۱۷٬۰۸۴
ویرایش
سید علی طباطبایی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=شهریور|روز= | {{در دست ویرایش ۲|ماه=شهریور|روز=۵|سال=۱۳۹۴|چند = ۲}} | ||
'''سیدعلی بن محمدعلی(محمد) طباطبایی حائری'''<small>(۱۱۶۱-۱۲۳۱ق)</small>، مشهور به صاحب [[ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل (کتاب)|ریاض]]، از فقیهان و اصولیان شیعه در قرن‌های دوازدهم و سیزدهم قمری. | |||
== تولد، نسب و درگذشت == | == تولد، نسب و درگذشت == | ||
سید علی طباطبایی در ربیع الاول ۱۱۶۱ق. در [[کاظمین]] به دنیا آمد، پدرش سید محمد علی، فرزند ابوالمعالی صغیر و او فرزند ابوالمعالی کبیر<ref> منتهی المقال، | سید علی طباطبایی در [[ربیع الاول]] ۱۱۶۱ق. در [[کاظمین]] به دنیا آمد، پدرش سید محمد علی، فرزند ابوالمعالی صغیر و او فرزند ابوالمعالی کبیر<ref> منتهی المقال، ص۲۹۹، بنقل از خوانساری، ج۴، ص۳۹۹ </ref> از تبار [[سادات حسنی]]، معروف به [[سادات طباطبایی|طباطبایی]] است که در قرن دوازدهم قمری از اصفهان به [[کربلا]] کوچ کرده‌اند. | ||
مادرش، خواهر وحید بهبهانی و همسرش نیز دختر ایشان است. از این رو، سید علی طباطبایی خواهرزاده و داماد وحید بهبهانی است. نسب جدّ مادری او به مجلسی اول می‌رسد؛ مادر وحید بهبهانی، دختر نورالدین پسر [[ملا صالح مازندرانی]] است و مادر نورالدین، آمنه بیگم دختر | مادرش، خواهر [[وحید بهبهانی]] و همسرش نیز دختر ایشان است. از این رو، سید علی طباطبایی خواهرزاده و داماد وحید بهبهانی است. نسب جدّ مادری او به [[مجلسی اول]] می‌رسد؛ مادر وحید بهبهانی، دختر نورالدین پسر [[ملا صالح مازندرانی]] است و مادر نورالدین، [[آمنه بیگم دختر محمد تقی مجلسی|آمنه بیگم]] دختر مجلسی اول است.<ref> منتهی المقال، ص۲۹۹، بنقل از خوانساری، ج۴، ص۳۹۹-۴۰۱</ref> | ||
او در سال ۱۲۳۱ ق. در کربلا درگذشت. و نزدیک قبر وحید بهبهانی، در حرم امام حسین به خاک سپرده شد.<ref> خوانساری، | او در سال ۱۲۳۱ ق. در کربلا درگذشت. و نزدیک قبر وحید بهبهانی، در [[حرم امام حسین]] (ع) به خاک سپرده شد.<ref> خوانساری، ج۴، ص۴۰۲؛ ریحانة الادب، ج۳، ص۳۷۲</ref> هنگامی که درگذشت فرزندش بزرگش [[سید محمد بن سید علی طباطبایی|محمد]] در [[اصفهان]] بود و همانجا برای پدر مراسم عزا برگزار کرد.<ref>خوانساری، ج۴، ص۴۰۲</ref> | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
از دوران کودکی او اطلاعی در دست نیست. وحید بهبهانی از فرزندش، محمد علی بهبهانی خواست که استادی سید علی را بر عهده بگیرد و در درس فقه مدارک | از دوران کودکی او اطلاعی در دست نیست. وحید بهبهانی از فرزندش، [[محمد علی بهبهانی]] خواست که استادی سید علی را بر عهده بگیرد و در درس [[فقه]] [[مدارک الاحکام]]، او را بپذیرد.او در سال ۱۱۸۶ ق. نزد وحید بهبهانی شاگردی کرد و از وحید بهبهانی و دیگران، اجازه نامه [[اجتهاد]] و روایت دریافت کرد. | ||
دانشمندان علم تراجم | دانشمندان علم تراجم مانند صاحب مرات الاحوال، [[ابوعلی حائری]]، [[صاحب روضات]]، صاحب [[ریحانة الادب]] و... او را بسیار ستوده‌اند، مامقانی از شدت ورع و احتیاط او نسبت به [[حق الناس]] سخن به میان آورده است. | ||
میرزا احمد نیشابوری با این که با صاحب ریاض | میرزا احمد نیشابوری با این که با صاحب ریاض عناد داشت، اما در کتاب رجالش از تخصصش در [[علم رجال]] و برخی آثارش یاد کرده است.<ref> خوانساری، ج۴، ص۴۰۱،۴۰۵</ref> | ||
===فعالیت‌های اجتماعی=== | ===فعالیت‌های اجتماعی=== | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۴: | ||
بنای مسجد جامع کربلا است. این مسجد در نزدیکی بازار بزرگ تجاری کربلا واقع شده است که در سال ۱۲۲۰ هـ. ق. کار بنای آن به اتمام رسید. این مسجد که دارای مصلای بزرگ است، بعد از صاحب ریاض نیز توسعه پیدا کرد و به جهت اقامة نماز جماعت و تولیت آن توسط میرزا علی نقی طباطبایی (متوفا: ۱۲۸۹ق.) این مسجد به مسجد جامع میرزا علی نقی طباطبایی شهرت یافت. | بنای مسجد جامع کربلا است. این مسجد در نزدیکی بازار بزرگ تجاری کربلا واقع شده است که در سال ۱۲۲۰ هـ. ق. کار بنای آن به اتمام رسید. این مسجد که دارای مصلای بزرگ است، بعد از صاحب ریاض نیز توسعه پیدا کرد و به جهت اقامة نماز جماعت و تولیت آن توسط میرزا علی نقی طباطبایی (متوفا: ۱۲۸۹ق.) این مسجد به مسجد جامع میرزا علی نقی طباطبایی شهرت یافت. | ||
به گفته صاحب ریحانة الادب و محمد باقر خوانساری، در سال ۱۲۱۶ق که وهابیون به کربلا حمله ور شدند. سید علی طباطبایی همه اهل خانه را به پناهگاهی امنی فرستاده بود، به جز خود و یک کودک شیرخوار در منزل بودند که وهابیان به خانه او حمله کردند، سید علی طفل را به بغل گرفته و زیر سبدی در منزل پنهان می‌شود، مهاجمان منزل سید را تفتیش | به گفته صاحب ریحانة الادب و محمد باقر خوانساری، در سال ۱۲۱۶ق که وهابیون به کربلا حمله ور شدند. سید علی طباطبایی همه اهل خانه را به پناهگاهی امنی فرستاده بود، به جز خود و یک کودک شیرخوار در منزل بودند که وهابیان به خانه او حمله کردند، سید علی طفل را به بغل گرفته و زیر سبدی در منزل پنهان می‌شود، مهاجمان منزل سید را تفتیش می‌کنند اما او را نمی‌یابند، به گمان اینکه شاید سیدعلی زیر مقداری هیزم در گوشه منزل بوده است پنهان شده باشد، هیزم‌ها را برمی‌دارند و بر روی آن سبد می‌ریزند.<ref>ریحانة الادب، ج۳، ص۳۷۲؛ خوانساری، ج۴، ص۴۰۵</ref> | ||
==استادان== | ==استادان== | ||
* وحید بهبهانی؛ وی از مشهورترین شاگردان وی محسوب می‌شد. شیخ ابوعلی در «منتهی المقال» از میان شاگردان وحید بهبهانی، تنها شرح حال علامة بحر العلوم و صاحب ریاض را نوشته است. | * وحید بهبهانی؛ وی از مشهورترین شاگردان وی محسوب می‌شد. شیخ ابوعلی در «منتهی المقال» از میان شاگردان وحید بهبهانی، تنها شرح حال علامة بحر العلوم و صاحب ریاض را نوشته است. | ||
* محمد علی بهبهانی (فرزند وحید بهبهانی) | * محمد علی بهبهانی (فرزند وحید بهبهانی) | ||
* [[صاحب حدائق]]؛ او شبانه و بدون اطلاع داییش در درس صاحب حدائق حاضر | * [[صاحب حدائق]]؛ او شبانه و بدون اطلاع داییش در درس صاحب حدائق حاضر می‌شد.<ref>خوانساری، ج۴، ص۴۰۲</ref> | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
* شیخ ابوعلی حائری (درگذشت ۱۲۱۵ق.) نویسنده [[منتهی المقال]]. | |||
* شیخ | * شیخ اسدالله دزفولی (درگذشت ۱۲۳۷ ق.) نویسنده مقابس الانوار. | ||
* شیخ اسدالله دزفولی ( | * [[سید محمد باقر شفتی]]، معروف به حجت الاسلام رشتی (درگذشت ۱۲۶۰ق.). | ||
* سید | |||
* جواد بن محمّد حسینی عاملی: نویسندة مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه. | * جواد بن محمّد حسینی عاملی: نویسندة مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه. | ||
* | * ملا جعفر استرآبادی. | ||
* محمد تقی شهید برغانی قزوینی ( | * محمد تقی شهید برغانی قزوینی (درگذشت ۱۲۷۰ ق.) نویسندة: المجالس. | ||
* محمد صالح برغانی ( | * محمد صالح برغانی (درگذشت ۱۲۷۰ ق.) نویسندة مخزن البکاء. | ||
* محمد شریف آملی مازندرانی. | * محمد شریف آملی مازندرانی. | ||
* احمد بن زین الدین احسایی. | * [[احمد بن زین الدین بن ابراهیم احسایی|احمد بن زین الدین احسایی]]. | ||
* خلف بن عسکر کربلایی. | * خلف بن عسکر کربلایی. | ||
* سید | * [[سید محمد مجاهد طباطبایی]]. | ||
* سید مهدی طباطبایی. | * سید مهدی طباطبایی. | ||
* سید حسین موسوی خوانساری.<ref>خوانساری، | * [[سید حسین موسوی خوانساری]].<ref>خوانساری، ج۴، ص۴۰۳-۴۰۵</ref> | ||
سید محسن بغدادی نجفی کاظمی و مهدی نجفی طباطبایی با او | سید محسن بغدادی نجفی کاظمی و مهدی نجفی طباطبایی با او همنشین بوده‌اند.<ref>خوانساری، ص۴۰۴</ref> | ||
== آثار == | == آثار == | ||
سید علی طباطبایی در فقه، اصول و حدیث تخصص داشت گرچه تبحرش در اصول بیش از فقه بود، ولی شهرتش در فقه بیش از اصول است.<ref> ریحانة الادب، | سید علی طباطبایی در فقه، اصول و حدیث تخصص داشت گرچه تبحرش در اصول بیش از فقه بود، ولی شهرتش در فقه بیش از اصول است.<ref> ریحانة الادب، ج۳، ص۳۷۹</ref> برخی از آثار او عبارتند از: | ||
===ریاضُ المَسائل فی بَیان الأحکام بِالدّلائِل=== | ===ریاضُ المَسائل فی بَیان الأحکام بِالدّلائِل=== | ||
{{اصلی|ریاض المسائل}} | {{اصلی|ریاض المسائل}} | ||
ریاضُ المَسائل فی بَیان الأحکام بِالدّلائِل کتابی فقهی و به زبان عربی تألیف [[سید علی بن محمد طباطبایی]] حائری(متوفای ۱۲۳۱ ق). این کتاب، از شرح‌های معتبر کتاب [[النافع فی مختصر الشرایع]] معروف به '''مختصر النافع''' تألیف [[محقق حلی]](م ۶۷۶ ق) می‌باشد. ریاض المسائل یک دوره کامل فقه استدلالی از باب طهارت تا باب دیات در دو مجلد می‌باشد، که حاوی نظرات بزرگان فقه مثل [[شیخ طوسی]]، [[شیخ صدوق]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]]، [[شهید ثانی]]، قاضی سعید الدین، [[کلینی]]، [[محمد باقر سبزواری]]، [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]]، [[قطب راوندی|راوندی]]، [[فاضل مقداد]]، [[فخر المحققین]]، [[مقدس اردبیلی]] و دیگر بزرگان است. شهرت این کتاب آن چنان بوده، که مؤلف آن، همه جا به نام '''صاحب ریاض''' مشهور شده است. | ریاضُ المَسائل فی بَیان الأحکام بِالدّلائِل کتابی فقهی و به زبان عربی تألیف [[سید علی بن محمد طباطبایی]] حائری(متوفای ۱۲۳۱ ق). این کتاب، از شرح‌های معتبر کتاب [[النافع فی مختصر الشرایع]] معروف به '''مختصر النافع''' تألیف [[محقق حلی]](م ۶۷۶ ق) می‌باشد. ریاض المسائل یک دوره کامل فقه استدلالی از باب طهارت تا باب دیات در دو مجلد می‌باشد، که حاوی نظرات بزرگان فقه مثل [[شیخ طوسی]]، [[شیخ صدوق]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]]، [[شهید ثانی]]، قاضی سعید الدین، [[کلینی]]، [[محمد باقر سبزواری]]، [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]]، [[قطب راوندی|راوندی]]، [[فاضل مقداد]]، [[فخر المحققین]]، [[مقدس اردبیلی]] و دیگر بزرگان است. شهرت این کتاب آن چنان بوده، که مؤلف آن، همه جا به نام '''صاحب ریاض''' مشهور شده است. | ||
* الرسالة البهیه، در آن به رد آراء و نظرات اخباری‌ها پرداخته است.<ref>خوانساری، | * الرسالة البهیه، در آن به رد آراء و نظرات اخباری‌ها پرداخته است.<ref>خوانساری، ج۴، ص۴۰۵</ref> | ||
=== سایر آثار === | === سایر آثار === | ||
{{ستون-شروع}} | {{ستون-شروع}} | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
* جزوه‌ای در شرح «مبانی الاصول الی علم الاصول | * جزوه‌ای در شرح «مبانی الاصول الی علم الاصول | ||
* حاشیه بر حدائق الناضره شیخ یوسف بحرانی | * حاشیه بر حدائق الناضره شیخ یوسف بحرانی | ||
* حاشیه بر «مدارک الاحکام» و...<ref> منتهی المقال، | * حاشیه بر «مدارک الاحکام» و...<ref> منتهی المقال، ص۲۹۹، بنقل از خوانساری، ج۴، ص۴۰۰-۴۰۱</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== فرزندان == | == فرزندان == | ||
* سید محمد بن سیدعلی طباطبایی، مشهور به | * سید محمد بن سیدعلی طباطبایی، مشهور به سید محمّد مجاهد طباطبایی. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس| | {{پانویس|۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* خوانساری، سید محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، اسماعیلیان، | * خوانساری، سید محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، اسماعیلیان، قم۱۳۹۱ق. | ||
* مدرس تبریزی، میرزا محمد علی، ریحانة الادب، انتشارات خیام، تهران، | * مدرس تبریزی، میرزا محمد علی، ریحانة الادب، انتشارات خیام، تهران، ۱۳۶۹ش. | ||
{{فقیهان شیعه}} | {{فقیهان شیعه}} | ||