ذوی القربی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ذوی القربی''' به خویشاوندان نزدیک [[پیامبر(ص)]] اشاره دارد که در [[قرآن]] دوستی آنان مزد رسالت پیامبر(ص) معرفی شده است. بنابر روایات شیعه و برخی روایات [[اهل سنت]]، [[علی بن ابی‌طالب(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] از مصادیق ذوی‌القربی هستند.

ذی القربی به معنای خویشاوندان نزدیک است. واژه القربی در قرآن معمولا به همراه کلمه ذی،<ref>سوره بقره آیه ۸۳.</ref> ذوی<ref> سوره بقره آیه ۱۷۷.</ref> اولی<ref>سوره توبه آیه۱۱۳.</ref> و در آیه «قل لا اسئلکم اجرا الّا المودة فی القربی»<ref>سوره شوری، آیه۲۳.</ref> بدون اضافه‌ای آمده است. زمخشری القربی در این آیه را به اهل القربی دانسته است.<ref>زمخشری الکشاف، ج۳، ص۸۱.</ref>

القربی در قرآن بیشتر به معنای خویشان و نزدیکان هر فردی از مسلمانان به کار رفته است. قرابت و قُربی در لغت هم به معنای نزدیکی و خویشاوندی است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه «قرب»؛ راغب، المفردات فی غریب القرآن، ۱۴۱۲ق، ص۶۶۳؛ ابن فارس، مقاییس اللغة، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۸۰.</ref> در تفاسیر و احادیث، منظور از القربی در [[آیه مودت|مودت]]، [[آیه خمس]] و [[آيه فیء]] اهل بیت پیامبر(ص) دانسته شده است.

بنا بر نظر شیعه منظور از ذی‌القربی در آيه «قُلْ لا أَسْئَلُکمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی»<ref>سوره شوری، آیه۲۳.</ref> [[امام معصوم|امام معصوم(ع)]] است<ref>قمی، جامع الخلاف و الوفاق، ۱۳۷۹ش، ص۲۳۴؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۶، ص۸۶-۸۷.</ref> و شامل [[حضرت فاطمه(س)]] نیز می‌شود.<ref>خویی، مستند العروة، ۱۳۶۴ش، ج۳، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> در روایاتی که در منابع تفسیری و روایی اهل سنت نقل شده، امام علی(ع)، فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) مصداق آن معرفی شده است.<ref>احمد بن حنبل، فضائل الصحابه، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۸۳۳؛ بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۶، ص۱۲۹؛ طبری، تفسیر طبری، ج۲۵، ص۱۵-۱۴؛ حاکم نیشابوری، مستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۷۲؛ زمخشری، تفسیر الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۰۲؛ شافعی، مطالب السئول، ص۴۰: ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ۱۴۲۲ق، ص۱۲-۱۱؛ گنجی، کفایة الطالب، ۱۴۰۴ق، ص۳۱۳؛ ابن حجر هیثمی، الصواعق المحرقه، ص۲۰۰-۲۰۱؛ شبلنجی، نورالأبصار، ص۲۲۷؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۷؛ ابن عربی، تفسیر ابن عربی، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۲۳۱؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۱۰۱-۱۰۳؛قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۶، ص۲۲.</ref>  

البته برخی از اهل سنت خویشاوندان سببی پیامبر(ص) ([[قریش]])،<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۵۶؛ زمخشری، تفسیر الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۶۸؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۸، ص۱۲.</ref> و خویشاوندان سببی او در [[مدینه]] و انصار (انصار از ناحیه سلمی بنت زید النجار (مادر [[عبدالمطلب]]) و نیز از جانب [[آمنه بنت وهب]]، با پیامبر(ص) فامیل بودند) را مصداق ذوی القربی معرفی کرده‌اند.

  | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص

  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->ندارد