Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۲٬۹۴۰
ویرایش
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←دیگر دیدگاههای کلامی مهم: لینکدهی) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←فرقههای شیعه: لینکدهی) |
||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
همچنین زیدیه مانند اهلسنتْ [[قیاس]] و [[استحسان]] را نیز حجت میدانند؛<ref>رحمتی و هاشمی، «زیدیه (فقه زیدیه)»، ص۹۸و۹۹.</ref> اما اینها نزد شیعیانِ امامی و اسماعیلی معتبر نیست.<ref>دفتری، تاریخ و سنتهای اسماعیلیه، ۱۳۹۳ش، ص۲۱۳و۲۱۴.</ref> البته زیدیان در برخی از احکام اختلافی میان امامیه و اهلسنت، فتوای شیعیان را برگزیدهاند؛ ازجمله برخلاف اهل سنت عبارتِ [[حی علی خیر العمل|حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمِل]] را جزء اذان میدانند و گفتن «الصلاةُ خَیرٌ مِن النَّوم» (نماز بهتر از خواب است) را حرام میدانند.<ref>رحمتی و هاشمی، «زیدیه (فقه زیدیه)»، ص۹۸.</ref> | همچنین زیدیه مانند اهلسنتْ [[قیاس]] و [[استحسان]] را نیز حجت میدانند؛<ref>رحمتی و هاشمی، «زیدیه (فقه زیدیه)»، ص۹۸و۹۹.</ref> اما اینها نزد شیعیانِ امامی و اسماعیلی معتبر نیست.<ref>دفتری، تاریخ و سنتهای اسماعیلیه، ۱۳۹۳ش، ص۲۱۳و۲۱۴.</ref> البته زیدیان در برخی از احکام اختلافی میان امامیه و اهلسنت، فتوای شیعیان را برگزیدهاند؛ ازجمله برخلاف اهل سنت عبارتِ [[حی علی خیر العمل|حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمِل]] را جزء اذان میدانند و گفتن «الصلاةُ خَیرٌ مِن النَّوم» (نماز بهتر از خواب است) را حرام میدانند.<ref>رحمتی و هاشمی، «زیدیه (فقه زیدیه)»، ص۹۸.</ref> | ||
درخصوص [[ازدواج موقت]] هم که از مسائل اختلافی میان امامیه و اهلسنت است، اسماعیلیه و زیدیه با اهلسنت موافقاند؛<ref>دفتری، تاریخ و سنتهای اسماعیلیه، ۱۳۹۳ش، ص۲۱۴؛ رحمتی و هاشمی، «زیدیه (فقه زیدیه)»، ص۹۸.</ref> یعنی برخلاف امامیه که ازدواج موقت را جایز میداند، به حرمت آن رأی میدهند.<ref>رحمتی و هاشمی، «زیدیه (فقه زیدیه)»، ص۹۸.</ref> | درخصوص [[ازدواج موقت]] هم که از مسائل اختلافی میان امامیه و اهلسنت است، اسماعیلیه و زیدیه با اهلسنت موافقاند؛<ref>دفتری، تاریخ و سنتهای اسماعیلیه، ۱۳۹۳ش، ص۲۱۴؛ رحمتی و هاشمی، «زیدیه (فقه زیدیه)»، ص۹۸.</ref> یعنی برخلاف امامیه که ازدواج موقت را جایز میداند، به [[حرام|حرمت]] آن رأی میدهند.<ref>رحمتی و هاشمی، «زیدیه (فقه زیدیه)»، ص۹۸.</ref> | ||
==فرقههای شیعه== | ==فرقههای شیعه== | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
مهمترین فرقههای [[شیعه]] را [[امامیه]]، [[زیدیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[غالیان]]، [[کیسانیه]] و تا اندازهای [[واقفیه]] میدانند.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۲.</ref> برخی از این فرقهها خود شاخههای مختلف دارند؛ مانند زیدیه که برخی تا ده شاخه هم برای آن ذکر کردهاند.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۹۵تا۱۰۴.</ref> و کیسانیه که آن را به چهار شاخه تقسیم کردهاند.<ref>نگاه کنید به شهرستانی، الملل و النحل، ج۱، ص۱۳۲تا۱۳۶.</ref> همین موجب شده است که از فرقههای متعددی بهعنوان فرقههای شیعه یاد شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شهرستانی، الملل و النحل، ج۱، ص۱۳۱تا۱۷۱.</ref> البته بسیاری از فرقههای شیعه از بین رفتهاند و امروزه تنها سه مذهب امامیه، زیدیه و اسماعیلیه پیروان دارند.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۶۶.</ref> | مهمترین فرقههای [[شیعه]] را [[امامیه]]، [[زیدیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[غالیان]]، [[کیسانیه]] و تا اندازهای [[واقفیه]] میدانند.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۲.</ref> برخی از این فرقهها خود شاخههای مختلف دارند؛ مانند زیدیه که برخی تا ده شاخه هم برای آن ذکر کردهاند.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۹۵تا۱۰۴.</ref> و کیسانیه که آن را به چهار شاخه تقسیم کردهاند.<ref>نگاه کنید به شهرستانی، الملل و النحل، ج۱، ص۱۳۲تا۱۳۶.</ref> همین موجب شده است که از فرقههای متعددی بهعنوان فرقههای شیعه یاد شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شهرستانی، الملل و النحل، ج۱، ص۱۳۱تا۱۷۱.</ref> البته بسیاری از فرقههای شیعه از بین رفتهاند و امروزه تنها سه مذهب امامیه، زیدیه و اسماعیلیه پیروان دارند.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۶۶.</ref> | ||
کیسانیه پیروان [[محمد حنفیه]] بودند. آنها پس از امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، محمد حنفیه پسر دیگر امام علی را امام میدانستند و بر این باور بودند که محمد حنفیه نمرده، همان مهدی موعود است و در کوه رِضوا بهسر میبرد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۶۴.</ref> | کیسانیه پیروان [[محمد حنفیه]] بودند. آنها پس از [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)،]] [[امام حسن مجتبی علیهالسلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]]، محمد حنفیه پسر دیگر امام علی(ع) را امام میدانستند و بر این باور بودند که محمد حنفیه نمرده، همان [[مهدی موعود]] است و در کوه رِضوا بهسر میبرد.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۶۴.</ref> | ||
واقفیه به کسانی میگویند که پس از شهادت امام کاظم(ع)، در او توقف کردند؛ یعنی او را آخرین امام میدانستند.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۶۵.</ref>غالیان کسانی بودند که درخصوص مقام امامانِ شیعه، زیادهوری میکردند؛ یعنی به | واقفیه به کسانی میگویند که پس از شهادت [[امام موسی کاظم علیهالسلام|امام کاظم(ع)]]، در او توقف کردند؛ یعنی او را آخرین امام میدانستند.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۶۵.</ref>غالیان کسانی بودند که درخصوص مقام امامانِ شیعه، زیادهوری میکردند؛ یعنی به الوهیت آنان اعتقاد داشتند، آنها را مخلوق نمیدانستند و به خداوند تشبیه میکردند.<ref> شهرستانی، الملل و النحل، ج۱، ص۱۵۴.</ref> | ||
===دوازدهامامی=== | ===دوازدهامامی=== | ||
{{اصلی|امامیه}} | {{اصلی|امامیه}} | ||
شیعه دوازدهامامی یا | شیعه دوازدهامامی یا اِثناعَشَری بزرگترین فرقه مذهب شیعه است.<ref>جبرئیلی، سیر تطور کلام شیعه، ۱۳۹۶ش، ص۴۶؛ طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۶۶.</ref> طبق مذهب امامیه، پس از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]]، [[امامان شیعه|دوازده امام]] وجود دارد که نخستینشان [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]]، و آخرینشان [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(ع)]] است<ref>علامه طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۱۹۷تا۱۹۹.</ref> که هنوز زنده است، در غیبت قرار دارد و و روزی برای برقراری عدل در زمین ظهور خواهد کرد.<ref>علامه طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۳۸۳ش، ص۲۳۰، ۲۳۱.</ref> | ||
[[رجعت]] و [[بداء|بَداء]] از باورهای ویژه شیعیان دوازدهامامی است؛<ref>ربانی گلپایگانی، درآمدی به شیعهشناسی، ۱۳۹۲ش، ص۲۷۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۰۶.</ref> طبق آموزه رجعت، پس از ظهور امام مهدی(ع)، برخی از مردگان زنده خواهند شد. این مردگان هم نیکوکاران و شیعیان را شامل میشوند و هم دشمنان اهلبیت را که قرار است سزای اعمالشان را در همین هم دنیا ببینند.<ref>ربانی گلپایگانی، درآمدی به شیعهشناسی، ۱۳۹۲ش، ص۲۷۳.</ref> بداء هم یعنی خدا گاه بهسبب مصلحتی، امری را که برای پیامبر یا امام آشکار کرده بود، تغییر میدهد و چیز دیگری جایگزین آن میکند.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۱، ص۳۸۱؛ شیخ مفید، تصحیح الاعتقاد، ۱۴۱۳ق، ص۶۵.</ref> | [[رجعت]] و [[بداء|بَداء]] از باورهای ویژه شیعیان دوازدهامامی است؛<ref>ربانی گلپایگانی، درآمدی به شیعهشناسی، ۱۳۹۲ش، ص۲۷۳؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۰۶.</ref> طبق آموزه رجعت، پس از ظهور امام مهدی(ع)، برخی از مردگان زنده خواهند شد. این مردگان هم نیکوکاران و شیعیان را شامل میشوند و هم دشمنان اهلبیت را که قرار است سزای اعمالشان را در همین هم دنیا ببینند.<ref>ربانی گلپایگانی، درآمدی به شیعهشناسی، ۱۳۹۲ش، ص۲۷۳.</ref> بداء هم یعنی خدا گاه بهسبب مصلحتی، امری را که برای پیامبر یا امام آشکار کرده بود، تغییر میدهد و چیز دیگری جایگزین آن میکند.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۱، ص۳۸۱؛ شیخ مفید، تصحیح الاعتقاد، ۱۴۱۳ق، ص۶۵.</ref> | ||
مهمترین متکلمان امامیه عبارتاند از: [[شیخ مفید]](۳۳۶یا۳۳۸-۴۱۳ق)، [[شیخ طوسی]](۳۸۵-۴۶۰ق)، [[خواجه نصیر الدین طوسی]](۵۹۷-۶۷۲ق) و [[علامه حلی]](۶۴۸-۷۲۶ق).<ref>کاشفی، کلام شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۵۲.</ref> برجستهترین فقیهان امامیه هم اینها هستند: [[شیخ طوسی]]، [[محقق حلی]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]]، [[شهید ثانی]]، [[جعفر کاشف الغطاء|کاشف الغطاء]]، [[میرزای قمی]] و [[شیخ مرتضی انصاری]].<ref>مکارم شیرازی، دائرة المعارف فقه مقارن، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۶۰-۲۶۴.</ref> | مهمترین [[کلام امامیه|متکلمان]] امامیه عبارتاند از: [[شیخ مفید]](۳۳۶یا۳۳۸-۴۱۳ق)، [[شیخ طوسی]](۳۸۵-۴۶۰ق)، [[خواجه نصیر الدین طوسی]](۵۹۷-۶۷۲ق) و [[علامه حلی]](۶۴۸-۷۲۶ق).<ref>کاشفی، کلام شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۵۲.</ref> برجستهترین فقیهان امامیه هم اینها هستند: [[شیخ طوسی]]، [[محقق حلی]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]]، [[شهید ثانی]]، [[جعفر کاشف الغطاء|کاشف الغطاء]]، [[میرزای قمی]] و [[شیخ مرتضی انصاری]].<ref>مکارم شیرازی، دائرة المعارف فقه مقارن، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۶۰-۲۶۴.</ref> | ||
بیشتر شیعیان ایران که حدود ۹۰درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند، دوازدهامامی هستند.<ref>تقیزاده داوری، گزارشی از آمار جمعیتی شیعیان کشورهای جهان، ۱۳۹۰ش، ص۲۹.</ref> | بیشتر شیعیان [[ایران]] که حدود ۹۰درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند، دوازدهامامی هستند.<ref>تقیزاده داوری، گزارشی از آمار جمعیتی شیعیان کشورهای جهان، ۱۳۹۰ش، ص۲۹.</ref> | ||
===زیدیه=== | ===زیدیه=== |