Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
مکروه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←مفهوم‌شناسی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''مکروه'''، اصطلاحی فقهی درباره عملی است که ترک‌کردن آن بهتر از انجام‌دادن است. کراهت، گاه در عبادات است و گاه در معاملات و کسب و کار. کراهت در عبادات به معنای کم‌شدن [[ثواب]] آن | '''مکروه'''، اصطلاحی فقهی درباره عملی است که ترک‌کردن آن بهتر از انجام‌دادن است. کراهت، گاه در عبادات است و گاه در معاملات و کسب و کار. کراهت در عبادات به معنای کم‌شدن [[ثواب]] آن عبادت، نسبت به عبادت‌های مشابه است و کراهت در معامله به معنای آن است که خداوند، انجام‌دادن آن را ناپسند می‌شمارد. عمل مکروه از جهت نوع کراهت بر چند قسم است. | ||
== | ==تعریف== | ||
مکروه در لغت از ریشه "کره" <ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۲، ص۸۰، ذیل ماده کره</ref> و به معنای سختی‌ای است که بر انسان وارد می‌شود.<ref>صاحب بن عباد، ج۳، ص۳۵۵</ref> در اصطلاح فقهی نیز عملی است که ترک کردن آن بهتر از انجام دادن است.<ref>ملکی اصفهانی، ج۲، ص۹۴</ref> به عبارت دیگر یعنی: کاری است که ترک آن نیکو است و ثواب دارد ولی انجامش عذاب ندارد. | مکروه در لغت از ریشه "کره" <ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۲، ص۸۰، ذیل ماده کره</ref> و به معنای سختی‌ای است که بر انسان وارد می‌شود.<ref>صاحب بن عباد، ج۳، ص۳۵۵</ref> این عبارت در اصطلاح فقهی نیز به معنای عملی است که ترک کردن آن بهتر از انجام دادن است.<ref>ملکی اصفهانی، ج۲، ص۹۴</ref> به عبارت دیگر یعنی: کاری است که ترک آن نیکو است و ثواب دارد ولی انجامش عذاب ندارد. | ||
==اقسام کراهت== | ==اقسام کراهت== | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
|- | |- | ||
| تحریمی و تنزیهی || از جهت میزان کراهت شارع|| '''مکروه تحریمی'''، عمل مکروهی است که شارع از آن کراهت زیادی دارد. مانند ترک مستحبات مؤکد.<ref>ملکی اصفهانی، ج۲، ص۲۰۴</ref> | | تحریمی و تنزیهی || از جهت میزان کراهت شارع|| '''مکروه تحریمی'''، عمل مکروهی است که شارع از آن کراهت زیادی دارد. مانند ترک مستحبات مؤکد.<ref>ملکی اصفهانی، ج۲، ص۲۰۴</ref> | ||
'''مکروه تنزیهی'''، عملی است که انجامش | '''مکروه تنزیهی'''، عملی است که انجامش هر چند مورد نهی است، اما ثوابی که به آن عمل داده می‌شود، کمترین اندازه ثواب اعمال مشابهش است. مانند نماز خواندن در مکانی که مجسمه یا عکس در آن باشد یا روزه گرفتن در روز عاشورا (<small>البته به شرط اینکه قصدش از روزه گرفتن، توهین به این روز و کسب برکت از این روز نباشد که در این صورت حرام است</small>) | ||
|- | |- | ||
| مطلق و مقید || از جهت وضعیت کراهت در دستور شارع || '''مکروه مطلق'''، به فعلی گفته | | مطلق و مقید || از جهت وضعیت کراهت در دستور شارع || '''مکروه مطلق'''، به فعلی گفته می‌شود که کراهت آن، بر چیزی متوقف و مشروط نیست، مانند: خوردن گوشت اسب و تخم مرغ.<ref>اصفهانی، ص۸۲</ref> | ||
'''مکروه معلق'''، به فعلی گفته می‌شود که کراهت آن بر چیزی متوقف و مشروط است، مانند: نماز، به شرطی که در حمام خوانده شود. | '''مکروه معلق'''، به فعلی گفته می‌شود که کراهت آن بر چیزی متوقف و مشروط است، مانند: نماز، به شرطی که در حمام خوانده شود. | ||
|- | |- | ||
| اصلی و تبعی || از جهت تعلق کراهت || '''مکروه اصلی'''، به عملی گفته می‌شود که | | اصلی و تبعی || از جهت تعلق کراهت || '''مکروه اصلی'''، به عملی گفته می‌شود که خداوند به صورت مستقل، آن را مکروه معرفی کرده است؛ مانند نماز خواندن در حمام. | ||
'''مکروه تبعی'''، به عملی گفته می‌شود که خطاب مستقلی بر کراهت آن دلالت نمیکند، بلکه | '''مکروه تبعی'''، به عملی گفته می‌شود که خطاب مستقلی بر کراهت آن دلالت نمیکند، بلکه کراهت، از راه‌های دیگری فهمیده می‌شود؛ مانند نهی از نماز خواندن در حمام که به صورت ضمنی، رفتن به حمام به قصد نماز خواندن را نیز نشان می‌دهد.<ref>فاضل لنکرانی، ج۲، ص۴۲۱</ref> | ||
|- | |- | ||
| نفسی و غیری || از جهت کیفیت مطلوب بودن متعلق تکلیف || '''مکروه نفسی'''، عملی است که کراهت آن برای خودش است نه به این جهت که مقدمه انجام عمل مکروه دیگری است. | | نفسی و غیری || از جهت کیفیت مطلوب بودن متعلق تکلیف || '''مکروه نفسی'''، عملی است که کراهت آن برای خودش است نه به این جهت که مقدمه انجام عمل مکروه دیگری است. | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==مکروهات معروف== | ==مکروهات معروف== | ||
===عبادات مکروه=== | ===عبادات مکروه=== | ||
عبادت مکروه، عبادتی است که انجام دادنش ثواب کمتری از عبادت‌های مشابهش | عبادت مکروه، عبادتی است که انجام دادنش ثواب کمتری از عبادت‌های مشابهش دارد. به عنوان مثال، روزه در [[روز عاشورا]]، نسبت به روزه در روز‌های دیگر، ثواب کمتری دارد. اما کراهت در غیر عبادت به معنای نقصانی است که در خود آن عمل وجود دارد و خداوند دوست ندارد آن کار انجام شود، هرچند انجام آن را ممنوع نکرده است.<ref>فرهنگ‌نامه اصول فقه، ص۶۶۷</ref> | ||
برخی از عبادات مکروه عبارتند از: | برخی از عبادات مکروه عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||