ذا النون: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ذا النون''' تعبیری قرآنی<ref>سوره انبیاء، آیه۸۷.</ref> که [[تفسیر قرآن|مفسران]] [[شیعه]]<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۹۶؛ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ج۷، ص ۲۷۳.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>آلوسی، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۵ق، ج۹، ص۷۹.</ref> آن‌ را لقب [[یونس (پیامبر)|حضرت یونس(ع)‌]] دانسته‌اند. اين تعبیر يكبار در [[قرآن]] استفاده شده است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۱۳۳.</ref> مفسران «نون» را به معنای ماهی،<ref name=":0">طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۹۶.</ref> نهنگ یا وال دانسته<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۸۵.</ref> از این‌رو «ذا النون» به صاحب ماهی یا همدم ماهی معنا شده است.<ref>دهخدا، «ذوالنون»، لغت‌نامه دهخدا.</ref>  

[[فخر رازی]] معتقد است مفسران اتفاق‌نظر دارند که تعبیر «ذا النون» تنها در مورد حضرت یونس می‌باشد.<ref>فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۲، ص۱۷۸.</ref> حضرت یونس(ع) پس از ایمان نیاوردن قومش از خداوند درخواست [[عذاب]] آنان را کرد و از میانشان رفت. اما قوم او پیش از عذاب [[توبه]] کرده و عذاب از آنان رفع شد. خداوند حضرت یونس را به مدت چهل روز<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۳۷۱.</ref> در شکم یک ماهی بزرگ قرار داد.<ref>طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۱۴.</ref> مفسران علت تعبیر «ذا النون» برای حضرت یونس را چنین دانسته‌اند که او در شکم ماهی بود و این چنین امتحان شد.<ref>معین، «ذوالنون»،‌ فرهنگ فارسی معین.</ref>

تعبیر ذا النون پس از آنکه در قرآن برای حضرت یونس استفاده شد،‌ توسط دیگران نیز به عنوان اسم مورد استفاده قرار گرفت. از مشهورترین این افراد؛ ذو النون مِصری است.<ref name=":1">ابن‌اثیر، المرصع فی الآباء و الأمهات و الأبناء و البنات و الأذواء و الذوات، ۱۴۱۲ق، ص۲۹۸.</ref>

* ابن‌اثیر، مبارک بن محمد، المرصع فی الآباء و الأمّهات و الأبناء و البنات و الأذواء و الذّوات‏، محقق: سعد فهمى‏، بیروت، عالم الكتب‏، ۱۴۱۲ق.‏

* ابن‌عساکر، ابو القاسم علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، دار الفکر، بیروت، ۱۴۱۵ق.

* شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: شیخ آقابزرگ تهرانی، تحقیق: احمد قصیرعاملی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی تا.

* طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، ۱۴۱۷ق..

* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمد جواد بلاغی‏، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.

* قرشی، علی‌اکبر، قاموس قرآن،‌ تهران، دار الكتب الاسلامية، ۱۴۱۲ق.