پرش به محتوا

ناصبی: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
جز
افزایش شناسه
جز (افزایش منبع)
جز (افزایش شناسه)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[تیر]]|روز=[[۲۲]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Shamsoddin  }}
'''ناصبی''' کسی که با [[امام علی(ع)]] یا یکی دیگر از [[اهل بیت]] دشمنی بورزد و دشمنی خود با آنان را آشکار کند. انکار فضایل [[اهل بیت]]، مقدم داشتن دیگران بر آنان، ناسزا گفتن، لعن و سب ائمه و نیز دشمنی با [[شیعه|شیعیان]] از مصادیق نصب شمرده شده است.  
'''ناصبی'''، کسی است که با [[امام علی(ع)]] یا یکی دیگر از [[اهل بیت]] دشمنی بورزد. انکار فضایل [[اهل بیت]]، مقدم داشتن دیگران بر آنان، دشنام دادن ائمه و دشمنی با [[شیعه|شیعیان]] از مصادیق نصب شمرده شده است. از نظر فقیهان شیعه نواصب در حکم [[کفر|کفار]] هستند. [[خوارج]]، [[معاویه بن ابی‌سفیان|معاویه]]، [[یزید بن معاویه|یزید]] و [[حریز بن عثمان]] از نواصب مشهور به شمار می‌آیند.


از نظر فقیهان شیعه نواصب، [[نجس]] و در حکم [[کفر|کفار]] هستند؛ از این‌رو خوردن [[ذبیحه]]، پرداخت صدقه و قربانی و ازدواج با آنان، جایز نیست.
به گفته برخی نویسندگان، ناصبی‌گری با [[قتل عثمان]] نمود پیدا کرد و در حکومت بنی‌امیه رسمیت یافت. جلوگیری از نشر فضایل اهل بیت، قتل شیعیان و [[سب علی(ع)|سب امام علی(ع)]] بر منابر از پیامدهای ناصبی‌گری در این دوران ذکر کرده‌اند.
[[معاویه بن ابی‌سفیان]]، [[خلفای بنی‌امیه]]، [[خوارج]]، [[عثمانیه]]، [[حریز بن عثمان]] و [[ابن تیمیه]] را از نواصب معروف به شمار آورده‌اند.
عالمان شیعی آثاری درباره  نصب و ناصبی نوشته‌اند؛ رساله «الشهاب الثاقب فی بیان معنی النواصب» محدث بحرانی و  «مال الناصب و انه لیس کل مخالف ناصباً» سید عبدالله جزایری از این موارد است.
==مفهوم==
==مفهوم==
نصب در لغت به معنای اظهار داشتن چیزی، رنج{{مدرک}} و نیز دشمنی ورزیدن<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> و برپا کردن جنگ به کار رفته است.<ref>جوهری، الصحاح، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۲۵.</ref> در اصطلاح، به معنای دشمنی کردن با اهل بیت و یا شیعیان آنان و آشکار کردن آن است.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref>
نصب در لغت به معنای اظهار داشتن چیزی، رنج{{مدرک}} و نیز دشمنی ورزیدن<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> و برپا کردن جنگ به کار رفته است.<ref>جوهری، الصحاح، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۲۵.</ref> در اصطلاح، به معنای دشمنی کردن با اهل بیت و یا شیعیان آنان و آشکار کردن آن است.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref>
خط ۲۹: خط ۳۵:


==احکام==
==احکام==
فقیهان شیعه در بحث [[نجاست کفار]] به نصب و ناصبی نیز پرداخته‌اند.<ref> برای نمونه، نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۳-۶۵؛ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۸۵-۱۷۷.</ref>از نظر آنان، نواصب نجس و در حکم کفّارند<ref> طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۵.</ref> همچنین بر اساس روایات نواصب از برخی حقوق اجتماعی محروم شده‌اند، مانند؛
از نظر فقیهان شیعه، نواصب [[نجس]] و در حکم کفّارند<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۵.</ref> در کتاب‌های فقهی در مبحث [[نجاست کفار]] به نصب و ناصبی نیز پرداخته شده است.<ref> برای نمونه، نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۳-۶۵؛ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۸۵-۱۷۷.</ref> برخی از احکام نواصب عبارتند از؛
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
* جایز نبودن خوردن [[ذبح|ذبیحه]] آنان<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ج۹، ص۷۱؛ امام خمینی، رساله النجاة، ص۳۲۵.</ref>
* جایز نبودن خوردن [[ذبح|ذبیحه]] آنان<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ج۹، ص۷۱؛ امام خمینی، رساله النجاة، ص۳۲۵.</ref>
* جایز نبودن [[ازدواج]] با آنان<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۴۰۸؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۱۳، ص۱۵.</ref>
* جایز نبودن [[ازدواج]] با آنان<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۴۰۸؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۱۳، ص۱۵.</ref>
* عدم وجوب [[کفن]]، [[دفن]] و [[نماز میت]] بر آنان<ref> نک: المقنعه، ج۱، ص۲۲۸، می‌گوید اگر میت ناصبی است تقیتاٌ بر او نماز بخوان</ref>
* واجب نبودن [[کفن]]، [[دفن]] و [[نماز میت]] بر آنان<ref> نک: المقنعه، ج۱، ص۲۲۸، می‌گوید اگر میت ناصبی است تقیتاٌ بر او نماز بخوان</ref>
* عدم جواز [[نیابت]] از ناصبی در [[حج]]
* عدم جواز [[نیابت]] از ناصبی در [[حج]]
* اشکال داشتن دادن گوشت [[قربانی]] به آنان
* اشکال داشتن دادن گوشت [[قربانی]] به آنان
خط ۳۹: خط ۴۵:
{{پایان}}
{{پایان}}


==نواصب مشهور==
==نواصب معروف==
در منابع برخی افراد به عنوان ناصبی یاد شده است؛
در منابع برخی افراد به عنوان ناصبی یاد شده است؛
* [[معاویه بن ابی‌سفیان]]؛ ابن ابی‌الحدید از جاحظ نقل کرده که معاویه در پایان خطبه‌های [[نماز جمعه]] علی(ع) را لعن می‌کرد و می‌گفت این امر آن قدر باید گسترش یابد تا کسی فضیلتی از علی نقل نکند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۵۶-۵۷.</ref>
* [[معاویه بن ابی‌سفیان]]؛ ابن ابی‌الحدید از جاحظ نقل کرده که معاویه در پایان خطبه‌های [[نماز جمعه]] علی(ع) را لعن می‌کرد و می‌گفت این امر آن قدر باید گسترش یابد تا کسی فضیلتی از علی نقل نکند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۵۶-۵۷.</ref>
خط ۴۶: خط ۵۲:
* [[خلفای بنی‌امیه]]؛ خلفای اموی به جز [[عمر بن عبدالعزیز]]، از سال ۴۱ تا ۹۲ق بر منابر حضرت علی را سب می‌کردند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۴۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۳۰۷.</ref>  
* [[خلفای بنی‌امیه]]؛ خلفای اموی به جز [[عمر بن عبدالعزیز]]، از سال ۴۱ تا ۹۲ق بر منابر حضرت علی را سب می‌کردند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۴۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۳۰۷.</ref>  
* [[حجاج بن یوسف ثقفی]]؛ حجاج با اهل بیت دشمن بود<ref>نگاه کنید به مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۴.</ref> او کسانی را که از امام علی و یاران او، اعلام برائت نمی‌کردند، به قتل می‌رساند.<ref>مغنیه، الشیعه و الحاکمون، ۲۰۰۰م،‌ ص۹۴-۹۶.</ref> او شیعیان را می‌کشت و به کوچک‌ترین ظن و تهمتی بازداشت می‌کرد و اگر به کسی گفته می‌شد زندیق یا کافر، بهتر بود برایش از اینکه وی را شیعه علی معرفی کنند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۴.</ref>
* [[حجاج بن یوسف ثقفی]]؛ حجاج با اهل بیت دشمن بود<ref>نگاه کنید به مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۴.</ref> او کسانی را که از امام علی و یاران او، اعلام برائت نمی‌کردند، به قتل می‌رساند.<ref>مغنیه، الشیعه و الحاکمون، ۲۰۰۰م،‌ ص۹۴-۹۶.</ref> او شیعیان را می‌کشت و به کوچک‌ترین ظن و تهمتی بازداشت می‌کرد و اگر به کسی گفته می‌شد زندیق یا کافر، بهتر بود برایش از اینکه وی را شیعه علی معرفی کنند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۴.</ref>
* [[حریز بن عثمان]]؛ حریز امام علی را بر بالای منبر سب می‌کرد.<ref> سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۹۵.</ref> او حدیث [[حدیث منزلت|انت منی بمنزلة هارون من موسی]] را به  «انت منی بمنزلة قارون من موسی»  تحریف می‌کرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۳۹.</ref> به گفته ابن حبان از رجالیان اهل سنت، حریز هر روز صبح، و هر شب [[علی|علی بن ابی‌طالب]] را ۷۰ بار [[لعن]] می‌کرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۴۰.</ref>
* [[حریز بن عثمان]]؛ حریز امام علی را بر منبر سب می‌کرد.<ref> سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۹۵.</ref> او حدیث [[حدیث منزلت|انت منی بمنزلة هارون من موسی]] را به  «انت منی بمنزلة قارون من موسی»  تحریف می‌کرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۳۹.</ref> به گفته ابن حبان از رجالیان اهل سنت، حریز هر روز صبح، و هر شب [[علی|علی بن ابی‌طالب]] را ۷۰ بار [[لعن]] می‌کرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۴۰.</ref>
*[[مغیرة بن شعبه]]؛ هنگامی که از سوی معاویه فرماندار کوفه بود، بر منبر می‌رفت و امام علی(ع) و شیعیان او را ناسزا می‌گفت و لعن می‌کرد.<ref> ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۵۰.</ref>
*[[مغیرة بن شعبه]]؛ هنگامی که از سوی معاویه فرماندار کوفه بود، بر منبر می‌رفت و امام علی(ع) و شیعیان او را ناسزا می‌گفت و لعن می‌کرد.<ref> ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۵۰.</ref>
* [[ابن تیمیه]]؛ برخی از محققان شیعه بر این باورند که ابن تیمیه ناصبی است. آنان بر مدعای خود به انکار و تضعیف فضایل اهل بیت مانند انکار حدیث رد الشمس<ref>منهاج السنه، ج۸، ص۱۶۵.</ref> و تضعیف حدیث غدیر،<ref>منهاج السنه، ج۷، ص۳۱۹-۳۲۰.</ref> و نیز تنقیص امام علی و دشمنی با شیعیان توسط ابن تیمیه استناد کرده‌اند.<ref>آل مجدد، نشانه‌های ناصبی‌گری ابن تیمیه، ص۱۷-۲۵.</ref> همچنین به سخنان ابن حجر در شرح حال ابن تیمیه «او را به خاطر سخنانش درباره علی منافق می‌دانند.»<ref>ابن حجر، الدرر الکامنه، دار الجیل، ج۱، ص۱۵۵. </ref> و نیز «گاهی مبالغه ابن تیمیه در اهانت به رافضی(علامه حلی)، منجر به تنقیص علی می‌شد.<ref> [http://lib.efatwa.ir/47043/8/551 ابن حجر، لسان المیزان، ۲۰۰۲م، ج۸، ص۵۵۱.]</ref> استشهاد شده است.<ref>آل مجدد، نشانه‌های ناصبی‌گری ابن تیمیه، ص۲۵.</ref>
* [[ابن تیمیه]]؛ برخی از محققان شیعه بر این باورند که ابن تیمیه ناصبی است. آنان بر مدعای خود به انکار و تضعیف فضایل اهل بیت مانند انکار حدیث رد الشمس<ref>منهاج السنه، ج۸، ص۱۶۵.</ref> و تضعیف حدیث غدیر،<ref>منهاج السنه، ج۷، ص۳۱۹-۳۲۰.</ref> و نیز تنقیص امام علی و دشمنی با شیعیان توسط ابن تیمیه استناد کرده‌اند.<ref>آل مجدد، نشانه‌های ناصبی‌گری ابن تیمیه، ص۱۷-۲۵.</ref> همچنین به سخنان ابن حجر در شرح حال ابن تیمیه «او را به خاطر سخنانش درباره علی منافق می‌دانند.»<ref>ابن حجر، الدرر الکامنه، دار الجیل، ج۱، ص۱۵۵. </ref> و نیز «گاهی مبالغه ابن تیمیه در اهانت به رافضی(علامه حلی)، منجر به تنقیص علی می‌شد.<ref> [http://lib.efatwa.ir/47043/8/551 ابن حجر، لسان المیزان، ۲۰۰۲م، ج۸، ص۵۵۱.]</ref> استشهاد شده است.<ref>آل مجدد، نشانه‌های ناصبی‌گری ابن تیمیه، ص۲۵.</ref>
خط ۵۴: خط ۶۰:


===پیامدها===
===پیامدها===
برخی از پیامدهایی که برای ناصبی‌گری در این دوره شمرده‌اند عبارتند از:
برخی از پیامدهایی که برای ناصبی‌گری در دوران حکومت بنی‌امیه شمرده‌اند عبارتند از:
* ورود روایات جعلی  به کتب اهل سنت درباره تنقیص اهل بیت و انکار فضایل آنان به وسیله راویان ناصبی.<ref>کوثری، بررسی ریشه‌های تاریخی ناصبی‌گری، ص۱۰۴.</ref>
* ورود روایات جعلی  به کتب اهل سنت درباره تنقیص اهل بیت و انکار فضایل آنان به وسیله راویان ناصبی.<ref>کوثری، بررسی ریشه‌های تاریخی ناصبی‌گری، ص۱۰۴.</ref>
* ممنوعیت نامگذاری کودکان به نام امام علی و قتل کودکان هم‌نام علی.<ref>مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۱۳ق، ج۲۰، ص۴۲۹.</ref>
* ممنوعیت نامگذاری کودکان به نام امام علی و قتل کودکان هم‌نام علی.<ref>مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۱۳ق، ج۲۰، ص۴۲۹.</ref>