۱۶٬۴۱۷
ویرایش
زید بن حارثه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات صحابه | {{جعبه اطلاعات صحابه | ||
|اطلاعات صحابه | |اطلاعات صحابه =زید بن حارثه | ||
| تصویر | | تصویر = | ||
| توضیح تصویر | | توضیح تصویر = | ||
| نام کامل | | نام کامل = زیذ بن حارثه بن شراحیل کلبی | ||
| کنیه | | کنیه =ابواسامه | ||
| لقب | | لقب = زید الحب | ||
| زادروز/زادگاه = | | زادروز/زادگاه = | ||
| محل زندگی | | محل زندگی = [[مکه]] • [[مدینه]] | ||
| مهاجر/انصار | | مهاجر/انصار =مهاجر | ||
| نسب/قبیله | | نسب/قبیله = کلب | ||
| خویشاوندان سرشناس | | خویشاوندان سرشناس =[[اسامه بن زید|اسامه]] • [[ام ایمن]] • [[زینب بنت جحش]] | ||
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = | | تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = ۸ق در [[جنگ موته]] سرزمین موته | ||
| نحوه درگذشت/شهادت = [[شهادت]] | | نحوه درگذشت/شهادت = [[شهادت]] | ||
| مدفن = [[اردن]] | | مدفن = [[اردن]] | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| نحوه اسلام آوردن = | | نحوه اسلام آوردن = | ||
| حضور در جنگ‌ها = [[جنگ بدر]] • [[جنگ موته]] و... | | حضور در جنگ‌ها = [[جنگ بدر]] • [[جنگ موته]] و... | ||
| هجرت به | | هجرت به = مدینه | ||
| دلیل شهرت | | دلیل شهرت = آزادشده و فرزند خوانده [[رسول خدا(ص)]] | ||
| نقش‌های برجسته | | نقش‌های برجسته = فرمانده جنگ موته • [[صحابی]] | ||
| دیگر فعالیت‌ها | | دیگر فعالیت‌ها = | ||
| آثار | | آثار = | ||
}} | }} | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=سپتامبر|روز=۳|سال=۲۰۱۵|چند = | {{در دست ویرایش ۲|ماه=سپتامبر|روز=۳|سال=۲۰۱۵|چند = ۲}} | ||
'''ابواسامه زید بن حارثه بن شراحیل (شرحبیل) کلبی'''، آزاد شده و فرزند خوانده [[رسول خدا(ص)]] و از نخستین [[مسلمانان]] و تنها [[صحابی]] که نامش در [[قرآن]] آمده است. | '''ابواسامه زید بن حارثه بن شراحیل (شرحبیل) کلبی'''(درگذشته ۸ ق.)، آزاد شده و فرزند خوانده [[رسول خدا(ص)]] و از نخستین [[مسلمانان]] و تنها [[صحابی]] که نامش در [[قرآن]] آمده است. | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر(ص)]]:| نقل‌قول = یا زید، أنت مولای و منّی و إلی و أحبّ النّاس إلی | {{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر(ص)]]:| نقل‌قول = یا زید، أنت مولای و منّی و إلی و أحبّ النّاس إلی | ||
|تاریخ بایگانی| منبع = <small> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۰</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | |تاریخ بایگانی| منبع = <small> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۰</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
== نسب و کودکی == | == نسب و کودکی == | ||
پدر زید، حارثه بن شراحیل از قبیله کلب<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷.</ref> و مادرش، سعدی بن ثعلبه بن عامر از قبیله بنی معن و قبیله طی بودند.<ref> ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۲۹.</ref> او را زید الحب می‌گفتند، چون رسول خدا او را دوست می‌داشت.<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۹.</ref> زید آزاد شدۀ [[رسول خدا(ص)]] بود و به همین سبب زید و فرزندش [[اسامه بن زید|اسامه]] را از موالی پیامبر (ص) می‌خوانده‌اند.<ref> طبری، ج۳، ص۱۶۹</ref> | پدر زید، حارثه بن شراحیل از قبیله کلب<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷.</ref> و مادرش، سعدی بن ثعلبه بن عامر از قبیله بنی معن و قبیله طی بودند.<ref> ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۲۹.</ref> او را زید الحب می‌گفتند، چون رسول خدا او را دوست می‌داشت.<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۹.</ref> زید آزاد شدۀ [[رسول خدا(ص)]] بود و به همین سبب زید و فرزندش [[اسامه بن زید|اسامه]] را از موالی پیامبر(ص) می‌خوانده‌اند.<ref> ر.ک: ابن حبیب، ص۱۲۸؛ طبری، ج۳، ص۱۶۹</ref> | ||
از تاریخ تولد زید خبر دقیقی در دست نیست. او در زمان [[جاهلیت]] به همراه مادرش به دیدار قبیله بنی معن رفت. در همان ایام این قبیله مورد هجوم دشمن قرار گرفت و زید اسیر شد. حدود ۸ سال داشت که [[حکیم بن حزام]] او را در بازاری از نواحی [[مکه]] برای [[خدیجه]] خرید. خدیجه پس از [[ازدواج]]، او را به رسول خدا هدیه کرد. حضرت محمد (ص) زید را آزاد کرد و سپس وی را در خانه خود نگه داشت.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷.</ref> گفته‌اند که پیامبر در آن زمان ۱۰ سال از زید بزرگتر بوده است. | از تاریخ تولد زید خبر دقیقی در دست نیست. او در زمان [[جاهلیت]] به همراه مادرش به دیدار قبیله بنی معن رفت. در همان ایام این قبیله مورد هجوم دشمن قرار گرفت و زید اسیر شد. حدود ۸ سال داشت که [[حکیم بن حزام]] او را در بازاری از نواحی [[مکه]] برای [[خدیجه]] خرید. خدیجه پس از [[ازدواج]]، او را به رسول خدا هدیه کرد. حضرت محمد(ص) زید را آزاد کرد و سپس وی را در خانه خود نگه داشت.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷.</ref> گفته‌اند که پیامبر در آن زمان ۱۰ سال از زید بزرگتر بوده است. | ||
سال‌ها بعد، زید در موسم [[حج]] عده‌ای از مردم قبیله خود را دید، از طریق آنان خبر سلامتش را به پدر و مادرش رساند. پدرش در فراق او اشعاری سروده است.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۲۴۸؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۰.</ref> پدر زید از رسول خدا(ص) درخواست کرد تا در برابر دریافت بهای زید، او را به آنان برگرداند، اما پیامبر(ص) زید را میان ماندن نزد خودش و بازگشت به سوی قبیله‌اش مخیر کرد، زید ماندن نزد پیامبر را برگزید، حارثه گفت:ای فرزند! بندگی را بر آزادگی اختیار می‌نمائی و پدر را مهجور می‌گذاری؟ زید گفت: من از آن وقتی که پیامبر را دیده‌ام دیگر هرگز کسی را بر آن حضرت اختیار نخواهم کرد. | سال‌ها بعد، زید در موسم [[حج]] عده‌ای از مردم قبیله خود را دید، از طریق آنان خبر سلامتش را به پدر و مادرش رساند. پدرش در فراق او اشعاری سروده است.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۲۴۸؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۰.</ref> پدر زید از رسول خدا(ص) درخواست کرد تا در برابر دریافت بهای زید، او را به آنان برگرداند، اما پیامبر(ص) زید را میان ماندن نزد خودش و بازگشت به سوی قبیله‌اش مخیر کرد، زید ماندن نزد پیامبر را برگزید، حارثه گفت:ای فرزند! بندگی را بر آزادگی اختیار می‌نمائی و پدر را مهجور می‌گذاری؟ زید گفت: من از آن وقتی که پیامبر را دیده‌ام دیگر هرگز کسی را بر آن حضرت اختیار نخواهم کرد. | ||
حضرت محمد (ص) چون این سخن از زید شنید او را به حجر [[مکه]] آورد و فرمود: زید فرزند من است، از من [[ارث]] می‌برد و من نیز از او ارث می‌برم. از آن زمان او را زید بن محمد (ص) می‌خواندند تا آنکه [[آیه|آیات]] ۴ - ۶ [[سوره احزاب]] نازل شد که فرزند خوانده را به اسم پدرش بخوانند. از آن پس زید را زید بن محمد نخواندند.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۸-۴۶۹: ابن هشام، سیره، ج۱، ص۲۴۸.</ref> | حضرت محمد(ص) چون این سخن از زید شنید او را به حجر [[مکه]] آورد و فرمود: زید فرزند من است، از من [[ارث]] می‌برد و من نیز از او ارث می‌برم. از آن زمان او را زید بن محمد(ص) می‌خواندند تا آنکه [[آیه|آیات]] ۴ - ۶ [[سوره احزاب]] نازل شد که فرزند خوانده را به اسم پدرش بخوانند. از آن پس زید را زید بن محمد نخواندند.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۸-۴۶۹: ابن هشام، سیره، ج۱، ص۲۴۸.</ref> | ||
== اسلام، هجرت و عقد اخوت == | == اسلام، هجرت و عقد اخوت == | ||
منابع تاریخ اسلام، از زید بن حارثه به عنوان نخستین گروندگان به [[اسلام]] نام برده‌اند.<ref>ابن‌هشام، ج۱، ص۲۴۷.</ref> هنگامی که پیامبر اکرم به رسالت برگزیده شد و به خانه برگشت، [[خدیجه]]، [[علی بن ابیطالب]] و زیدبن حارثه در خانه او به سر می‌بردند. او را پس از حضرت علی(ع) نخستین مرد مسلمان شناخته شده است.<ref>ابن‌هشام، سیره،ج۱، ص۲۶۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱.</ref> | منابع تاریخ اسلام، از زید بن حارثه به عنوان نخستین گروندگان به [[اسلام]] نام برده‌اند.<ref>ابن‌هشام، ج۱، ص۲۴۷.</ref> هنگامی که پیامبر اکرم به رسالت برگزیده شد و به خانه برگشت، [[خدیجه]]، [[علی بن ابیطالب]] و زیدبن حارثه در خانه او به سر می‌بردند. او را پس از حضرت علی(ع) نخستین مرد مسلمان شناخته شده است.<ref>ابن‌هشام، سیره،ج۱، ص۲۶۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱.</ref> | ||
پس از آنکه پیامبر (ص) به مدینه [[هجرت]] کرد، زید و [[ابورافع]] مأمور همراهی [[فاطمه(س)]]، [[ام کلثوم بنت رسول الله|ام کلثوم]] و [[سوده]] بودند. در این سفر زید همسرش [[ام ایمن]] و فرزندش [[اسامه بن زید|اسامه]] را نیز به همراه داشت.<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۱۴.</ref> | پس از آنکه پیامبر(ص) به مدینه [[هجرت]] کرد، زید و [[ابورافع]] مأمور همراهی [[فاطمه(س)]]، [[ام کلثوم بنت رسول الله|ام کلثوم]] و [[سوده]] بودند. در این سفر زید همسرش [[ام ایمن]] و فرزندش [[اسامه بن زید|اسامه]] را نیز به همراه داشت.<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۱۴.</ref> | ||
[[حمزه بن عبدالمطلب]] در پیمان برادری مسلمانان در [[مکه]] با زید بن حارثه [[عقد اخوت]] بسته بود. او در روز [[غزوه احد|اُحُد]] هم زید را وصی خود کرد.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۵۰۵؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲.</ref> پس از [[هجرت]]، نیز رسول خدا(ص) میان زید و [[اسید بن حضیر بن سماک|اسید بن حضیر]] عقد برادری بست.<ref> ابن عبدالبر، استیعاب، ج۱، ص۹۳؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۱۱۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲.</ref> | [[حمزه بن عبدالمطلب]] در پیمان برادری مسلمانان در [[مکه]] با زید بن حارثه [[عقد اخوت]] بسته بود. او در روز [[غزوه احد|اُحُد]] هم زید را وصی خود کرد.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۵۰۵؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲.</ref> پس از [[هجرت]]، نیز رسول خدا(ص) میان زید و [[اسید بن حضیر بن سماک|اسید بن حضیر]] عقد برادری بست.<ref> ابن عبدالبر، استیعاب، ج۱، ص۹۳؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۱۱۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲.</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
== ازدواج== | == ازدواج== | ||
[[ام ایمن]] کنیز و آزاد شدۀ پیامبر (ص) پس از درگذشت شوهرش [[عبید بن زید خزرجی]]، با زید بن حارثه، ازدواج کرد و [[اسامه بن زید]] از او متولد شد.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱.</ref> از این رو کنیه او ابواسامه بود. | [[ام ایمن]] کنیز و آزاد شدۀ پیامبر(ص) پس از درگذشت شوهرش [[عبید بن زید خزرجی]]، با زید بن حارثه، ازدواج کرد و [[اسامه بن زید]] از او متولد شد.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱.</ref> از این رو کنیه او ابواسامه بود. | ||
پس از مهاجرت [[زینب بنت جحش]] به [[مدینه]]، [[پیامبر(ص)]] از او برای زید [[خواستگاری]] نمود. زینب پیش از خواستگاری گمان می‌کرد که پیامبر قصد دارد او را برای خویش خواستگاری کند، خوشحال شد، اما پس از آنکه دریافت پیامبر وی را برای زید خواستگاری کرده است، مخالفت نمود، اما چون پیامبر را به این وصلت راضی دید، با درخواست [[ازدواج]] موافقت کرد.<ref> ابن سعد، ج۸، ص۱۰۱؛ طبرانی، ج۲۴، ص۳۹ـ۴۰، ۴۵؛ ابونعیم اصفهانی، ج۲، ص۵۱ـ۵۲.</ref> اما همواره میان زینب و زید کشاکش وجود داشت<ref> ابونعیم اصفهانی، ج۲، ص۵۲</ref> و زید از بداخلاقی زینب نزد پیامبر شکایت می‌برد، پیامبر او را به [[صبر]] و تحمل همسر دعوت می‌کرد.<ref> ابن سعد، ج۸، ص۱۰۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۳۴.</ref> تا آنکه سرانجام پیامبر در سال ۵ قمری به فرمان خدا به جدایی آن دو حکم داد.<ref> نک: ابن سعد، ج۸، ص۱۱۴؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۵۲۱؛ قس | پس از مهاجرت [[زینب بنت جحش]] به [[مدینه]]، [[پیامبر(ص)]] از او برای زید [[خواستگاری]] نمود. زینب پیش از خواستگاری گمان می‌کرد که پیامبر قصد دارد او را برای خویش خواستگاری کند، خوشحال شد، اما پس از آنکه دریافت پیامبر وی را برای زید خواستگاری کرده است، مخالفت نمود، اما چون پیامبر را به این وصلت راضی دید، با درخواست [[ازدواج]] موافقت کرد.<ref> ابن سعد، ج۸، ص۱۰۱؛ طبرانی، ج۲۴، ص۳۹ـ۴۰، ۴۵؛ ابونعیم اصفهانی، ج۲، ص۵۱ـ۵۲.</ref> اما همواره میان زینب و زید کشاکش وجود داشت<ref> ابونعیم اصفهانی، ج۲، ص۵۲</ref> و زید از بداخلاقی زینب نزد پیامبر شکایت می‌برد، پیامبر او را به [[صبر]] و تحمل همسر دعوت می‌کرد.<ref> ابن سعد، ج۸، ص۱۰۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۳۴.</ref> تا آنکه سرانجام پیامبر در سال ۵ قمری به فرمان خدا به جدایی آن دو حکم داد.<ref> نک: ابن سعد، ج۸، ص۱۱۴؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۵۲۱؛ قس ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۴۹، که به نقلی زمان جدایی زینب و زید را سال سوم ذکر کرده‌اند، هرچند بلاذری گفته که این قول، ثابت نشده دانسته است. بلاذری، انساب، ج۱، ص۵۲۱.</ref> | ||
زید پس از جدایی با زینب با ام کلثوم دختر عقبه ازدواج کرد، ام کلثوم زید بن زید و رقیه را برای او به دنیا آورد، سپس ام کلثوم را [[طلاق]] داد و با دره بنت [[ابولهب|ابی لهب بن عبدالمطلب]] ازدواج کرد و پس از جدایی از او با هند بنت العوام، خواهر زبیر ازدواج کرد.<ref> ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۴۹۶؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱.</ref> | زید پس از جدایی با زینب با ام کلثوم دختر عقبه ازدواج کرد، ام کلثوم زید بن زید و رقیه را برای او به دنیا آورد، سپس ام کلثوم را [[طلاق]] داد و با دره بنت [[ابولهب|ابی لهب بن عبدالمطلب]] ازدواج کرد و پس از جدایی از او با هند بنت العوام، خواهر زبیر ازدواج کرد.<ref> ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۴۹۶؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱.</ref> | ||
== حضور در جنگ‌ها== | == حضور در جنگ‌ها== | ||
زید فرماندهی سریه‌های قرده، جموم <small>([[ربیع الثانی]] سال ۶ قمری)</small>، عیص ([[جمادی الاولی]] سال ۶ ق)، طرف <small>(جمادی الثانی سال ۶ ق)</small>، حسمی<small>([[جمادی الثانی]]، سال ۶ قمری)</small> و وادی القری <small>([[رجب]] سال ۶ قمری)</small> و [[جنگ موته]] را بر عهده داشته است.<ref> ابن حجر، الإصابة، ج۲، ص۴۹۷؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۳۷۷: مغازی، | زید فرماندهی سریه‌های قرده، جموم <small>([[ربیع الثانی]] سال ۶ قمری)</small>، عیص ([[جمادی الاولی]] سال ۶ ق)، طرف <small>(جمادی الثانی سال ۶ ق)</small>، حسمی<small>([[جمادی الثانی]]، سال ۶ قمری)</small> و وادی القری <small>([[رجب]] سال ۶ قمری)</small> و [[جنگ موته]] را بر عهده داشته است.<ref> ابن حجر، الإصابة، ج۲، ص۴۹۷؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۳۷۷: مغازی، ج۱، ص۵، ص۱۹۷.</ref> | ||
پیامبر اکرم در برخی سفرها زید را جانشین خود معرفی می‌کرد.<ref>ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۰۱.</ref> او در [[جنگ بدر]] حضور داشت، و حنظلة بن ابی سفیان را کشت.<ref>ابن هشام، سیره، ج۱، ص۷۰۸</ref> پس از جنگ [[حضرت محمد(ص)|رسول خدا(ص)]] زید بن حارثه و [[عبدالله بن رواحه]] را از اثیل به [[مدینه]] فرستاد تا خبر پیروزی مسلمانان را به [[مدینه]] برسانند.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۴۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱؛ واقدی، المغازی، | پیامبر اکرم در برخی سفرها زید را جانشین خود معرفی می‌کرد.<ref>ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۰۱.</ref> او در [[جنگ بدر]] حضور داشت، و حنظلة بن ابی سفیان را کشت.<ref>ابن هشام، سیره، ج۱، ص۷۰۸</ref> پس از جنگ [[حضرت محمد(ص)|رسول خدا(ص)]] زید بن حارثه و [[عبدالله بن رواحه]] را از اثیل به [[مدینه]] فرستاد تا خبر پیروزی مسلمانان را به [[مدینه]] برسانند.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۴۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۱۴، ج۲، ص۵۵۳، ۵۵۵، ۵۶۴.</ref> | ||
=== فرماندهی جنگ موته === | === فرماندهی جنگ موته === | ||
زید در سال هشتم قمری از سوی پیامبر اکرم فرماندهی سپاه ۳،۰۰۰ نفری [[اسلام]] را در [[جنگ موته]] برعهده داشت، پیامبر فرموده بود اگر زید کشته شد، [[جعفر بن ابی طالب]] پرچم را در دست گیرد و و اگر او نیز کشته شد عبدالله بن رواحه فرمانده باشد.<ref>ابن هشام، سیره، ج۳، ۸۲۹؛ واقدی، | زید در سال هشتم قمری از سوی پیامبر اکرم فرماندهی سپاه ۳،۰۰۰ نفری [[اسلام]] را در [[جنگ موته]] برعهده داشت، پیامبر فرموده بود اگر زید کشته شد، [[جعفر بن ابی طالب]] پرچم را در دست گیرد و و اگر او نیز کشته شد عبدالله بن رواحه فرمانده باشد.<ref>ابن هشام، سیره، ج۳، ۸۲۹؛ واقدی، ج۲، ص۵۷۶؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱.</ref> | ||
== درگذشت و آرامگاه == | == درگذشت و آرامگاه == | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
* بلاذری، أحمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م. | * بلاذری، أحمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م. | ||
* ابن هشام، السیرة النبویة، تحقیق مصطفی السقا و ابراهیم الأبیاری و عبد الحفیظ شلبی، دارالمعرفة، بیروت، بی‌تا. | * ابن هشام، السیرة النبویة، تحقیق مصطفی السقا و ابراهیم الأبیاری و عبد الحفیظ شلبی، دارالمعرفة، بیروت، بی‌تا. | ||
* واقدی، محمد بن عمر، | * واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق: مارسدن جونس، مؤسسة الأعلمی، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م. | ||
* ابونعیم احمدبن عبدالله اصفهانی، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء،بیروت ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م. | * ابونعیم احمدبن عبدالله اصفهانی، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء،بیروت ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م. | ||
* ابن سعد، الطبقات الکبری، چاپ احسان عباس (اختصارات). | * ابن سعد، الطبقات الکبری، چاپ احسان عباس (اختصارات). | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
* [http://www.ensani.ir/fa/content/325618/default.aspx رضانژاد، عزالدین، سرزمین‌های جهان اسلام: اردن(۱)، اندیشه تقریب سال هشتم بهار ۱۳۹۱ شماره ۳۰] | * [http://www.ensani.ir/fa/content/325618/default.aspx رضانژاد، عزالدین، سرزمین‌های جهان اسلام: اردن(۱)، اندیشه تقریب سال هشتم بهار ۱۳۹۱ شماره ۳۰] | ||
* الآثار الاسلامیة فی بلدتی مؤتة والمزار، الموسم، العدد۴، صص۱۰۷۲-۱۰۷۳. | * الآثار الاسلامیة فی بلدتی مؤتة والمزار، الموسم، العدد۴، صص۱۰۷۲-۱۰۷۳. | ||
* ابن حبیب، محمد، المحبر، به کوشش ایلزه، لیشتر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م. | |||
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م. | |||
{{صحابه}} | {{صحابه}} | ||
[[رده:بدریون]] | [[رده:بدریون]] | ||
[[رده:مهاجران به مدینه]] | [[رده:مهاجران به مدینه]] | ||