کاربر ناشناس
مکروه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
شفاف تر کردت تعریف و جابجایی بخش اقسام به پایین مطلب
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Pourrezaei جز (شفاف تر کردت تعریف و جابجایی بخش اقسام به پایین مطلب) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''مکروه''' | '''مکروه''' به معنی ناپسند از اصطلاحات فقهی درباره کاری است که ترک‌کردن آن بهتر از انجام‌دادن آن است. کراهت در عبادات به معنای کم‌شدن [[ثواب]] آن عبادت نسبت به عبادت‌های مشابه است و در موارد دیگر به معنای ناپسند بودن اصل آن کار است. عمل مکروه از جهت نوع کراهت بر چند قسم است. | ||
==تعریف== | ==تعریف== | ||
مکروه در لغت از ریشه "کره" <ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۲، ص۸۰، ذیل ماده کره</ref> و به معنای سختی‌ای است که بر انسان وارد می‌شود.<ref>صاحب بن عباد، ج۳، ص۳۵۵</ref> | مکروه در لغت از ریشه "کره" <ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۲، ص۸۰، ذیل ماده کره</ref> و به معنای سختی‌ای است که بر انسان وارد می‌شود.<ref>صاحب بن عباد، ج۳، ص۳۵۵</ref> در اصطلاح فقهی «مکروه» عملی است که اصل آن ناپسند بوده و ترک کردنش بهتر از انجام دادن آن باشد و اگر عبادتی در شرایطی مکروه باشد به معنی کمتر بودن ارزش عبادت نسبت به حالت عادی است نه اینکه اصل آن کار ناپسند باشد.<ref>فرهنگ‌نامه اصول فقه، ص۶۶۷</ref> | ||
==مکروهات معروف== | ==مکروهات معروف== | ||
=== | ===عبادت‌های مکروه=== | ||
برخی از عبادات مکروه عبارتند از: | برخی از عبادات مکروه عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||
| خط ۴۷: | خط ۲۳: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
=== | ===سایر کارهای مکروه=== | ||
یک سری از کسب و کارها مکروه دانسته شده است که | یک سری از کسب و کارها مکروه دانسته شده است که مهمترین آنها عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||
* قصابی؛ | * قصابی؛ | ||
* کفن فروشی؛ | * [[کفن]] فروشی؛ | ||
* معامله با انسان‌های پست؛ | * معامله با انسان‌های پست؛ | ||
* معامله بین [[اذان]] و [[اقامه]] و اول طلوع آفتاب؛ | * معامله بین [[اذان]] و [[اقامه]] و اول طلوع آفتاب؛ | ||
* خرید و فروش گندم و جو به صورتی که شغل شخص باشد؛<ref>رساله سیزده مرجع، مسأله ۲۰۵۴</ref> | * خرید و فروش گندم و جو به صورتی که شغل شخص باشد؛<ref>رساله سیزده مرجع، مسأله ۲۰۵۴</ref> | ||
* صرافی.<ref>خمینی، ص۲۲۵</ref> | * صرافی.<ref>خمینی، ص۲۲۵</ref>{{یادداشت|برای اطلاع بیشتر از مکروهات اخلاقی در دین اسلام ، ر.ک: کتاب مفاتیح الحياة آية الله عبدالله جوادی آملی و حلیه المتقین محمد تقی مجلسی. همچنین مکروهات فقهی در رساله‌های توضیح المسائل ذیل هر عمل عبادی و معامله‌ای مطرح شده است.}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==اقسام کراهت== | |||
عمل مکروه ازجهت نوع کراهتش، بر چند قسم است، که عبارتند از: | |||
{| class="wikitable" | |||
|- | |||
! نام مکروه!! محور و ملاک تقسیم !! تعریف | |||
|- | |||
| تحریمی و تنزیهی || از جهت میزان کراهت شارع|| '''مکروه تحریمی'''، عمل مکروهی است که شارع از آن کراهت زیادی دارد. مانند ترک مستحبات مؤکد.<ref>ملکی اصفهانی، ج۲، ص۲۰۴</ref> | |||
'''مکروه تنزیهی'''، عملی است که انجامش هر چند مورد نهی است، اما ثوابی که به آن عمل داده می‌شود، کمترین اندازه ثواب اعمال مشابهش است. مانند نماز خواندن در مکانی که مجسمه یا عکس در آن باشد یا روزه گرفتن در روز عاشورا (<small>البته به شرط اینکه قصدش از روزه گرفتن، توهین به این روز و کسب برکت از این روز نباشد که در این صورت حرام است</small>) | |||
|- | |||
| مطلق و مقید || از جهت وضعیت کراهت در دستور شارع || '''مکروه مطلق'''، به فعلی گفته می‌شود که کراهت آن، بر چیزی متوقف و مشروط نیست، مانند: خوردن گوشت اسب و تخم مرغ.<ref>اصفهانی، ص۸۲</ref> | |||
'''مکروه معلق'''، به فعلی گفته می‌شود که کراهت آن بر چیزی متوقف و مشروط است، مانند: نماز، به شرطی که در حمام خوانده شود. | |||
|- | |||
| اصلی و تبعی || از جهت تعلق کراهت || '''مکروه اصلی'''، به عملی گفته می‌شود که خداوند به صورت مستقل، آن را مکروه معرفی کرده است؛ مانند نماز خواندن در حمام. | |||
'''مکروه تبعی'''، به عملی گفته می‌شود که خطاب مستقلی بر کراهت آن دلالت نمیکند، بلکه کراهت، از راه‌های دیگری فهمیده می‌شود؛ مانند نهی از نماز خواندن در حمام که به صورت ضمنی، رفتن به حمام به قصد نماز خواندن را نیز نشان می‌دهد.<ref>فاضل لنکرانی، ج۲، ص۴۲۱</ref> | |||
|- | |||
| نفسی و غیری || از جهت کیفیت مطلوب بودن متعلق تکلیف || '''مکروه نفسی'''، عملی است که کراهت آن برای خودش است نه به این جهت که مقدمه انجام عمل مکروه دیگری است. | |||
'''مکروه غیری'''، عملی است که به خودی خود، انجامش کراهتی ندارد، اما از آنجا که انجامش مقدمه انجام مکروه دیگری است، آنرا مکروه تبعی می‌گویند؛ مانند کراهت حمام رفتن برای خواندن نماز که حکم کراهت از جانب کراهت نماز خواندن برای رفتن به حمام نیز اثبات شده است.<ref>اصفهانی، ص۸۲.</ref> | |||
|- | |||
| معلق و منجّز || از جهت کیفیت دستور شارع || '''مکروه معلق'''، به فعلی گفته می‌شود که وجودش بر امر غیر مقدوری متوقف است، هرچند کراهت آن فعلی است؛ به بیان دیگر، مکروه معلق، به عملی گفته می‌شود که کراهتش فعلی، ولی وجود مکروه استقبالی است.<ref> اصفهانی، ص۸۲</ref> | |||
'''مکروه منجّز'''، عملی است که هم کراهت آن و هم خود عمل مکروه، در یک زمان وجود دارند و حالت انتظاری ندارد.<ref>اصفهانی، ص۸۲</ref> | |||
|- | |||
|} | |||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||