پرش به محتوا

زید بن حارثه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
زید بن حارثه، آزاد شدۀ [[رسول خدا(ص)]] بود و به همین سبب زید و فرزندش [[اسامه بن زید|اسامه]] را از موالی پیامبر (ص) می‌خوانده‌اند.<ref>ر.ک: ابن حبیب، ص۱۲۸؛ طبری، ج۳، ص۱۶۹</ref>‌ پدرش، حارثه بن شراحیل از قبیله کلبیه بود<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷</ref>، مادرش از قبیله بنی معن و قبیله طی بود و سعدی بن ثعلبه بن عامر نام داشت.<ref> ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۲۹</ref> او را زید الحب می‌گفتند، چون رسول خدا او را دوست داشت.<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۹</ref>
زید بن حارثه، آزاد شدۀ [[رسول خدا(ص)]] بود و به همین سبب زید و فرزندش [[اسامه بن زید|اسامه]] را از موالی پیامبر (ص) می‌خوانده‌اند.<ref>ر.ک: ابن حبیب، ص۱۲۸؛ طبری، ج۳، ص۱۶۹</ref>‌ پدرش، حارثه بن شراحیل از قبیله کلبیه بود<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷</ref>، مادرش از قبیله بنی معن و قبیله طی بود و سعدی بن ثعلبه بن عامر نام داشت.<ref> ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۲۹</ref> او را زید الحب می‌گفتند، چون رسول خدا او را دوست داشت.<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۹</ref>


== کودکی ==
== کودکی==
از تاریخ تولد زید خبر دقیقی در دست نیست. او در زمان [[جاهلیت]] به همراه مادرش به دیدار قبیله بنی معن رفت. در همان ایام این قبیله مورد هجوم قبیله بنی قین بن جسر قرار گرفت و زید اسیر شد. حدود ۸ سال داشت که حکیم بن حزام او را در بازاری از نواحی [[مکه]] برای [[خدیجه]] خرید. خدیجه پس از ازدواج با پیامبر اسلام او را به رسول خدا هدیه کرد. حضرت محمد (ص) زید را آزاد کرد و سپس وی را در خانه خود نگه داشت.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷</ref> گفته‌اند که پیامبر در آن زمان ۱۰ سال از زید بزرگتر بوده است.
از تاریخ تولد زید خبر دقیقی در دست نیست. او در زمان [[جاهلیت]] به همراه مادرش به دیدار قبیله بنی معن رفت. در همان ایام این قبیله مورد هجوم قبیله بنی قین بن جسر قرار گرفت و زید اسیر شد. حدود ۸ سال داشت که حکیم بن حزام او را در بازاری از نواحی [[مکه]] برای [[خدیجه]] خرید. خدیجه پس از ازدواج با پیامبر اسلام او را به رسول خدا هدیه کرد. حضرت محمد (ص) زید را آزاد کرد و سپس وی را در خانه خود نگه داشت.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷</ref> گفته‌اند که پیامبر در آن زمان ۱۰ سال از زید بزرگتر بوده است.


خط ۱۳: خط ۱۳:
چون حضرت محمد (ص) این سخن از زید شنید او را به حجر [[مکه]] آورد و گفت:‌ ای جماعت! گواه باشید که زید فرزند من است، [[ارث]] از من می‌برد و من ارث از او می‌برم. از آن زمان او را زید بن محمد (ص) می‌خواندند تا آنکه آیات ۴ - ۶ [[سوره احزاب]] نازل شد که فرزند خوانده را به اسم پدرش بخوانند. از آن پس زید را زید بن محمد نخواندند.<ref> ابن عبدالبر، استیعاب، ج۲، ص۵۴۵، ۵۴۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۸-۴۶۹: ابن هشام، سیره، ج۱، ص۲۴۸</ref>
چون حضرت محمد (ص) این سخن از زید شنید او را به حجر [[مکه]] آورد و گفت:‌ ای جماعت! گواه باشید که زید فرزند من است، [[ارث]] از من می‌برد و من ارث از او می‌برم. از آن زمان او را زید بن محمد (ص) می‌خواندند تا آنکه آیات ۴ - ۶ [[سوره احزاب]] نازل شد که فرزند خوانده را به اسم پدرش بخوانند. از آن پس زید را زید بن محمد نخواندند.<ref> ابن عبدالبر، استیعاب، ج۲، ص۵۴۵، ۵۴۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۸-۴۶۹: ابن هشام، سیره، ج۱، ص۲۴۸</ref>


== اسلام ==
== اسلام، هجرت و عقد اخوت ==
منابع تاریخ اسلام، از زید بن حارثه به عنوان نخستین گروندگان به اسلام نام برده‌اند.<ref>ابن‌هشام، ج۱، ص۲۴۷</ref> هنگامی که پیامبر اکرم به پیامبری مبعوث شد و به خانه برگشت، [[خدیجه]]، [[علی بن ابیطالب]] و زیدبن حارثه در خانه او به سر می‌بردند. او را پس از حضرت علی(ع) نخستین مرد مسلمان شناخته شده است.<ref>ابن‌هشام، سیره،ج۱، ص۲۶۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱</ref>
منابع تاریخ اسلام، از زید بن حارثه به عنوان نخستین گروندگان به اسلام نام برده‌اند.<ref>ابن‌هشام، ج۱، ص۲۴۷</ref> هنگامی که پیامبر اکرم به پیامبری مبعوث شد و به خانه برگشت، [[خدیجه]]، [[علی بن ابیطالب]] و زیدبن حارثه در خانه او به سر می‌بردند. او را پس از حضرت علی(ع) نخستین مرد مسلمان شناخته شده است.<ref>ابن‌هشام، سیره،ج۱، ص۲۶۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱</ref>
== ازدواج با زینب ==
 
پس از آنکه پیامبر (ص) به مدینه هجرت کرد، [[زید بن حارثه]] و [[ابورافع]] مأمور همراهی [[فاطمه(س)]]، [[ام کلثوم بنت رسول الله|ام کلثوم]] و [[سوده]] بودند. در این سفر زید همسرش [[ام ایمن]] و فرزندش [[اسامه بن زید|اسامه]] را به همراه داشت.<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۱۴.</ref>
 
[[حمزه بن عبدالمطلب]] در پیمان برادری مسلمانان در [[مکه]] با زید بن حارثه [[عقد اخوت]] بسته بود. وی در روز [[غزوه احد|اُحُد]] هم او را وصی خود کرد.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۵۰۵؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲</ref> پس از [[هجرت]]، نیز رسول خدا(ص) میان زید و [[اسید بن حضیر بن سماک]] عقد برادری بست.<ref> ابن عبدالبر، استیعاب، ج۱، ص۹۳؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۱۱۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲</ref>
 
== ازدواج==
[[ام ایمن]] کنیز و آزاد شدۀ پیامبر (ص) پس از درگذشت شوهرش [[عبید بن زید خزرجی]]، با زید بن حارثه، ازدواج کرد و [[اسامه بن زید]] از او متولد شد.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱</ref>
[[ام ایمن]] کنیز و آزاد شدۀ پیامبر (ص) پس از درگذشت شوهرش [[عبید بن زید خزرجی]]، با زید بن حارثه، ازدواج کرد و [[اسامه بن زید]] از او متولد شد.<ref> بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱</ref>


خط ۲۲: خط ۲۷:
زید پس از جدایی با زینب با ام کلثوم دختر عقبه ازدواج کرد و زید بن زید و رقیه را برای وی به دنیا آورد، سپس ام کلثوم را [[طلاق]] داد و با دره بنت [[ابولهب|ابی لهب بن عبدالمطلب]] ازدواج کرد و پس از جدایی از او با هند بنت العوام، خواهر زبیر ازدواج کرد.<ref> ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۴۹۶؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱</ref>
زید پس از جدایی با زینب با ام کلثوم دختر عقبه ازدواج کرد و زید بن زید و رقیه را برای وی به دنیا آورد، سپس ام کلثوم را [[طلاق]] داد و با دره بنت [[ابولهب|ابی لهب بن عبدالمطلب]] ازدواج کرد و پس از جدایی از او با هند بنت العوام، خواهر زبیر ازدواج کرد.<ref> ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۴۹۶؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱</ref>


== هجرت ==
== حضور در جنگ‌ها==
پس از آنکه پیامبر (ص) به مدینه هجرت کرد، [[زید بن حارثه]] و [[ابورافع]] مأمور همراهی [[فاطمه(س)]]، [[ام کلثوم بنت رسول الله|ام کلثوم]] و [[سوده]] بودند. در این سفر زید همسرش [[ام ایمن]] و فرزندش [[اسامه بن زید|اسامه]] را به همراه داشت.<ref>بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۱۴.</ref>
 
== عقد اخوت ==
[[حمزه بن عبدالمطلب]] در پیمان برادری مسلمانان در [[مکه]] با زید بن حارثه [[عقد اخوت]] بسته بود. وی در روز [[غزوه احد|اُحُد]] هم او را وصی خود کرد.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۵۰۵؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲</ref> پس از [[هجرت]]، نیز رسول خدا(ص) میان زید و [[اسید بن حضیر بن سماک]] عقد برادری بست.<ref> ابن عبدالبر، استیعاب، ج۱، ص۹۳؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۱۱۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲</ref>
 
== جنگ بدر ==
زید فرماندهی سریه‌های قرده، جموم <small>(ربیع الثانی سال ۶ قمری)</small>، عیص (جمادی الاولی سال ۶ ق)، طرف <small>(جمادی الثانی سال ۶ ق)</small>، حسمی<small>(جمادی الثانی، سال ۶ قمری)</small> و وادی القری <small>(رجب سال ۶ قمری)</small> و [[جنگ موته]] را بر عهده داشته است.<ref> ابن حجر، الإصابة، ج۲، ص۴۹۷؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۳۷۷: مغازی، ج1، ص5، ص197</ref>
زید فرماندهی سریه‌های قرده، جموم <small>(ربیع الثانی سال ۶ قمری)</small>، عیص (جمادی الاولی سال ۶ ق)، طرف <small>(جمادی الثانی سال ۶ ق)</small>، حسمی<small>(جمادی الثانی، سال ۶ قمری)</small> و وادی القری <small>(رجب سال ۶ قمری)</small> و [[جنگ موته]] را بر عهده داشته است.<ref> ابن حجر، الإصابة، ج۲، ص۴۹۷؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۳۷۷: مغازی، ج1، ص5، ص197</ref>


پیامبر اکرم در برخی سفرها زید را جانشین خود معرفی می‌کرد.<ref>ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۰۱</ref> او در [[جنگ بدر]] حضور داشت، و حنظلة بن ابی سفیان را کشت.<ref>ابن هشام، سیره، ج۱، ص۷۰۸</ref> پس از جنگ [[حضرت محمد(ص)|رسول خدا(ص)]] زید ‌بن حارثه و [[عبدالله ‌بن رواحه]] را از اثیل به [[مدینه]] فرستاد تا خبر پیروزی مسلمانان را به مدینه برسانند.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۴۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱؛ واقدی، المغازی، ج1، ص114، ج2، ص553، 555، 564</ref>
پیامبر اکرم در برخی سفرها زید را جانشین خود معرفی می‌کرد.<ref>ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۰۱</ref> او در [[جنگ بدر]] حضور داشت، و حنظلة بن ابی سفیان را کشت.<ref>ابن هشام، سیره، ج۱، ص۷۰۸</ref> پس از جنگ [[حضرت محمد(ص)|رسول خدا(ص)]] زید ‌بن حارثه و [[عبدالله ‌بن رواحه]] را از اثیل به [[مدینه]] فرستاد تا خبر پیروزی مسلمانان را به مدینه برسانند.<ref> ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۴۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱؛ واقدی، المغازی، ج1، ص114، ج2، ص553، 555، 564</ref>


== فرماندهی جنگ موته ==
=== فرماندهی جنگ موته ===
زید در سال هشتم قمری از سوی پیامبر اکرم فرماندهی سپاه ۳،۰۰۰ نفری اسلام را در [[جنگ موته]] برعهده داشت، پیامبر فرموده بود اگر زید کشته شد، [[جعفر بن ابی طالب]] پرچم را در دست گیرد و و اگر او نیز کشته شد عبدالله بن رواحه فرمانده باشد.<ref>ابن هشام، سیره، ج۳، ۸۲۹؛ واقدی، ج2، ص576؛ ابن عبدالبر، استیعاب، ج۲، ص۵۴۶؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱؛ ابن هشام، سیره، ج۲، ص۳۷۸</ref>
زید در سال هشتم قمری از سوی پیامبر اکرم فرماندهی سپاه ۳،۰۰۰ نفری اسلام را در [[جنگ موته]] برعهده داشت، پیامبر فرموده بود اگر زید کشته شد، [[جعفر بن ابی طالب]] پرچم را در دست گیرد و و اگر او نیز کشته شد عبدالله بن رواحه فرمانده باشد.<ref>ابن هشام، سیره، ج۳، ۸۲۹؛ واقدی، ج2، ص576؛ ابن عبدالبر، استیعاب، ج۲، ص۵۴۶؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱؛ ابن هشام، سیره، ج۲، ص۳۷۸</ref>