پرش به محتوا

ذوی القربی: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۶۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ دسامبر ۲۰۲۰
جز
افزایش جزیی
جز (تمیزکاری)
جز (افزایش جزیی)
خط ۱۰: خط ۱۰:
==مصداق‌شناسی==
==مصداق‌شناسی==
{{اصلی|آیه مودت}}
{{اصلی|آیه مودت}}
بنا بر نظر شیعه منظور از ذی‌القربی در آيه «قُلْ لا أَسْئَلُکمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی»<ref>سوره شوری، آیه۲۳.</ref> [[امام معصوم|امام معصوم(ع)]] است<ref>قمی، جامع الخلاف و الوفاق، ۱۳۷۹ش، ص۲۳۴؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۶، ص۸۶-۸۷.</ref> و شامل [[حضرت فاطمه(س)]] نیز می‌شود.<ref>خویی، مستند العروة، ۱۳۶۴ش، ج۳، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> همچنین در روایاتی که در منابع تفسیری و روایی اهل سنت نقل شده، [[امام علی(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] مصداق القربی معرفی شده‌اند.<ref>ابن حنبل، فضائل الصحابه، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۸۳۳؛ بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۶، ص۱۲۹؛ زمخشری، تفسیر الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۰۲؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۷؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۶، ص۲۲.</ref> البته برخی از اهل سنت خویشاوندان نسبی پیامبر(ص) ([[قریش]])،<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۵۶؛ زمخشری، تفسیر الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۶۸؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۸، ص۱۲.</ref> و خویشاوندان او در [[مدینه]] و انصار {{یادداشت|انصار از ناحیه سلمی بنت زید النجار (مادر [[عبدالمطلب]]) و نیز از جانب [[آمنه بنت وهب]]، با پیامبر(ص) فامیل بودند.}} را مصداق ذوی القربی معرفی کرده‌اند.
بنا بر نظر شیعه منظور از ذی‌القربی در آيه «قُلْ لا أَسْئَلُکمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی»<ref>سوره شوری، آیه۲۳.</ref> [[امام معصوم|امام معصوم(ع)]] است<ref>قمی، جامع الخلاف و الوفاق، ۱۳۷۹ش، ص۲۳۴؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۶، ص۸۶-۸۷.</ref> و شامل [[حضرت فاطمه(س)]] نیز می‌شود.<ref>خویی، مستند العروة، ۱۳۶۴ش، ج۳، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> همچنین در روایاتی که در منابع تفسیری و روایی اهل سنت نقل شده، [[امام علی(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] مصداق القربی معرفی شده‌اند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: ابن حنبل، فضائل الصحابه، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۸۳۳؛ بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۶، ص۱۲۹؛ زمخشری، تفسیر الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۰۲؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۷؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۶، ص۲۲.</ref>  
 
به گفته برخی از مفسران اهل سنت این آیه خطاب به قریش است. خدا به پیامبر(ص) دستور داده که از آنان بخواهد اگر ایمان نمی‌آورند، حداقل به دلیل خویشاوندی پیامبر با آنها،‌ با او دشمنی نکنند.<ref>ابن کثیر، تفسیر ابن کثیر، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۱؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۳۱-۳۰.</ref> همچنین بنا به نقلی این آیه خطاب به [[انصار]] است که از جانب سلمی بنت زید نجار، مادر عبدالمطلب و دایی‌های [[آمنه بنت وهب|آمنه مادر پیامبر(ص)]] با او خویشاوند بودند. آنان اموالی را برای پیامبر(ص) آورند اما این آیه نازل شد و پیامبر اموالشان را رد کرد.<ref> آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۳۱.</ref>
 
== احکام فقهی==
== احکام فقهی==
برخی از احکام فقهی مربوط به ذوی‌القربی عبارتند از:
برخی از احکام فقهی مربوط به ذوی‌القربی عبارتند از:
خط ۲۵: خط ۲۸:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن براج طرابلسی، قاضی عبدالعزیز، المهذب، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۶ق.
*آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق علی عبدالله عطیه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.
*ابن براج طرابلسی، عبدالعزیز، المهذب، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۶ق.
*ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر ابن کثیر، تحقیق یوسف عبدالرحمن مرعشی، بیروت، دارالمعرفه للطباعة و النشر و التوزیع، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
*ابن فارس، مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ق.
*ابن فارس، مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ق.
*ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت،‌ دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق.
*ابن حنبل، احمد، فضائل الصحابه، قاهره،‌ دار ابن الجوزی، ۱۴۳۰ق.
*ابن حنبل، احمد، فضائل الصحابه، قاهره،‌ دار ابن الجوزی، ۱۴۳۰ق.
*بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، تحقیق محمد زهیر بن ناصر الناصر، بیروت، دار طوق النجاة، ۱۴۲۲ق.
*بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، تحقیق محمد زهیر بن ناصر الناصر، بیروت، دار طوق النجاة، ۱۴۲۲ق.
*حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، قاهره، ‌دار الحرمین للنشر و الطباعه، ۱۴۱۷ق.
*حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، قاهره، ‌دار الحرمین للنشر و الطباعه، ۱۴۱۷ق.
*حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، ۱۴۰۹ق.
*حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، ۱۴۰۹ق.
*خویی، سید ابوالقاسم، مستند العروة، قم، لطفی، ۱۳۶۴ش.
*خویی، سید ابوالقاسم، مستند العروة، قم، لطفی، ۱۳۶۴ش.