کاربر ناشناس
جهنم: تفاوت میان نسخه‌ها
اضافه کردن منابع
imported>Baqer h (اضافه کردن پاورفی) |
imported>Baqer h (اضافه کردن منابع) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{عالم پس از مرگ}} | {{عالم پس از مرگ}} | ||
'''جَهَنَّم''' یا '''دوزخ''' جایگاهی در جهان پس از [[مرگ]] که انسان تباهکار در آن سزای اعمال خود را خواهد دید. در [[قرآن]] افزون بر نام جهنم، نام‌های متعدد دیگری مانند جَحیم، سَقَر و سَعیر نیز ناظر به جهنم یا طبقه‌ای از آن به کار رفته و در بسیاری موارد نیز صرفاً به صورت «النار» (آتش) از آن یاد شده است. در فرهنگ [[ایران]]، نام دوزخ بازمانده از ایران باستان به عنوان معادلی برای جهنم کاربرد داشته است. جهنم نه تنها در نصوص دینی از قرآن و [[حدیث]] بازتاب وسیعی داشته، بلکه در حیطه دانش‌هایی چون [[کلام]]، [[فلسفه]] و [[عرفان]] نظری هم مباحثی را به خود اختصاص داده است. | '''جَهَنَّم''' یا '''دوزخ''' جایگاهی در جهان پس از [[مرگ]] که انسان تباهکار در آن سزای اعمال خود را خواهد دید. در [[قرآن]] افزون بر نام جهنم، نام‌های متعدد دیگری مانند جَحیم، سَقَر و سَعیر نیز ناظر به جهنم یا طبقه‌ای از آن به کار رفته و در بسیاری موارد نیز صرفاً به صورت «النار» (آتش) از آن یاد شده است. در فرهنگ [[ایران]]، نام دوزخ بازمانده از ایران باستان به عنوان معادلی برای جهنم کاربرد داشته است. جهنم نه تنها در نصوص دینی از قرآن و [[حدیث]] بازتاب وسیعی داشته، بلکه در حیطه دانش‌هایی چون [[کلام]]، [[فلسفه]] و [[عرفان]] نظری هم مباحثی را به خود اختصاص داده است. | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
مکان‌هایی دیگر نیز مستقلاً در احادیث معرفی شده‌اند، مانند چاه حزن که جهنم خود روزی صد بار از آن پناه می‌جوید<ref>ترمذی، سنن، ۱۳۵۷ق، ج۴، ص۵۹۳؛ ابن ماجه، سنن، ۱۹۵۲-۱۹۵۳م، ج۱، ص۹۴.</ref> چاه هبهب که در وادی سقر جای دارد و مکان جباران است،<ref> شیخ صدوق، عقاب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۲۷۴؛ ابن ابی الدنیا، التواضع و الخمول، ۱۴۰۹ق، ص۲۷۱؛ درباره اشاره به وادی هبهب، نک:عقیلی، کتاب الضعفاء الکبیر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۳۴.</ref> کوه سکران و وادی آن غضبان دارای تابوت‌هایی از آتش<ref>شیخ صدوق، الامالی، ص۸۲</ref> و تابوتی از آتش در قعر جهنم که در آن ۶ نفر از پیشینیان و ۶ نفر از امت پیامبر به عنوان شقی‌ترین مردم در عذاب‌اند.<ref> کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۱۵ق، ص ۱۶۱؛ مفید، الکافئه، ۱۴۱۳ق، ص۲۵؛ برای دریاها نک: ابن ابی عاصم، الزهد، ۱۴۰۸ق، ص۲۷؛ ابن عدی، الکامل، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۰۸؛ ابوالشیخ اصفهانی، العظمة، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۰۹؛ برای دیوارها، نک: احمد بن حنبل، مسند، ۱۳۱۳ق، ج۳، ص۲۹؛ ترمذی، سنن، ۱۳۵۷ق، ج۴، ص۷۰۶؛ ابن رجب، التخویف من النار، ۱۳۹۹ق، ص۸۳؛ برای تفصیل وادی‌ها و خندق‌ها نک: قنوجی، یقظة اولی الاعتبار، ۱۲۹۴ق، ص۷۸.</ref> | مکان‌هایی دیگر نیز مستقلاً در احادیث معرفی شده‌اند، مانند چاه حزن که جهنم خود روزی صد بار از آن پناه می‌جوید<ref>ترمذی، سنن، ۱۳۵۷ق، ج۴، ص۵۹۳؛ ابن ماجه، سنن، ۱۹۵۲-۱۹۵۳م، ج۱، ص۹۴.</ref> چاه هبهب که در وادی سقر جای دارد و مکان جباران است،<ref> شیخ صدوق، عقاب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۲۷۴؛ ابن ابی الدنیا، التواضع و الخمول، ۱۴۰۹ق، ص۲۷۱؛ درباره اشاره به وادی هبهب، نک:عقیلی، کتاب الضعفاء الکبیر، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۳۴.</ref> کوه سکران و وادی آن غضبان دارای تابوت‌هایی از آتش<ref>شیخ صدوق، الامالی، ص۸۲</ref> و تابوتی از آتش در قعر جهنم که در آن ۶ نفر از پیشینیان و ۶ نفر از امت پیامبر به عنوان شقی‌ترین مردم در عذاب‌اند.<ref> کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۱۵ق، ص ۱۶۱؛ مفید، الکافئه، ۱۴۱۳ق، ص۲۵؛ برای دریاها نک: ابن ابی عاصم، الزهد، ۱۴۰۸ق، ص۲۷؛ ابن عدی، الکامل، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۰۸؛ ابوالشیخ اصفهانی، العظمة، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۰۹؛ برای دیوارها، نک: احمد بن حنبل، مسند، ۱۳۱۳ق، ج۳، ص۲۹؛ ترمذی، سنن، ۱۳۵۷ق، ج۴، ص۷۰۶؛ ابن رجب، التخویف من النار، ۱۳۹۹ق، ص۸۳؛ برای تفصیل وادی‌ها و خندق‌ها نک: قنوجی، یقظة اولی الاعتبار، ۱۲۹۴ق، ص۷۸.</ref> | ||
برخی از محدثان [[امامیه]] و [[اهل سنت]] در وصف جهنم و بهشت آثار مستقلی تألیف کرده‌اند.<ref> نک: ابن ندیم، ص۲۴۵؛ نجاشی، ص۱۴۶، ۱۹۱؛ طوسی، الفهرست، ص۱۵۷، ۲۱۳؛ کتانی، ص۵۰</ref> که از آن میان صفة الجنة و النار از سعید بن جناح از کهن‌ترین متون بازمانده است.<ref>برای متن نک: الاختصاص، ص۳۴۵</ref> | برخی از محدثان [[امامیه]] و [[اهل سنت]] در وصف جهنم و بهشت آثار مستقلی تألیف کرده‌اند.<ref> نک: ابن ندیم، الفهرست، ۱۳۵۰ش، ص۲۴۵؛ نجاشی، ص۱۴۶، ۱۹۱؛ طوسی، الفهرست، ص۱۵۷، ۲۱۳؛ کتانی، ص۵۰</ref> که از آن میان صفة الجنة و النار از سعید بن جناح از کهن‌ترین متون بازمانده است.<ref>برای متن نک: الاختصاص، ص۳۴۵</ref> | ||
| خط ۱۸۴: | خط ۱۸۴: | ||
* ابن مبارک، عبدالله، الجهاد، به کوشش نزیه حماد، تونش، ۱۹۷۲م | * ابن مبارک، عبدالله، الجهاد، به کوشش نزیه حماد، تونش، ۱۹۷۲م | ||
* ابن مبارک، عبدالله، الزهد، به کوشش حبیب الرحمان اعظمی، بیروت، دارالکتب العلمیه | * ابن مبارک، عبدالله، الزهد، به کوشش حبیب الرحمان اعظمی، بیروت، دارالکتب العلمیه | ||
* ابن منظور، لسان | * ابن منظور، محمد، لسان المیزان. | ||
* ابن میثم بحرانی، میثم، قواعد المرام فی علم الکلام، قم، ۱۳۹۸ق | * ابن میثم بحرانی، میثم، قواعد المرام فی علم الکلام، قم، ۱۳۹۸ق. | ||
* ابن ندیم، | * ابن ندیم، محمد، الفهرست، به کوشش رضا تجدد، تهران، ۱۳۵۰ش. | ||
* ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، به کوشش طه عبدالرئوف سعد، بیروت، ۱۹۷۵م | * ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، به کوشش طه عبدالرئوف سعد، بیروت، ۱۹۷۵م | ||
* ابو داوود سجستانی، سلیمان، سنن، به کوشش محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، ۱۳۶۹ق | * ابو داوود سجستانی، سلیمان، سنن، به کوشش محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، ۱۳۶۹ق | ||