۱۷٬۰۰۰
ویرایش
مختار بن ابی‌عبید ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (مستندسازی) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
مختار در [[روز عاشورا]] در کربلا حضور نداشت. البته او با مسلم بن عقیل فرستاده امام حسین(ع) در [[کوفه]] همکاری می‌کرد و علیه [[بنی‌امیه]] تحرکاتی داشت. | مختار در [[روز عاشورا]] در کربلا حضور نداشت. البته او با مسلم بن عقیل فرستاده امام حسین(ع) در [[کوفه]] همکاری می‌کرد و علیه [[بنی‌امیه]] تحرکاتی داشت. | ||
*'''مسلم در خانه مختار | *'''مسلم در خانه مختار'': مسلم هنگام ورود به کوفه به خانه مختار رفت.<ref> دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۳۱.</ref> پس از آنکه [[عبیدالله بن زیاد]] از مکان مسلم اطلاع پیدا کرد، مسلم به خانه [[هانی بن عروه]] نقل‌مکان کرد.<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۳۳.</ref> | ||
*'''همراهی با مسلم''': بنا به گزارش‌های | *'''همراهی با مسلم''': بنا به گزارش‌های تاریخی، مختار با مسلم بن عقیل بیعت کرد،<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۵۶۹؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۳۷۶.</ref> او روز [[شهادت]] مسلم در بیرون کوفه به سر می‌برد و خبر قیام مسلم را زودتر از موعد در آنجا شنید اما هنگامی به [[کوفه]] رسید مسلم و هانی شهید شده بودند.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۳۷۷؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۵۶۹.</ref> | ||
*'''روز عاشورا در زندان''': پس از شهادت مسلم، [[ابن زیاد]] قصد کشتن مختار را داشت که با وساطت [[عمرو بن حریث]] به وی امان | *'''روز عاشورا در زندان''': پس از شهادت مسلم، [[ابن زیاد]] قصد کشتن مختار را داشت که با وساطت [[عمرو بن حریث]] به وی امان داد اما با تازیانه به چشم مختار کوبید و او را زندانی کرد. مختار تا پایان واقعه کربلا در زندان بود.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۳۷۷؛ ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۲۹.</ref> | ||
*'''دیدن سر امام حسین(ع)''' هنگام ورود اسرا به کوفه، ابن زیاد زندانیان طرفدار امام حسین از جمله مختار را برای دیدن اسرا احضار کرد، | *'''دیدن سر امام حسین(ع)''' هنگام ورود اسرا به کوفه، ابن زیاد زندانیان طرفدار امام حسین(ع) از جمله مختار را برای دیدن اسرا احضار کرد، بین مختار و ابن زیاد مکالمات تندی ردوبدل شد، پس از آن مختار با دیدن سر امام حسین(ع) گریه نموده و بر سر و روی خود زد.<ref> با کاروان حسینی، ج۵، ص۱۴۰.</ref> | ||
پس از [[واقعه کربلا]] با وساطت [[عبدالله بن عمر]] (شوهر صفیه خواهر مختار)<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> نزد [[یزید]] آزاد شد.<ref> ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۲۹.</ref> البته عبیدالله هنگام آزادی مختار با وی شرط کرد که نباید بیشتر از سه روز در کوفه بماند.<ref> ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۲۹.</ref> | پس از [[واقعه کربلا]] با وساطت [[عبدالله بن عمر]] (شوهر صفیه خواهر مختار)<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> نزد [[یزید]] آزاد شد.<ref> ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۲۹.</ref> البته عبیدالله هنگام آزادی مختار با وی شرط کرد که نباید بیشتر از سه روز در کوفه بماند.<ref> ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۲۹.</ref> | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
در حمله سپاه [[یزید]] به [[مکه]] و محاصره عبدالله بن زبیر، مختار در کنار عبدالله با یزیدیان جنگید. وقتی عبدالله ادعای خلافت کرد مختار از او کناره گرفت و به کوفه رفت و مقدمات قیام را فراهم نمود.<ref> آفرینش و تاریخ، ج۲، ص۹۱۰.</ref> | در حمله سپاه [[یزید]] به [[مکه]] و محاصره عبدالله بن زبیر، مختار در کنار عبدالله با یزیدیان جنگید. وقتی عبدالله ادعای خلافت کرد مختار از او کناره گرفت و به کوفه رفت و مقدمات قیام را فراهم نمود.<ref> آفرینش و تاریخ، ج۲، ص۹۱۰.</ref> | ||
ورود مختار به کوفه شش ماه پس از درگذشت یزید بود.<ref>تاریخ ابن‌خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref> | ورود مختار به کوفه شش ماه پس از درگذشت یزید بن معاویه بود.<ref>تاریخ ابن‌خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref> ابن زبیر، [[عبدالله بن مطیع]] را به ولایت کوفه گماشت، مختار با وی جنگید و بر وی غلبه کرد.<ref>آفرینش و تاریخ، ج۲، ص۹۱۱؛ تاریخ ابن‌خلدون، ج۲، ص۴۴.</ref> | ||
ابن زبیر، [[عبدالله بن مطیع]] را به | |||
==شرکت نکردن در قیام توابین== | ==شرکت نکردن در قیام توابین== | ||
{{اصلی|قیام توابین}} | {{اصلی|قیام توابین}} | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۵: | ||
== قیام مختار== | == قیام مختار== | ||
{{اصلی|قیام مختار}} | {{اصلی|قیام مختار}} | ||
مختار در سال ۶۶ق به خونخواهی [[امام حسین(ع)]] قیام کرد | مختار در سال ۶۶ق به خونخواهی [[امام حسین(ع)]] قیام کرد. شیعیان کوفه نیز وی را همراهی کردند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> او در قیامش از دو شعار [[یا لثارات الحسین]] و [[یا منصور امت|یا منصور اَمِت]] استفاده کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۶، ص۳۹۰؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۲۰.</ref> | ||
مختار در این قیام [[شمر بن ذی‌الجوشن]]، [[خولی بن یزید]]، [[عمر بن سعد]] و [[عبیدالله بن زیاد]] را به قتل رساند.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> | |||
==درگذشت== | |||
مختار پس از ۱۸ ماه حکومت در [[۱۴ رمضان]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ج۶، ص۶۸.</ref> سال [[سال ۶۷ هجری قمری|۶۷ق]] در ۶۷سالگی به دست [[مصعب بن زبیر]] کشته شد.<ref> ابن‌اثیر، اسدالغابة، ج۴، ص۳۴۷.</ref> به دستور مصعب دست مختار را بریدند و به دیوار [[مسجد کوفه]] کوبیدند. هنگامی که [[حجاج بن یوسف ثقفی]] بر کوفه مسلط شد دستور داد آن را [[دفن]] کردند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۶، ص۱۱۰.</ref> | |||
===کشته شدن همسر مختار=== | ===کشته شدن همسر مختار=== | ||
مصعب [[عمره بنت نعمان بن بشیر|عمره]]، دختر [[نعمان بن بشیر]] | مصعب از [[عمره بنت نعمان بن بشیر|عمره]]، دختر [[نعمان بن بشیر]] که همسر مختار بود خواست تا از مختار بیزاری جوید اما او نپذیرفت و مصعب گردنش را زد.<ref>آفرینش وتاریخ، ج۲، ص۹۱۳.</ref> او اولین زن در اسلام بود که گردنش زده شد.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۶۴.</ref> | ||
==رابطه با امام سجاد(ع)== | ==رابطه با امام سجاد(ع)== | ||
درباره رابطه امام سجاد(ع) با مختار گزارش‌ها متفاوت است، بعضی از گزارش‌ها حاکی از عدم اقبال امام سجاد به مختار است و گویای آن است که امام هدایای مختار را برمی‌گرداند<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۶.</ref> و در مقابل بعضی از گزارش‌ها نشان از تأیید مختار توسط امام دارد.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۷.</ref> گفته شده با توجه به خفقان ایجادشده توسط [[مروانیان]] و [[آل زبیر]]، امام نمی‌توانست مستقیما وارد شود. به همین خاطر محمد بن حنفیه را نماینده خود درباره قیام مختار اعلام نموده و مختار را به وی ارجاع داد.{{مدرک}} | درباره رابطه امام سجاد(ع) با مختار گزارش‌ها متفاوت است، بعضی از گزارش‌ها حاکی از عدم اقبال امام سجاد به مختار است و گویای آن است که امام هدایای مختار را برمی‌گرداند<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۶.</ref> و در مقابل بعضی از گزارش‌ها نشان از تأیید مختار توسط امام دارد.<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۱۲۷.</ref> گفته شده با توجه به خفقان ایجادشده توسط [[مروانیان]] و [[آل زبیر]]، امام نمی‌توانست مستقیما وارد شود. به همین خاطر محمد بن حنفیه را نماینده خود درباره قیام مختار اعلام نموده و مختار را به وی ارجاع داد.{{مدرک}} | ||