۱۷٬۱۵۸
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه | {{جعبه اطلاعات صحابه | ||
| | |اطلاعات صحابه =ابوطالب | ||
| تصویر =قبرستان ابوطالب در مکه.jpg | |||
| توضیح تصویر =تصویری از [[قبرستان ابوطالب]] | |||
| تصویر = قبرستان ابوطالب در مکه.jpg | | نام کامل =عبدمناف بن عبدالمطلب | ||
| | | کنیه =ابوطالب | ||
| لقب = | |||
| | | زادروز = | ||
| | | زادگاه =مکه | ||
| | | محل زندگی =مکه | ||
| | | مهاجر/انصار = | ||
| | | نسب/قبیله =قریش- بنیهاشم | ||
| | | خویشاوندان سرشناس =[[امام علی(ع)]]، [[پیامبر(ص)]] | ||
| تاریخ و مکان درگذشت =[[۲۶ رجب]] سال دهم [[بعثت]] ([[عام الحزن]]) | |||
| | | تاریخ و مکان شهادت = | ||
| نحوه درگذشت = | |||
| | | نحوه شهادت = | ||
| مدفن =مکه، [[قبرستان حجون|قبرستان حُجون]] | |||
| | | زمان اسلام آوردن = | ||
| نحوه اسلام آوردن = | |||
| حضور در جنگها = | |||
| هجرت به = | |||
| دلیل شهرت =حمایت از پیامبر(ص) | |||
| نقشهای برجسته =سرپرستی پیامبر(ص) | |||
| دیگر فعالیتها = سقایت و رفادت حاجیان | |||
| آثار =[[دیوان ابوطالب]] | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| آثار | |||
}} | }} | ||
'''عبدمناف بن عبدالمطلب''' مشهور به '''ابوطالب''' پدر [[امام علی(ع)]]، عموی [[پیامبر اسلام|پیامبر اسلام(ص)]] و از بزرگان [[مکه]] و [[بنیهاشم]] بود. او در دوره کوتاهی منصب [[سقایة الحاج]] را بر عهده داشت و پس از وفات پدرش [[عبدالمطلب]]، سرپرست برادرزادهاش [[محمد(ص)]] بود و در ماجرای رسالت پیامبر(ص) از او حمایت کرد. | '''عبدمناف بن عبدالمطلب''' مشهور به '''ابوطالب''' پدر [[امام علی(ع)]]، عموی [[پیامبر اسلام|پیامبر اسلام(ص)]] و از بزرگان [[مکه]] و [[بنیهاشم]] بود. او در دوره کوتاهی منصب [[سقایة الحاج]] را بر عهده داشت و پس از وفات پدرش [[عبدالمطلب]]، سرپرست برادرزادهاش [[محمد(ص)]] بود و در ماجرای رسالت پیامبر(ص) از او حمایت کرد. | ||
خط ۵۸: | خط ۳۲: | ||
== تبارنامه == | == تبارنامه == | ||
ابوطالب عموی پیامبر(ص) بود. او ۳۵ سال پیش از ولادت [[پیامبر اسلام(ص)]] به دنیا آمد. پدرش [[عبدالمطلب]]، جدّ پیامبر(ص) است که به گفته برخی تاریخنگاران، قبایل عرب او را به بزرگی و تبلیغ [[آیین حنیف]] میشناختند. مادرش [[فاطمه دختر عمرو بن عائذ مخزومی]] است.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۱۱.</ref> ابوطالب و [[عبدالله بن عبدالمطلب|عبدالله]]، پدر پیامبر (ص)، برادران پدری و مادری بودند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۹۳.</ref> نسبشناسان، نام ابوطالب را عبدمناف بن عبدالمطّلب ثبت کردهاند. که به [[کنیه|کنیهاش]] (ابوطالب) شهرت داشت.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۸۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۲۱.</ref> در برخی منابع نام وی عمران ذکر شده است. [[ابن عنبه]] گزارشی که ابوطالب را عمران نامیده است، ضعیف شمرده است.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۲۰.</ref> | ابوطالب عموی پیامبر(ص) بود. او ۳۵ سال پیش از ولادت [[پیامبر اسلام(ص)]] به دنیا آمد. پدرش [[عبدالمطلب]]، جدّ پیامبر(ص) است که به گفته برخی تاریخنگاران، قبایل عرب او را به بزرگی و تبلیغ [[آیین حنیف]] میشناختند. مادرش [[فاطمه دختر عمرو بن عائذ مخزومی]] است.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۱۱.</ref> ابوطالب و [[عبدالله بن عبدالمطلب|عبدالله]]، پدر پیامبر (ص)، برادران پدری و مادری بودند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۹۳.</ref> نسبشناسان، نام ابوطالب را عبدمناف بن عبدالمطّلب ثبت کردهاند. که به [[کنیه|کنیهاش]] (ابوطالب) شهرت داشت.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۸۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۲۱.</ref> در برخی منابع نام وی عمران ذکر شده است. [[ابن عنبه]] گزارشی که ابوطالب را عمران نامیده است، ضعیف شمرده است.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۲۰.</ref> | ||
{{تبارنامه ابوطالب}} | {{تبارنامه ابوطالب}} | ||
خط ۶۴: | خط ۳۷: | ||
ابوطالب از [[فاطمه بنت اسد]] چهار پسر داشت که عبارتاند از: [[طالب بن ابیطالب|طالب]]، [[عقیل بن ابیطالب|عقیل]]، [[جعفر بنابیطالب|جعفر]] و [[علی(ع)]]. همچنین در منابع از [[فاخته بنت ابیطالب|اُمّ هانی]] (فاخِته)، [[جمانه بنت ابیطالب|جُمانَه]]<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ص۱۵۸-۱۶۷. </ref> و رَیطَه (اسماء) به عنوان دختران وی یاد شده است. گفته شده وی فرزندی به نام «طُلَیق» از همسری به اسم «عَلَّه» داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۲۱ و ۱۲۲.</ref> | ابوطالب از [[فاطمه بنت اسد]] چهار پسر داشت که عبارتاند از: [[طالب بن ابیطالب|طالب]]، [[عقیل بن ابیطالب|عقیل]]، [[جعفر بنابیطالب|جعفر]] و [[علی(ع)]]. همچنین در منابع از [[فاخته بنت ابیطالب|اُمّ هانی]] (فاخِته)، [[جمانه بنت ابیطالب|جُمانَه]]<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ص۱۵۸-۱۶۷. </ref> و رَیطَه (اسماء) به عنوان دختران وی یاد شده است. گفته شده وی فرزندی به نام «طُلَیق» از همسری به اسم «عَلَّه» داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۲۱ و ۱۲۲.</ref> | ||
== جایگاه اجتماعی، حرفه و | == جایگاه اجتماعی، حرفه و ویژگیها == | ||
ابوطالب در مدت کوتاهی، دو منصب رفادت (مهمانداری حاجیان) و [[سقایت حاجیان|سقایت]] (آبرسانی به حاجیان) را در [[مکه]] بر عهده داشت.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۳.</ref> وی بازرگان بود و عطر و گندم خرید و فروش میکرد.<ref>ابن قتیبه، المعارف، دار المعارف، ص۵۷۵.</ref> | ابوطالب در مدت کوتاهی، دو منصب رفادت (مهمانداری حاجیان) و [[سقایت حاجیان|سقایت]] (آبرسانی به حاجیان) را در [[مکه]] بر عهده داشت.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۱۳.</ref> وی بازرگان بود و عطر و گندم خرید و فروش میکرد.<ref>ابن قتیبه، المعارف، دار المعارف، ص۵۷۵.</ref> | ||
خط ۷۵: | خط ۴۸: | ||
==حمایت از پیامبر(ص)== | ==حمایت از پیامبر(ص)== | ||
گزارشهای تاریخی از حمایتهای ابوطالب از [[رسول اکرم(ص)]] در برابر فشارها و تهدیدهای قریش نسبت به پیامبر(ص) حکایت دارد. وی با آنکه در زمان [[بعثت]] رسول خدا(ص) ۷۵ سال داشت، با وی در انجام رسالتش همراه شد و در دیدارها و گفتگوهایش با سران [[قریش]]، رسما حمایت خویش را از او اعلام کرد.<ref> ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۱۷۲ و ۱۷۳.</ref> | گزارشهای تاریخی از حمایتهای ابوطالب از [[رسول اکرم(ص)]] در برابر فشارها و تهدیدهای قریش نسبت به پیامبر(ص) حکایت دارد. وی با آنکه در زمان [[بعثت]] رسول خدا(ص) ۷۵ سال داشت، با وی در انجام رسالتش همراه شد و در دیدارها و گفتگوهایش با سران [[قریش]]، رسما حمایت خویش را از او اعلام کرد.<ref> ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۱۷۲ و ۱۷۳.</ref> | ||
به گفته [[یعقوبی]] این حمایت تا آنجا بود که ابوطالب و همسرش بسان پدر و مادر محمد(ص) گردیدند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج ۲، ص۱۴.</ref> قریش به ابوطالب پیشنهاد داد عماره بن ولید مخزومی را که جوانی زیبا و قوی بود، به عنوان [[فرزندخوانده]] بگیرد و در مقابل پیامبر را به آنان تحویل دهد؛ اما ابوطالب پیشنهاد آنان را نپذیرفت و آنان را سرزنش کرد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۲۶۷؛ طبری، تاریخ الطبری، ۱۴۰۳ق، ج ۲، ص۳۲۷.</ref> | به گفته [[یعقوبی]] این حمایت تا آنجا بود که ابوطالب و همسرش بسان پدر و مادر محمد(ص) گردیدند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج ۲، ص۱۴.</ref> قریش به ابوطالب پیشنهاد داد عماره بن ولید مخزومی را که جوانی زیبا و قوی بود، به عنوان [[فرزندخوانده]] بگیرد و در مقابل پیامبر را به آنان تحویل دهد؛ اما ابوطالب پیشنهاد آنان را نپذیرفت و آنان را سرزنش کرد.<ref>ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۲۶۷؛ طبری، تاریخ الطبری، ۱۴۰۳ق، ج ۲، ص۳۲۷.</ref> | ||
پیامبر(ص) در روز وفات ابوطالب فرمود: تا زمانی که ابوطالب زنده بود قریش از من واهمه داشت.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج ۶۶، ص۳۳۹؛ ابن اثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۶۴. </ref>[[شیخ مفید]] روایت میکند هنگام درگذشت ابوطالب، [[جبرئیل]] بر پیامبر نازل گردید و به ایشان گفت: از [[مکه]] خارج شو که یاوری در این شهر نداری.<ref>مفید، ایمان ابیطالب، ۱۴۱۴ق، ص۲۴.</ref> | پیامبر(ص) در روز وفات ابوطالب فرمود: تا زمانی که ابوطالب زنده بود قریش از من واهمه داشت.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج ۶۶، ص۳۳۹؛ ابن اثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۶۴. </ref>[[شیخ مفید]] روایت میکند هنگام درگذشت ابوطالب، [[جبرئیل]] بر پیامبر نازل گردید و به ایشان گفت: از [[مکه]] خارج شو که یاوری در این شهر نداری.<ref>مفید، ایمان ابیطالب، ۱۴۱۴ق، ص۲۴.</ref> | ||
{{-}} | |||
== اشعار == | == اشعار == | ||
{{اصلی|دیوان ابوطالب}} | {{اصلی|دیوان ابوطالب}} | ||
اشعار و سخنان ادبی ابوطالب به بیش از هزار بیت میرسد و در «دیوان ابوطالب» گردآوری شده است. آن چه در این قصاید و اشعار آمده همه در تأیید و تصدیق [[نبوت]] پیامبر(ص) است. معروفترین اشعار او به [[قصیده لامیه ابوطالب|قصیده لامیه]] شهرت دارد.<ref>مفید، ایمان ابیطالب، ۱۴۱۴ق، ص۱۸.</ref> | اشعار و سخنان ادبی ابوطالب به بیش از هزار بیت میرسد و در «دیوان ابوطالب» گردآوری شده است. آن چه در این قصاید و اشعار آمده همه در تأیید و تصدیق [[نبوت]] پیامبر(ص) است. معروفترین اشعار او به [[قصیده لامیه ابوطالب|قصیده لامیه]] شهرت دارد.<ref>مفید، ایمان ابیطالب، ۱۴۱۴ق، ص۱۸.</ref> | ||
{{شعر۲ | |||
|خط اول=نمونهای از اشعار ابوطالب | |||
|أَلَمْ تَعْلَمُوا أَنَّا وَجَدْنَا مُحَمَّدًا | |||
|نَبِیا کمُوسَی خُطَّ فِی أَوَّلِ الْکتُبِ | |||
|وَأَنَّ عَلَیهِ فِی الْعِبَادِ مَحَبَّةً | |||
|وَلَا خَیرَ مِمَّنْ خَصَّهُ اللَّهُ بِالْحُبِّ | |||
|ترجمه= '''ترجمه''' آیا نمیدانید که ما او (محمد) را مانند موسی پیامبر یافتهایم و نام و نشان او در کتابهای آسمانی قید گردیده است، و بندگان خدا محبت مخصوصی به وی دارند، و هیچ شخصی برتر نیست از کسی که خدا او را به محبت ویژه خود اختصاص داده است.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفه، ج۱، ص۳۵۲. </ref>}} | |||
== ایمان == | == ایمان == | ||
{{اصلی|ایمان ابوطالب}} | {{اصلی|ایمان ابوطالب}} | ||
خط ۱۰۲: | خط ۷۳: | ||
برخی نیز [[۱ ذیالقعده]] و [[۱۵ شوال]] را ذکر کردهاند.<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵.</ref> | برخی نیز [[۱ ذیالقعده]] و [[۱۵ شوال]] را ذکر کردهاند.<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵.</ref> | ||
پیامبر(ص) روز وفات وی در حالی که به شدت محزون بود و میگریست، به [[امام علی(ع)]] دستور [[غسل میت|غسل]] و [[کفن]] او را داد و برای وی طلب رحمت کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۱۶۳؛ ابن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۴۵.</ref> و هنگامی که به محل [[دفن]] وی رسید، فرمود: آن گونه برای تو طلب آمرزش و [[شفاعت]] میکنم که [[جن]] و انس دچار شگفتی شوند.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۴، ص۷۶.</ref> پیکر وی را در [[قبرستان حجون|قبرستان حُجون]] مکه کنار قبر پدرش [[عبدالمطلب]] به خاک سپردند.<ref>بلارذی، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۹.</ref> | پیامبر(ص) روز وفات وی در حالی که به شدت محزون بود و میگریست، به [[امام علی(ع)]] دستور [[غسل میت|غسل]] و [[کفن]] او را داد و برای وی طلب رحمت کرد.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۱۶۳؛ ابن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۴۵.</ref> و هنگامی که به محل [[دفن]] وی رسید، فرمود: آن گونه برای تو طلب آمرزش و [[شفاعت]] میکنم که [[جن]] و انس دچار شگفتی شوند.<ref>ابن ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۴، ص۷۶.</ref> پیکر وی را در [[قبرستان حجون|قبرستان حُجون]] مکه کنار قبر پدرش [[عبدالمطلب]] به خاک سپردند.<ref>بلارذی، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۹.</ref> | ||
پیامبر سال وفات ابوطالب و [[خدیجه(س)]] را [[عام الحزن|عامُ الحُزْن]] (سال اندوه) نامید.<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵.</ref> | پیامبر سال وفات ابوطالب و [[خدیجه(س)]] را [[عام الحزن|عامُ الحُزْن]] (سال اندوه) نامید.<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵.</ref> | ||
خط ۱۸۳: | خط ۱۵۴: | ||
[[de:Abū Ṭālib]] | [[de:Abū Ṭālib]] | ||
[[ru:Абу Талиб]] | [[ru:Абу Талиб]] | ||
[[رده:افراد قبیله بنیهاشم]] | [[رده:افراد قبیله بنیهاشم]] |
ویرایش