پرش به محتوا

حج ناتمام امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (افزودن بخش دلیل طرح بحث)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{روزشمار واقعه عاشورا}}
{{روزشمار واقعه عاشورا}}
'''حج ناتمام'''، در تاریخ [[تشیع]]، به آخرین [[حج]] [[امام حسین(ع)]] پیش از [[واقعه کربلا]] اشاره دارد. در برخی نقل‌های تاریخی آمده است امام برای اینکه به دست ماموران [[یزید بن معاویه]] دستگیر نشود، حج خود را ناتمام گذاشت و نیّتش را از [[عمره تمتع|عُمره تمتع]] به [[عمره مفرده|عُمره مفرده]] برگرداند و در [[روز ترویه]] (هشتم ذی الحجه) [[مکه]] را به سوی [[کوفه]] ترک گفت؛ اما بر اساس برخی شواهد تاریخی و [[حدیث|روایات]]، [[امام]] از همان ابتدا، نیت عمره مفرده داشت و اصلا حجی انجام نداد تا آن را ناتمام بگذارد؛ چراکه قربانی نکرد و از [[میقات]]، [[احرام]] نبست و از پیش، برای رفتن آماده بوده است.
'''حج ناتمام'''، در تاریخ [[تشیع]]، به آخرین [[حج]] [[امام حسین(ع)]] پیش از [[واقعه کربلا]] اشاره دارد. در برخی نقل‌های تاریخی آمده است امام برای اینکه به دست ماموران [[یزید بن معاویه]] دستگیر نشود، حج خود را ناتمام گذاشت و نیّتش را از [[عمره تمتع|عُمره تمتع]] به [[عمره مفرده|عُمره مفرده]] برگرداند و در [[روز ترویه]] (هشتم ذی الحجه) [[مکه]] را به سوی [[کوفه]] ترک گفت؛ اما بر اساس برخی شواهد تاریخی و [[حدیث|روایات]]، [[امام]] از همان ابتدا، نیت عمره مفرده داشت و اصلا حجی انجام نداد تا آن را ناتمام بگذارد؛ چراکه قربانی نکرد و از [[میقات]]، [[احرام]] نبست و از پیش، برای رفتن آماده بوده است.
==دلیل طرح بحث==
خروج امام حسین (ع) از مکه در روز ترویه از چند نظر مورد توجه فقها قرار گرفته است.
۱- از مباحث مطرح در مورد حج، بحث در مورد جواز خروج فرد از مکه در ایام دهه ذیحجه است. بر اساس روایتی از امام صادق(ع) فردی که وارد مکه می‌شود چنانچه تا ماه ذی‌الحجه در مکه بماند نمی‌تواند از مکه خارج شود و باید بماند و حج را به جای بیاورد.<ref> وسائل الشیعة: ج ۱۴، باب ۷، ص ۳۱۲.</ref> [[ابن براج]] از فقهای شیعه با توجه به این روایت و روایات دیگر فتوا داده است که اگر فردی روز ترویه در مکه باشد باید احرام حج ببندد و به منی برود و حج به جای بیاورد<ref>ذخیرة المعاد، ج۲، ص ۶۹۷.</ref> برخی دیگر از فقها با استناد به برخی روایات<ref> الوسائل باب: ۷ من أبواب العمرة الحديث: ۲.</ref> گفته‌اند که فرد می‌تواند در دهه اول ذیحجه از مکه خارج شود حتی اگر اضطراری هم در کار نباشد.<ref>التهذيب في مناسك العمرة و الحج، ج‌۱، ص: ۳۲۹</ref>
۲-  یکی از مباحثی که فقها مطرح کرده‌اند این است که آیا امکان تبدیل نیت وجود دارد یا چنین چیزی امکان ندارد. برخی از فقها می‌گویند امکان تبدیل نیت وجود ندارد و بنابر این این قول که امام حسین(ع) نیت خود را از عمره تمتع به عمره مفرده تبدیل کردند با قواعد فقهی مطابقت ندارد.<ref>العروة الوثقى (للسيد اليزدي)، ج‌۲، ص: ۵۴۱.</ref> اما اگر فقیهی بتواند ثابت کند که امام حسین(ع) نیت خود را از عمره تمتع به عمره مفرده تغییر دادند آنوقت آن قاعده فقهی را هم مخدوش کرده است.
۳-یکی دیگر از مباحثی که فقها طرح کردند، بحث درباره جواز انجام عمره مفرده در دهه اول ذیحجه است. از برخی روایات چنین برداشت می‌شود که انجام عمره مفرده در دهه اول ذیحجه جایز نیست<ref> الوسائل، ج ۱۴، ص ۳۱۳، أبواب العمرة باب ۷ ح ۱۰.</ref> در مقابل گروهی با تمسک به برخی روایات دیگر مدعی هستند که انجام عمره مفرده در دهه اول ذیحجه صحیح است.<ref>موسوعة الإمام الخوئي، ج‌۲۷، ص: ۱۸۷.</ref>اگر اثبات شود که امام حسین عمره مفرده را انجام دادند آنگاه قول دوم تثبیت می‌شود.


==بررسی تاریخی، حدیثی==
==بررسی تاریخی، حدیثی==
خط ۴۱: خط ۳۲:


مضمون گفتار [[سیدمحسن حکیم]] در کتاب ''[[مستمسک العروه الوثقی|مُستَمسَک العُروه الوثقی]]''،<ref>ج۱۱، ص۱۹۲.</ref> [[آیت الله خویی]] در ''المعتمد''،<ref>ج۲، ص۲۳۶.</ref> [[آیت الله گلپایگانی]] در کتاب ''تقریرات البیع''<ref>ج۱، ص۳۵۵.</ref> و [[محمد حسن نجفی|محقق نجفی]] در ''[[جواهر الکلام]]''<ref>ج۲۰، ص۴۶۱.</ref> این است که از ظاهر این روایات معلوم می‌شود خارج‌شدن امام حسین(ع) از مکه به سوی عراق در روز ترویه از باب اضطرار نبوده است، بلکه امام عمره مفرده انجام داده است.
مضمون گفتار [[سیدمحسن حکیم]] در کتاب ''[[مستمسک العروه الوثقی|مُستَمسَک العُروه الوثقی]]''،<ref>ج۱۱، ص۱۹۲.</ref> [[آیت الله خویی]] در ''المعتمد''،<ref>ج۲، ص۲۳۶.</ref> [[آیت الله گلپایگانی]] در کتاب ''تقریرات البیع''<ref>ج۱، ص۳۵۵.</ref> و [[محمد حسن نجفی|محقق نجفی]] در ''[[جواهر الکلام]]''<ref>ج۲۰، ص۴۶۱.</ref> این است که از ظاهر این روایات معلوم می‌شود خارج‌شدن امام حسین(ع) از مکه به سوی عراق در روز ترویه از باب اضطرار نبوده است، بلکه امام عمره مفرده انجام داده است.
==دلیل طرح بحث==
خروج امام حسین (ع) از مکه در روز ترویه از چند نظر مورد توجه فقها قرار گرفته است.
۱- از مباحث مطرح در مورد حج، بحث در مورد جواز خروج فرد از مکه در ایام دهه ذیحجه است. بر اساس روایتی از امام صادق(ع) فردی که وارد مکه می‌شود چنانچه تا ماه ذی‌الحجه در مکه بماند نمی‌تواند از مکه خارج شود و باید بماند و حج را به جای بیاورد.<ref> وسائل الشیعة: ج ۱۴، باب ۷، ص ۳۱۲.</ref> [[ابن براج]] از فقهای شیعه با توجه به این روایت و روایات دیگر فتوا داده است که اگر فردی روز ترویه در مکه باشد باید احرام حج ببندد و به منی برود و حج به جای بیاورد<ref>ذخیرة المعاد، ج۲، ص ۶۹۷.</ref> برخی دیگر از فقها با استناد به برخی روایات<ref> الوسائل باب: ۷ من أبواب العمرة الحديث: ۲.</ref> گفته‌اند که فرد می‌تواند در دهه اول ذیحجه از مکه خارج شود حتی اگر اضطراری هم در کار نباشد.<ref>التهذيب في مناسك العمرة و الحج، ج‌۱، ص: ۳۲۹</ref>
۲-  یکی از مباحثی که فقها مطرح کرده‌اند این است که آیا امکان تبدیل نیت وجود دارد یا چنین چیزی امکان ندارد. برخی از فقها می‌گویند امکان تبدیل نیت وجود ندارد و بنابر این این قول که امام حسین(ع) نیت خود را از عمره تمتع به عمره مفرده تبدیل کردند با قواعد فقهی مطابقت ندارد.<ref>العروة الوثقى (للسيد اليزدي)، ج‌۲، ص: ۵۴۱.</ref> اما اگر فقیهی بتواند ثابت کند که امام حسین(ع) نیت خود را از عمره تمتع به عمره مفرده تغییر دادند آنوقت آن قاعده فقهی را هم مخدوش کرده است.
۳-یکی دیگر از مباحثی که فقها طرح کردند، بحث درباره جواز انجام عمره مفرده در دهه اول ذیحجه است. از برخی روایات چنین برداشت می‌شود که انجام عمره مفرده در دهه اول ذیحجه جایز نیست<ref> الوسائل، ج ۱۴، ص ۳۱۳، أبواب العمرة باب ۷ ح ۱۰.</ref> در مقابل گروهی با تمسک به برخی روایات دیگر مدعی هستند که انجام عمره مفرده در دهه اول ذیحجه صحیح است.<ref>موسوعة الإمام الخوئي، ج‌۲۷، ص: ۱۸۷.</ref>اگر اثبات شود که امام حسین عمره مفرده را انجام دادند آنگاه قول دوم تثبیت می‌شود.


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
۱۳۷

ویرایش