پرش به محتوا

قلب به میم: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۱۹
جز
حذف برچسب ویرایش
جز (حذف برچسب ویرایش)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۵]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Golpoor  }}
'''قلب به میم''' یا اِقلاب اصطلاحی در [[علم تجوید]] و به معنای تبدیل نون ساکن یا تنوین به حرف «میم» است. هرگاه نون یا تنوین ساکنه قبل از حرف باء بیایند، تبدیل به حرف «میم» می‌شوند. مانند [[انبیاء]] که هنگام تلفظ، امبیاء اداء می‌شود. اقلاب یکی از احکام نون و تنوین ساکن است و تنها مختص به همین مورد می‌باشد.  
'''قلب به میم''' یا اِقلاب اصطلاحی در [[علم تجوید]] و به معنای تبدیل نون ساکن یا تنوین به حرف «میم» است. هرگاه نون یا تنوین ساکنه قبل از حرف باء بیایند، تبدیل به حرف «میم» می‌شوند. مانند [[انبیاء]] که هنگام تلفظ، امبیاء اداء می‌شود. اقلاب یکی از احکام نون و تنوین ساکن است و تنها مختص به همین مورد می‌باشد.  


خط ۵: خط ۴:


==معرفی اجمالی==
==معرفی اجمالی==
قلب به میم یا اِقلاب در لغت به معنای روی برگرداندن<ref>بستانی، فرهنگ ابجدی، ۱۳۷۵ش، ص۱۱۴. </ref> و دگرگون کردن چیزی از صورت اصلی خود است<ref>موسوی بلده، حلیه القرآن، ۱۳۷۶ش، ص۸۶.</ref> و در اصطلاح [[علم قرائت]] به معنای تبدیل کردن نون ساکن و تنوین به حرف «میم» است؛<ref>حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۵.</ref> بدین ترتیب که هرگاه تنوین یا نون ساکن قبل از حرف «باء» قرار بگیرد به اتفاق تمام علما و قراء،<ref>العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۲۱.</ref> تبدیل به «میم» شده<ref>بیگلری، سر البیان، ۱۳۶۴ش، ص۱۹۳.</ref> و میم ایجاد شده به واسطه [[ادغام]]<ref>میرتقی، تجوید و آواشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۰.</ref> در حرف «باء»، [[اخفاء]] گشته و با [[غنه|غُنه]] همراه می‌گردد.<ref>سیوطی، الاتقان، ۱۴۲۴ق، ص۲۴۱؛ موسوی بلده، حلیه القرآن، ۱۳۷۶ش، ص۸۶.</ref>  
قلب به میم یا اِقلاب در لغت به معنای روی برگرداندن<ref>بستانی، فرهنگ ابجدی، ۱۳۷۵ش، ص۱۱۴. </ref> و دگرگون کردن چیزی از صورت اصلی خود است<ref>موسوی بلده، حلیه القرآن، ۱۳۷۶ش، ص۸۶.</ref> و در اصطلاح علم [[علم تجوید]]<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۶۱.</ref> و [[علم قرائت]] به معنای تبدیل کردن نون ساکن و تنوین به حرف «میم» است؛<ref>حبیبی، شهیدی، روان‌خوانی و تجوید قرآن کریم، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۵.</ref> بدین ترتیب که هرگاه تنوین یا نون ساکن قبل از حرف «باء» قرار بگیرد به اتفاق تمام علمای علم قرائت،<ref>العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۲۱.</ref> تبدیل به «میم» شده<ref>بیگلری، سر البیان، ۱۳۶۴ش، ص۱۹۳.</ref> و میم ایجاد شده به واسطه [[ادغام]]<ref>میرتقی، تجوید و آواشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۰.</ref> در حرف «باء»، [[اخفاء]] گشته و با [[غنه|غُنه]] همراه می‌گردد.<ref>سیوطی، الاتقان، ۱۴۲۴ق، ص۲۴۱؛ موسوی بلده، حلیه القرآن، ۱۳۷۶ش، ص۸۶.</ref>  


اقلاب می‌تواند در یک کلمه و یا در دو کلمه باشد؛<ref>بیگلری، سر البیان، ۱۳۶۴ش، ص۱۹۳.</ref> هر چند اقلاب در تنوین، تنها در دو کلمه واقع می‌شود؛<ref>العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۲۱. </ref> لذا برخی از محققان فرقی در تلفظ بین «مِن بَعد» و «یَعتَصم بِالله» نمی‌دانند.<ref> میرتقی، تجوید و آواشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۰.</ref> به‌عنوان مثال می‌توان به «سمیع بصیر» و یا «اَنبِئهُم» اشاره کرد که در تلفظ «سمیعم بَصیر» و «اَمبِئهُم» اداء می‌شوند و همچنین مثال‌های دیگری چون [[انبیاء]]، صُم بُکم، مِن بَعد و...<ref>برای مثال‌های بیشتر رجوع کن به: الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۶۱.</ref> برخی معتقدند که اقلاب به عنوان یک قاعده طبیعی دستگاه تکلم محسوب می‌شود؛ چنان‌که مصداق آن در زبان فارسی نیز مشاهده می‌شود، مانند شنبه، جنبنده، انبه و....<ref>لطفی‌نیا، آموزش تجوید قرآن، سایت پایگاه جامع قرآن ایران‌صدا، تاریخ بازدید:۹۷/۱۱/۲۵.</ref>
اقلاب می‌تواند در یک کلمه و یا در دو کلمه باشد؛<ref>بیگلری، سر البیان، ۱۳۶۴ش، ص۱۹۳.</ref> هر چند اقلاب در تنوین، تنها در دو کلمه واقع می‌شود؛<ref>العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۲۱. </ref> لذا برخی از محققان فرقی در تلفظ بین «مِن بَعد» و «یَعتَصم بِالله» نمی‌دانند.<ref> میرتقی، تجوید و آواشناسی، ۱۳۸۹ش، ص۱۵۰.</ref> به‌عنوان مثال می‌توان به «سمیع بصیر» و یا «اَنبِئهُم» اشاره کرد که در تلفظ «سمیعم بَصیر» و «اَمبِئهُم» اداء می‌شوند و همچنین مثال‌های دیگری چون [[انبیاء]]، صُم بُکم، مِن بَعد و...<ref>برای مثال‌های بیشتر رجوع کن به: الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۶۱.</ref> برخی معتقدند که اقلاب به عنوان یک قاعده طبیعی دستگاه تکلم محسوب می‌شود؛ چنان‌که مصداق آن در زبان فارسی نیز مشاهده می‌شود، مانند شنبه، جنبنده، انبه و....<ref>لطفی‌نیا، آموزش تجوید قرآن، سایت پایگاه جامع قرآن ایران‌صدا، تاریخ بازدید:۹۷/۱۱/۲۵.</ref>
خط ۱۲: خط ۱۱:


== چرایی، چگونگی و شروط ==
== چرایی، چگونگی و شروط ==
اصطلاح اقلاب از اصطلاحات [[علم تجوید]]<ref>الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۶۱.</ref> و به عنوان یکی از احکام چهارگانه تنوین و نون ساکنه، در کنار [[اظهار]]، [[ادغام]] و [[اخفاء]] است.<ref>سیوطی، الاتقان، ۱۴۲۴ق، ص۲۴۱</ref> برخی اقلاب را تنها مختص به حرف «باء» بعد از نون و تنوین ساکنه دانسته و معتقدند که در دیگر حروف کاربردی ندارد.<ref>موسوی بلده، حلیه القرآن، ۱۳۷۶ش، ص۸۶؛ الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۶۱.</ref>  
اصطلاح اقلاب یکی از احکام چهارگانه تنوین و نون ساکنه، در کنار [[اظهار]]، [[ادغام]] و [[اخفاء]] است.<ref>سیوطی، الاتقان، ۱۴۲۴ق، ص۲۴۱</ref> برخی اقلاب را تنها مختص به حرف «باء» بعد از نون و تنوین ساکنه دانسته و معتقدند که در حروف دیگر کاربردی ندارد.<ref>موسوی بلده، حلیه القرآن، ۱۳۷۶ش، ص۸۶؛ الصراف، الجدید فی علم التجوید، ۱۴۲۸ق، ص۶۱.</ref>  


برخی در ذکر دلیل اقلاب معتقدند که [[مخارج حروف|مخارج]] میم و باء به هم نزدیک بوده و میم و نون ساکنه نیز در صفت [[غنه]] و همچنین سایر صفات یکسان و متحد هستند و از طرفی نزدیکی و دوری مخارج نون و باء به حدی نیست که سبب ادغام یا اظهار گردد؛ لذا برای سهولت در تلفظ نون ساکنه به میم تبدیل می‌شود.<ref>بیگلری، سر البیان، ۱۳۶۴ش، ص۱۹۳.</ref>
برخی در ذکر دلیل اقلاب معتقدند که [[مخارج حروف|مخارج]] میم و باء به هم نزدیک بوده و میم و نون ساکنه نیز در صفت [[غنه]] و همچنین سایر صفات یکسان و متحد هستند و از طرفی نزدیکی و دوری مخارج نون و باء به حدی نیست که سبب ادغام یا اظهار گردد؛ لذا برای سهولت در تلفظ نون ساکنه به میم تبدیل می‌شود.<ref>بیگلری، سر البیان، ۱۳۶۴ش، ص۱۹۳.</ref>


اقلاب بدین گونه است که دو لب به هم نزدیک شده به حدی که اصطلاحا یک کاغذ نازک بتواند از بین آنها عبور کند، همزمان بخش عمده صوت، از فضای بینی و به مقدار دو حرکت خارج شده و سپس حرف باء تلفظ می‌شود.<ref>موسوی بلده، حلیه القرآن، ۱۳۷۶ش، ص۸۷.</ref> در یک نگاه کلی می‌توان خارج شدن صدا از بینی به همراه غنه، فاصله بسیار کم بین دو لب و کشش آن به‌اندازه دو حرف را از شروط اقلاب دانست.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کن به: العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۲۱-۱۲۴.</ref>
اقلاب بدین‌گونه است که دو لب به هم نزدیک شده به حدی که اصطلاحا یک کاغذ نازک بتواند از بین آنها عبور کند، همزمان بخش عمده صوت، از فضای بینی و به مقدار دو حرکت خارج شده و سپس حرف باء تلفظ می‌شود.<ref>موسوی بلده، حلیه القرآن، ۱۳۷۶ش، ص۸۷.</ref> در یک نگاه کلی می‌توان خارج شدن صدا از بینی به همراه غنه، فاصله بسیار کم بین دو لب و کشش آن به‌اندازه دو حرف را از شروط اقلاب دانست.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کن به: العبد، المیزان فی احکام تجوید القرآن، ۲۰۱۰م، ص۱۲۱-۱۲۴.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۱٬۷۶۸

ویرایش