ذوی القربی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Aidash |
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ذی القربی''' در لغت به معنای خویشاوند نزدیك است و در ۱۱ آیه از [[قرآن]] از جمله در [[آیه خمس]] و [[آیه مودت]] به‌كار رفته و مودت آنان به عنوان مزد رسالت [[پیامبر (ص)]] یاد شده است. هر چند در مصداق ذی القربی بین علمای [[شیعه]] و [[سنی]] اختلاف‌هایی وجود دارد اما تقریبا بنابر روایات شیعه و برخی روایات [[اهل سنت]]، [[علی بن ابی طالب]](ع)، [[فاطمه]] و فرزندانشان از مصادیق قطعی این آیات هستند. | |||
'''ذی القربی''' در لغت به معنای خویشاوند نزدیك است و در ۱۱ آیه از [[قرآن]] از جمله در [[آیه خمس]] و [[آیه مودت]] به‌كار رفته و مودت آنان به عنوان مزد رسالت [[پیامبر (ص)]] یاد شده است. هر چند در مصداق ذی القربی بین | |||
==معنای لغوی== | ==معنای لغوی== | ||
قرب، مصدر و نقیض بُعد (دور) به معنای نزدیكی و دنّو است. قرابت و قُربی به معنای | قرب، مصدر و نقیض بُعد (دور) به معنای نزدیكی و دنّو است. قرابت و قُربی به معنای نزدیكی و خویشاوندی نَسَبی است. الدُنُوّ فِی نَسبِ و القُربی فی رحم.<ref>ابن منظور، لسان العرب ، ج۱، ص۶۶۴؛ راغب، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۶۳.</ref> زمخشری می‌گوید: قُربی مصدری است مثل زُلفی و بُشری، به معنای قرابت و نزدیكی.<ref>زمخشری، الكشاف، ج۴، ص۲۲۱ و ۲۲۰.</ref> لغت نامه‌ها و فرهنگ‌ها نیز عموماً آن را به معنای خویشاوندی و قرابت نسبی گرفته‌اند.<ref>ابن فارس، مقاییس اللغة، ج۵، ص۸۰.</ref> | ||
==ذی القربی در قرآن== | ==ذی القربی در قرآن== | ||
در ۱۱ آیه از قرآن لفظ «القربی» آمده و در مورد اشخاصی بکار رفته است که دارای قرب و نزدیکی و عمدتاً دارای قرابت خویشاوندیند و لذا گاهی کلمه "ذی" بدان اضافه شده است<ref>و بالوالدین احساناً و ذی القربی و الیتامی"، سوره بقره، آیه ۸۳.</ref> و گاهی "ذوی"<ref>و آتی المال علی حبّه ذوی القربی و الیتامی"، سوره بقره، آیه ۱۷۷.</ref> و زمانی دیگر هم لفظ "اولی"<ref>ما کان للنبی و الذین آمنوا ان سیتغفروا للمشرکین و لو کانوا اولی قربی، سوره توبه، آیه ۱۱۳.</ref> و تنها در یک مورد بدون اضافه آمده | در ۱۱ آیه از قرآن لفظ «القربی» آمده و در مورد اشخاصی بکار رفته است که دارای قرب و نزدیکی و عمدتاً دارای قرابت خویشاوندیند و لذا گاهی کلمه "ذی" بدان اضافه شده است<ref>و بالوالدین احساناً و ذی القربی و الیتامی"، سوره بقره، آیه ۸۳.</ref> و گاهی "ذوی"<ref>و آتی المال علی حبّه ذوی القربی و الیتامی"، سوره بقره، آیه ۱۷۷.</ref> و زمانی دیگر هم لفظ "اولی"<ref>ما کان للنبی و الذین آمنوا ان سیتغفروا للمشرکین و لو کانوا اولی قربی، سوره توبه، آیه ۱۱۳.</ref> و تنها در یک مورد بدون اضافه آمده است: "... الّا المودة فی القربی". و از این روی لازم است که لفظی همچون "اهل"<ref>زمخشری در این باب می‌گوید: القربی مصدر کالزلفی و البشری، بمعنی القرابة و المراد فی الآیة «اهل القربی» الکشاف، ج۳، ص ۸۱، ذیل تفسیر آیه ۲۳ سوره شوری.</ref> یا "ذی" و یا "ذوی" و... قبل از "القربی" در تقدیر گرفته شود. به نظر می‌رسد در بیشتر این آیات مقصود از ذوی القربی یا اولواالقربی خویشان و نزدیکان هر فردی از مسلمانان است اما با توجه به تفاسیر و روایات [[پیامبر(ص)]] و [[اهل بیت]](ع) چهار آیه را می توان ذکر کرد که مقصود از ذوی القربی در آن‌ها اهل بیت پیامبرند: | ||
*[[آیه مودت]]: قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی وَ مَنْ یقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فیها حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ<ref>سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> | *[[آیه مودت]]: قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی وَ مَنْ یقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فیها حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ<ref>سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> | ||
*[[آیه خمس]]: وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبی وَ الْیتامی وَ الْمَساكینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ...<ref>سوره انفال، آیه ۴۱.</ref> | *[[آیه خمس]]: وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبی وَ الْیتامی وَ الْمَساكینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ...<ref>سوره انفال، آیه ۴۱.</ref> | ||