پرش به محتوا

جهنم: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۷۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ دسامبر ۲۰۲۰
ویرایش شکلی
(ویرایش شناسه)
(ویرایش شکلی)
خط ۱: خط ۱:
{{معاد-عمودی}}
{{معاد-عمودی}}
'''جَهَنَّم''' یا '''دوزخ''' جایگاه انسان‌های بدکار (گناه‌کار، منافق، کافر و مشرک) در جهان پس از [[مرگ]] است که در آن سزای اعمال خود را خواهد دید. در [[قرآن]] افزون بر نام جهنم، نام‌های دیگری مانند جَحیم، سَقَر و سَعیر نیز اشاره به جهنم یا طبقه‌ای از آن دارد و در موارد زیادی نیز فقط با واژه «النار» (آتش) از آن یاد شده است.  
'''جَهَنَّم''' یا '''دوزخ''' جایگاه انسان‌های بدکار ([[گناه|گناه‌کار]]، [[منافق]]، [[کافر]] و [[مشرک]]) در جهان پس از [[مرگ]] است که در آن سزای اعمال خود را خواهد دید. در [[قرآن]] افزون بر نام جهنم، نام‌های دیگری مانند جَحیم، سَقَر و سَعیر نیز اشاره به جهنم یا طبقه‌ای از آن دارد و در موارد زیادی نیز فقط با واژه «النار» (آتش) از آن یاد شده است.  


در فرهنگ [[ایران]]، نام دوزخ بازمانده از ایران باستان به عنوان معادلی برای جهنم کاربرد داشته است. جهنم نه تنها در نصوص دینی مانند قرآن و [[روایات]] بازتاب وسیعی داشته، بلکه در حیطه دانش‌هایی چون [[کلام]]، [[فلسفه]] و [[عرفان]] نظری هم مباحثی را به خود اختصاص داده است.
در فرهنگ [[ایران]]، نام دوزخ بازمانده از ایران باستان به عنوان معادلی برای جهنم کاربرد داشته است. جهنم نه تنها در نصوص دینی مانند قرآن و [[روایات]] بازتاب وسیعی داشته، بلکه در حیطه دانش‌هایی چون [[کلام]]، [[فلسفه]] و [[عرفان]] نظری هم مباحثی را به خود اختصاص داده است.


==واژه‌شناسی==
==واژه‌شناسی==
جهنم واژه‌ای مؤنث، به معنای چاه بسیار ژرف، در اصل، نام آتشی است که [[خداوند]] با آن گناهکاران را مجازات می‌کند و در اصطلاح [[قرآن کریم]] به معنای جایگاه [[عذاب]] اخروی است که بدکاران و کافران در آنجا به کیفر اعمال خود می‌رسند.<ref>راغب، مفردات، دارالمعرفه، ص۱۰۲؛ ابن اثیر، النهاية، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۳۲۳؛ بیضاوی، انوارالتنزیل، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref>
جهنم به‌معنای چاه بسیار ژرف، در اصل، نام آتشی است که [[خداوند]] با آن گناه‌کاران را مجازات می‌کند و در اصطلاح [[قرآن کریم]] به معنای جایگاه [[عذاب]] اخروی است که بدکاران و کافران در آنجا به کیفر اعمال خود می‌رسند.<ref>راغب، مفردات، دارالمعرفه، ص۱۰۲؛ ابن اثیر، النهاية، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۳۲۳؛ بیضاوی، انوارالتنزیل، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref>


بیشتر واژه‌شناسان [[مسلمان]]، جهنم را واژه‌ای غیرعربی و معرب شمرده‌اند.<ref>ازهری، تهذیب اللغة، ۱۳۸۴ق، ج ۶، ص۵۱۵؛ جوالیقی، المعرب، ۱۳۶۱ق، ص۱۰۷؛ خفاجی، شفاء الغلیل، ۱۳۲۵ق، ص۵۹.</ref> گروهی نیز، آن را عربی می‌دانستند.<ref>ازهری، تهذیب اللغة، ۱۳۸۴ق، ج۶، ص۵۱‌۵.</ref> جوهری و راغب اصفهانی جهنم را واژه‌ای فارسی شمرده‌اند. راغب اصل واژه را «جهنام» می‌داند.<ref>راغب،مفردات، دارالمعرفه، ص۱۰۲؛جوهری، صحاح، ذیل واژه ی جهنم.</ref> ابن اثیر، ابن منظور و سیوطی به احتمال عبری بودن اصل این واژه نیز اشاره دارند و آن را برگرفته از «كِهِنّام» عبری می‌دانند.<ref>جوالیقی، المعرب، ۱۳۶۱ق، ص۱۰۷؛ ابن اثیر، النهایه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۳۲۳؛ سیوطی، الاتقان، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۳۲.</ref>
بیشتر واژه‌شناسان [[مسلمان]]، جهنم را واژه‌ای غیرعربی و معرب شمرده‌اند.<ref>ازهری، تهذیب اللغة، ۱۳۸۴ق، ج ۶، ص۵۱۵؛ جوالیقی، المعرب، ۱۳۶۱ق، ص۱۰۷؛ خفاجی، شفاء الغلیل، ۱۳۲۵ق، ص۵۹.</ref> گروهی نیز، آن را عربی می‌دانستند.<ref>ازهری، تهذیب اللغة، ۱۳۸۴ق، ج۶، ص۵۱‌۵.</ref> جوهری و راغب اصفهانی جهنم را واژه‌ای فارسی شمرده‌اند. راغب اصل واژه را «جهنام» می‌داند.<ref>راغب،مفردات، دارالمعرفه، ص۱۰۲؛جوهری، صحاح، ذیل واژه ی جهنم.</ref> ابن اثیر، ابن منظور و سیوطی به احتمال عبری بودن اصل این واژه نیز اشاره دارند و آن را برگرفته از «كِهِنّام» عبری می‌دانند.<ref>جوالیقی، المعرب، ۱۳۶۱ق، ص۱۰۷؛ ابن اثیر، النهایه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۳۲۳؛ سیوطی، الاتقان، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۳۲.</ref>
خط ۱۲: خط ۱۲:


==جایگاه جهنم در نظام آخرت شناسی==
==جایگاه جهنم در نظام آخرت شناسی==
جهنم به عنوان بدترین مکان در مقابل [[بهشت]] به عنوان بهترین مکان در آخرت شناسی قرار دارد. بهشت جامع همه نیکی‌ها و جهنم جامع همه زشتی‌هاست. [[خزنه جهنم|کارگزاران جهنم]] همه از [[فرشتگان]] و بندگانی مطیع فرمان خدایند.<ref>سوره مدثر، آیه ۳۱۱؛ زمر، آیه ۷۱؛ تحریم، آیه ۶.</ref> در آموزه اسلامی، جهنمی که امور آن به دست [[شیطان|شیاطین]] باشد، وجود ندارد و هر آنچه هست، بخشی از حاکمیت خداست. در حدیثی از [[امام صادق]] (ع) تصریح شده است که جهنم بر گناهکاران عذاب است و بر کارگزاران جهنم که درون جهنم‌اند، رحمت است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۹۸.</ref> خازن اصلی جهنم که نام او مالک است،<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۶ و ج۳، ص۱۱۸۲؛ احمد بن حنبل، مسند، ۱۳۱۳ق، ج۵، ص۱۴.</ref> در روایات به زشت‌رویی و بوی تعفنش وصف شده است.<ref> بخاری، صحیح، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۸۵؛ صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۴۳۷.</ref> حتی در ملاقاتی که پیامبر با مالک داشت و در طی آن مالک به عنوان استثنایی بی‌نظیر خنده‌رو ظاهر شد.<ref> ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۹۷۵م، ج۲، ص۲۵۰-۲۵۱.</ref> هیبت او به اندازه‌ای تأثیرگذار بود که پیامبر از آن پس دیگر متبسم دیده نشد.<ref>اهوازی، الزهد، ۱۳۹۹ق، ص۱۰۰.</ref> نوزده نگهبان جهنم که قرآن کریم به آن‌ها اشاره دارد<ref> مدثر، آیه ۳۰</ref> نیز از چنان هیبتی برخوردارند که اگر کسی از مردم زمین به آنان نظر کند، بی‌درنگ می‌میرد.<ref>ابن طاووس، الدروع الواقیة، ۱۴۱۴ق،ص۲۷۳.</ref>
جهنم به عنوان بدترین مکان در مقابل [[بهشت]] به عنوان بهترین مکان در [[آخرت]] قرار دارد. بهشت جامع همه نیکی‌ها و جهنم جامع همه زشتی‌هاست. [[خزنه جهنم|کارگزاران جهنم]] همه از [[فرشتگان]] و بندگانی مطیع فرمان خدایند.<ref>سوره مدثر، آیه ۳۱۱؛ زمر، آیه ۷۱؛ تحریم، آیه ۶.</ref> در آموزه اسلامی، جهنمی که امور آن به دست [[شیطان|شیاطین]] باشد، وجود ندارد و هر آنچه هست، بخشی از حاکمیت خداست. در حدیثی از [[امام صادق]] (ع) تصریح شده است که جهنم بر گناهکاران عذاب است و بر کارگزاران جهنم که درون جهنم‌اند، رحمت است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۹۸.</ref> خازن اصلی جهنم که نام او مالک است،<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۶۶ و ج۳، ص۱۱۸۲؛ احمد بن حنبل، مسند، ۱۳۱۳ق، ج۵، ص۱۴.</ref> در روایات به زشت‌رویی و بوی تعفنش وصف شده است.<ref> بخاری، صحیح، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۸۵؛ صفار، بصائرالدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۴۳۷.</ref> حتی در ملاقاتی که پیامبر با مالک داشت و در طی آن مالک استثنائا خنده‌رو ظاهر شد؛<ref> ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۹۷۵م، ج۲، ص۲۵۰-۲۵۱.</ref> هیبت او به اندازه‌ای تأثیرگذار بود که پیامبر(ص) از آن پس دیگر متبسم دیده نشد.<ref>اهوازی، الزهد، ۱۳۹۹ق، ص۱۰۰.</ref> نوزده نگهبان جهنم که قرآن کریم به آن‌ها اشاره دارد<ref> مدثر، آیه ۳۰</ref> نیز از چنان هیبتی برخوردارند که اگر کسی از مردم زمین به آنان نظر کند، بی‌درنگ می‌میرد.<ref>ابن طاووس، الدروع الواقیة، ۱۴۱۴ق،ص۲۷۳.</ref>


===فلسفه جهنم===
===فلسفه جهنم===
خط ۲۹۳: خط ۲۹۳:
  | توضیحات =  
  | توضیحات =  
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>
[[Category:نام‌های جهنم در قرآن]]
[[Category:مکان‌ها در قرآن]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
[[Category:نام‌های جهنم در قرآن]]
[[Category:مکان‌ها در قرآن]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
[[Category:نام‌های جهنم در قرآن]]
[[Category:مکان‌ها در قرآن]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
[[Category:نام‌های جهنم در قرآن]]
[[Category:مکان‌ها در قرآن]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
[[Category:نام‌های جهنم در قرآن]]
[[Category:مکان‌ها در قرآن]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]


[[رده:نام‌های جهنم در قرآن]]
[[رده:نام‌های جهنم در قرآن]]
[[رده:مکان‌ها در قرآن]]
[[رده:مکان‌ها در قرآن]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۳٬۳۸۱

ویرایش