ذوی القربی: تفاوت میان نسخه‌ها

#'''خویشاوندان سببی در [[مدینه]] (و [[انصار]])''': برخی مفسران گفته‌اند که انصار مال نسبتاً زیادی برای پیامبر(ص) آورده بودند چون انصار از ناحیه سلمی بنت زید النجار (مادر [[عبدالمطلب]]) و نیز از جانب [[آمنه بنت وهب]]، با پیامبر(ص) فامیل بودند! در پاسخ آنان این آیه نازل شد که پیامبر(ص) بگو که اجری، جز دوستی و مودت خود را به خاطر خویشاوندی با شما نمی‌خواهم!

#'''صله رحم:''' بعضی دیگر گفته‌اند: مراد از مودت به قربی؛ مودت خود قربی است، و خطاب در آیه به قریش و یا به عموم مردم است، و معنایش این است که بگو: من از شما مزدی نمی‌خواهم مگر این که با اقربای خودتان موّدت داشته باشید.(صلۀ رحم)

#[[اهل بیت(ع)|'''اهل بیت(ع)''']] '''مصداق ذی القربی''': بنابر نظر مشهورِ نزدیک به اجماع در شیعه، منظور از ذی القربی [[امام معصوم|امام معصوم(ع)]] است<ref>قمی، جامع الخلاف و الوفاق، ۱۳۷۹ش، ص۲۳۴؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۶، ص۸۶-۸۷.</ref> و به تصریح برخی، شامل [[حضرت فاطمه(س)]] نیز می‌شود.<ref>خویی، مستند العروة، ۱۳۶۴ش، ج۳، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref> اما در منابع معروف اهل سنت علی رغم تلاش برخی برای تطبیق ذی القربی به مشرکان قریش، مفسران و محدثان معروف، که آن را به اهل بیت و اقربای نبی و [[آل محمد|آل محمد(ص)]] و مخصوصا به [[علی]] و [[فاطمه]] و دو فرزندشان و … تطبیق کرده‌اند و احادیث مربوط به آن را نقل کرده‌اند، زیادند؛ از جمله احمد بن حنبل<ref>احمد بن حنبل، فضائل الصحابه، ۱۴۳۰ق، ج۲، ص۸۳۳.</ref> بخاری<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۶، ص۱۲۹.</ref> طبری<ref>طبری، تفسیر طبری، ج۲۵، ص۱۵-۱۴.</ref> حاکم نیشابوری<ref>حاکم نیشابوری، مستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۷۲.</ref> زمخشری<ref>زمخشری، تفسیر الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۰۲.</ref> شافعی<ref>شافعی، مطالب السئول، ص۴۰.</ref> ابن صباغ مالکی<ref>ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ۱۴۲۲ق، ص۱۲-۱۱.</ref> حافظ گنجی<ref>گنجی، کفایة الطالب، ۱۴۰۴ق، ص۳۱۳.</ref> ابن حجر هیثمی<ref>ابن حجر هیثمی، الصواعق المحرقه، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref> شبلنجی<ref>شبلنجی، نورالأبصار، ص۲۲۷.</ref> سیوطی<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۷.</ref> محی الدین عربی در تفسیرش،<ref>ابن عربی، تفسیر ابن عربی، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۲۳۱.</ref> ابن کثیر<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۱۰۱-۱۰۳.</ref> و قرطبی.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۶، ص۲۲.</ref> به عنوان نمونه آلوسی در ذیل آیه «وَ آتِ ذی القربی حقَه» از قول [[جبرییل]] به پیامبر می‌گوید: «منظور فاطمه است».<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۳۱.</ref> زمخشری در کشاف می‌گوید: «هنگامی که این آیه نازل شد از پیامبر(ص) پرسیدند که چه کسانی از ذوی القربای شما هستند که خداوند مودت آنان را بر ما واجب کرده است؟ فرمود: علی و فاطمه و ابناهما، آنان علی و فاطمه و دو فرزند آنان می‌باشند».<ref>زمخشری، تفسیر الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ۴۶۸.</ref> فخر رازی ذی القربی را [[آل محمد]] می‌داند و می‌گوید: «آل محمد کسانی هستند که امرشان به [[محمد(ص)]] بازگشت می‌کند و هرکه ارتباط بیشتر و بهتر و کامل‌تر و محکم‌تری با پیغمبر داشته باشد، آل او محسوب می‌گردد و بدون تردید فاطمه و علی و [[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین]] محکم‌ترین پیوند را با رسول خدا(ص) دارند و این از مسلمات است و مستفاد از احادیث متواتر می‌باشد.»<ref>فخر رازی، التفسیر  الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.</ref>