲۴؛ مامقانى، تنقيح المقال، ج۳۳، ص۱۸۶؛ مسعودی، مروج الذهب، ج۳، ص۹۴؛ ذهبى، تاريخ الاسلام، ج۵، ص۲۴۸.</ref> بنابر برخی قرائن مسیب بن نجبه در هنگام شهادت بیش از شصت سال عمر داشته است. همچنین گفته شده است که [[عبیدالله بن زیاد]]، سر وى را به وسيله ادهم بن محرز باهلى براى [[مروان بن حکم]] (و در برخی نقلها [[عبدالملک بن مروان]]) فرستاد.<ref>چنارانی، محمدعلی، قیام توابین، ص۵۵.</ref>

{{پانویس|2}}

*ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.

* زرکلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹.  

*قرشی، باقر شریف، حياة الامام الحسين علیه السلام، بیروت، دارالبلاغة، ۱۴۱۲ق.

*مامقانى، عبدالله، تنقيح المقال، قم، موسسة آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۲۳ق.