مکروه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مکروه''' به معنی ناپسند از اصطلاحات فقهی درباره کاری است که ترک‌کردن آن بهتر از انجام‌دادن آن است. این اصطلاح در مقابل [[مستحب]] یکی از اقسام پنج‌گانه [[احکام تکلیفی]] است. کراهت در عبادات به معنای کم‌شدن [[ثواب]] آن عبادت و در موارد دیگر به معنای ناپسند بودن اصل آن کار است. عمل مکروه از جهت نوع کراهت بر چند قسم است.

مکروه در لغت از ریشه "کره"<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۸۰، ذیل ماده کره</ref> و به معنای سختی‌ای است که بر انسان وارد می‌شود.<ref>صاحب بن عباد، ج۳، ص۳۵۵</ref> در اصطلاح فقهی «مکروه» عملی است که اصل آن ناپسند بوده و ترک کردنش بهتر از انجام دادن آن باشد و اگر عبادتی در شرایطی مکروه باشد به معنی کمتر بودن ارزش عبادت نسبت به حالت عادی است نه اینکه اصل آن کار ناپسند باشد.<ref>فرهنگ‌نامه اصول فقه، ص۶۶۷</ref>  

 

 

* صرافی.<ref>خمینی، ص۲۲۵</ref>{{یادداشت|برای اطلاع بیشتر از مکروهات اخلاقی در دین اسلام، رجوع کنید به: کتاب مفاتیح الحیاة آیة الله عبدالله جوادی آملی و حلیه المتقین محمد تقی مجلسی. همچنین مکروهات فقهی در رساله‌های توضیح المسائل ذیل هر عمل عبادی و معامله‌ای مطرح شده است.}}

| تحریمی و تنزیهی || از جهت میزان کراهت شارع|| '''مکروه تحریمی'''، عمل مکروهی است که شارع از آن کراهت زیادی دارد. مانند ترک مستحبات مؤکد.<ref>ملکی اصفهانی، ج‌۲، ص۲۰۴</ref>

| مطلق و مقید || از جهت وضعیت کراهت در دستور شارع || '''مکروه مطلق'''، به فعلی گفته می‌شود که کراهت آن، بر چیزی متوقف و مشروط نیست، مانند: خوردن گوشت اسب و تخم مرغ.<ref>اصفهانی، ص۸۲</ref>

'''مکروه معلق'''، به فعلی گفته می‌شود که کراهت آن بر چیزی متوقف و مشروط است، مانند: نماز، به شرطی که در حمام خوانده شود.

'''مکروه تبعی'''، به عملی گفته می‌شود که خطاب مستقلی بر کراهت آن دلالت نمی‌کند، بلکه کراهت، از راه‌های دیگری فهمیده می‌شود؛ مانند نهی از نماز خواندن در حمام که به صورت ضمنی، رفتن به حمام به قصد نماز خواندن را نیز نشان می‌دهد.<ref>فاضل لنکرانی، ج۲، ص۴۲۱</ref>

| معلق و منجّز || از جهت کیفیت دستور شارع || '''مکروه معلق'''، به فعلی گفته می‌شود که وجودش بر امر غیر مقدوری متوقف است، هرچند کراهت آن فعلی است؛ به بیان دیگر، مکروه معلق، به عملی گفته می‌شود که کراهتش فعلی، ولی وجود مکروه استقبالی است.<ref> اصفهانی، ص۸۲</ref>

* خمینی، سیدروح الله، نجاة العباد، تهران، مؤسسه تنظیم نشر آثار امام خمینی، ۱۴۲۲ق.