confirmed، templateeditor
۱۱٬۴۲۴
ویرایش
محمد مؤمن قمی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
===وفات=== | ===وفات=== | ||
[[پرونده:تشییع جنازه آیت‌الله مؤمن.jpg|بندانگشتی|مراسم تشییع آیت‌الله مؤمن در قم حدفاصل [[مسجد امام حسن عسکری]] تا [[حرم حضرت معصومه(س)]] (۴ اسفند ۱۳۹۷ش)<ref>[https://www.isna.ir/photo/97120401631 «مراسم تشییع و تدفین آیت‌الله محمد مومن»]، خبرگزاری ایسنا.</ref>]] | [[پرونده:تشییع جنازه آیت‌الله مؤمن.jpg|بندانگشتی|مراسم [[تشییع]] آیت‌الله مؤمن در قم حدفاصل [[مسجد امام حسن عسکری]] تا [[حرم حضرت معصومه(س)]] (۴ اسفند ۱۳۹۷ش)<ref>[https://www.isna.ir/photo/97120401631 «مراسم تشییع و تدفین آیت‌الله محمد مومن»]، خبرگزاری ایسنا.</ref>]] | ||
محمد مؤمن، [[۲ اسفند]] [[سال ۱۳۹۷ شمسی|۱۳۹۷ش]] پس از یک دوره بیماری، در یکی از بیمارستان‌های [[تهران]] درگذشت.<ref>[https://www.isna.ir/news/97120201002 «آیت‌الله مومن درگذشت»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> [[شنبه]] ۴ اسفند در قم [[تشییع]] شد و پس از اقامه [[نماز میت]] توسط [[آیت‌الله سبحانی]]، در [[حرم حضرت معصومه]] به‌خاک سپرده شد.<ref>[https://www.isna.ir/news/97120401487 پیکر آیت‌الله مومن در حرم مطهر حضرت معصومه(س) تدفین شد]، خبرگزاری ایسنا.</ref> | محمد مؤمن، [[۲ اسفند]] [[سال ۱۳۹۷ شمسی|۱۳۹۷ش]] پس از یک دوره بیماری، در یکی از بیمارستان‌های [[تهران]] درگذشت.<ref>[https://www.isna.ir/news/97120201002 «آیت‌الله مومن درگذشت»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> [[شنبه]] ۴ اسفند در قم [[تشییع]] شد و پس از اقامه [[نماز میت]] توسط [[آیت‌الله سبحانی]]، در [[حرم حضرت معصومه]] به‌خاک سپرده شد.<ref>[https://www.isna.ir/news/97120401487 پیکر آیت‌الله مومن در حرم مطهر حضرت معصومه(س) تدفین شد]، خبرگزاری ایسنا.</ref> | ||
==زیست علمی== | ==زیست علمی== | ||
[[پرونده:درس خارج محمد مؤمن.jpg|بندانگشتی|درس خارج محمد مؤمن در [[مدرسه علمیه آیت‌الله گلپایگانی (قم)|مدرسه علمیه آیت‌الله گلپایگانی]] در قم (مهر ۱۳۹۱ش)<ref>[https://www.qomnews.ir/fa/news/8916 اولین جلسه درس خارج فقه آیت‌الله مؤمن برگزار شد]، قم‌نیوز.</ref>]] | [[پرونده:درس خارج محمد مؤمن.jpg|بندانگشتی|[[درس خارج]] محمد مؤمن در [[مدرسه علمیه آیت‌الله گلپایگانی (قم)|مدرسه علمیه آیت‌الله گلپایگانی]] در قم (مهر ۱۳۹۱ش)<ref>[https://www.qomnews.ir/fa/news/8916 اولین جلسه درس خارج فقه آیت‌الله مؤمن برگزار شد]، قم‌نیوز.</ref>]] | ||
محمد مؤمن در سال ۱۳۳۰ش دروس حوزوی را آغاز کرد. دروس مقدمات و سطح را در ۵ سال طی کرد<ref name=":1" /> و در درس خارج فقه امام خمینی حاضر شد.<ref name=":2">[http://m-momen.ir/post/13 گفتگوی آیت‌الله محمد مؤمن با برنامه شناسنامه]، سایت آیت‌الله مؤمن.</ref> در درس [[امام خمینی]]، [[سید محمد محقق داماد]]، [[مرتضی حائری یزدی]]، [[سید محمدحسین طباطبائی]] و ... حاضر شده است.<ref>مهرنامه، گفتگو با آیت الله محمد مؤمن، ش ۳۲، آذر ۱۳۹۲ش به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۱۵۰</ref> پس از تدریس کتاب‌های [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] در فقه و اصول و [[کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (کتاب)|شرح تجرید]] و [[بدایة الحکمة|بدایة]] و [[نهایة الحکمة|نهایة الحکمه]] و [[الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار]] و عرشیه در کلام و فلسفه، از سال ۱۳۶۲ش تدریس [[خارج اصول]] و از سال ۱۳۶۴ش [[خارج فقه]] را آغاز کرد.<ref name=":11" /> او در خارج فقه مباحث معاملات، قضا، شهادات، حدود و [[مسائل مستحدثه]] را که مرتبط با حکومت‌داری بودند، تدریس می‌کرد.<ref name=":11" /> در سال ۱۳۷۱ش آیت الله خامنه‌ای، محمد مؤمن و تنی چند از علما را به عنوان عضو هیئت بررسی مسائل جدید فقهی منصوب کرد.<ref> [http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=11173 انتصاب جمعی از علما جهت بررسی مسائل جدید فقهی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> محمد مؤمن یکی از اعضای مباحثهٔ فقهی با [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] بود.<ref name=":3">[http://pasdareeslam.ir/article_20554.html ناگفته‌هایی از سال‌ها انس علمی با رهبر معظم انقلاب؛ گفتگو با آیت‌الله محمد مؤمن]، ماهنامهٔ پاسدار اسلام.</ref> مؤمن بعضی از این مسائل مطرح‌شده در این مباحثه‌ها را در کتاب کلمات سدیده آورده است.<ref name=":3" /> | محمد مؤمن در [[سال ۱۳۳۰ هجری شمسی|سال ۱۳۳۰ش]] دروس حوزوی را آغاز کرد. دروس مقدمات و سطح را در ۵ سال طی کرد<ref name=":1" /> و در درس خارج فقه امام خمینی حاضر شد.<ref name=":2">[http://m-momen.ir/post/13 گفتگوی آیت‌الله محمد مؤمن با برنامه شناسنامه]، سایت آیت‌الله مؤمن.</ref> در درس [[امام خمینی]]، [[سید محمد محقق داماد]]، [[مرتضی حائری یزدی]]، [[سید محمدحسین طباطبائی]] و ... حاضر شده است.<ref>مهرنامه، گفتگو با آیت الله محمد مؤمن، ش ۳۲، آذر ۱۳۹۲ش به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۱۵۰</ref> پس از تدریس کتاب‌های [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] در فقه و اصول و [[کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (کتاب)|شرح تجرید]] و [[بدایة الحکمة|بدایة]] و [[نهایة الحکمة|نهایة الحکمه]] و [[الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة (کتاب)|اسفار]] و عرشیه در کلام و فلسفه، از سال ۱۳۶۲ش تدریس [[خارج اصول]] و از سال ۱۳۶۴ش [[خارج فقه]] را آغاز کرد.<ref name=":11" /> او در خارج فقه مباحث معاملات، قضا، شهادات، حدود و [[مسائل مستحدثه]] را که مرتبط با حکومت‌داری بودند، تدریس می‌کرد.<ref name=":11" /> در سال ۱۳۷۱ش آیت الله خامنه‌ای، محمد مؤمن و تنی چند از علما را به عنوان عضو هیئت بررسی مسائل جدید فقهی منصوب کرد.<ref> [http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=11173 انتصاب جمعی از علما جهت بررسی مسائل جدید فقهی]، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.</ref> محمد مؤمن یکی از اعضای مباحثهٔ فقهی با [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت الله خامنه‌ای]] بود.<ref name=":3">[http://pasdareeslam.ir/article_20554.html ناگفته‌هایی از سال‌ها انس علمی با رهبر معظم انقلاب؛ گفتگو با آیت‌الله محمد مؤمن]، ماهنامهٔ پاسدار اسلام.</ref> مؤمن بعضی از این مسائل مطرح‌شده در این مباحثه‌ها را در کتاب کلمات سدیده آورده است.<ref name=":3" /> | ||
===استادان=== | ===استادان=== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
* محمد مجاهدی تبریزی (کفایه) | * محمد مجاهدی تبریزی (کفایه) | ||
* [[سید حسین بروجردی|آیت الله بروجردی]] (خارج فقه -به مدت چند ماه) | * [[سید حسین بروجردی|آیت الله بروجردی]] (خارج فقه -به مدت چند ماه) | ||
* امام خمینی (خارج فقه و اصول) | * [[امام خمینی]] (خارج فقه و اصول) | ||
* [[سید محمد محقق داماد|محقق داماد]] (خارج فقه و اصول) | * [[سید محمد محقق داماد|محقق داماد]] (خارج فقه و اصول) | ||
* [[مرتضی حائری یزدی]] (خارج فقه و اصول) | * [[مرتضی حائری یزدی]] (خارج فقه و اصول) | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
* سید محمود یثربی قمی<ref name=":9" /> | * سید محمود یثربی قمی<ref name=":9" /> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
محمد مؤمن پس از تبعید امام خمینی، در آبان سال ۱۳۴۳ش شش ماه در نجف حاضر شد.<ref name=":8" /> در طی حضور امام خمینی در نجف، محمد مؤمن به آنجا رفت و آمد می‌کرد و در درس امام خمینی و نیز در درس [[سید ابوالقاسم خوئی]]، [[حسین حلی]]، [[سید محمود شاهرودی]] و اندکی از درس [[سید محسن حکیم]] حاضر شد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش، به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۷۱</ref> | محمد مؤمن پس از تبعید امام خمینی، در آبان [[سال ۱۳۴۳ش]] شش ماه در [[نجف]] حاضر شد.<ref name=":8" /> در طی حضور امام خمینی در نجف، محمد مؤمن به آنجا رفت و آمد می‌کرد و در درس امام خمینی و نیز در درس [[سید ابوالقاسم خوئی]]، [[حسین حلی]]، [[سید محمود شاهرودی]] و اندکی از درس [[سید محسن حکیم]] حاضر شد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش، به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۷۱</ref> | ||
===شاگردان=== | ===شاگردان=== | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
==فعالیت‌های سیاسی== | ==فعالیت‌های سیاسی== | ||
محمد مؤمن پیش از انقلاب از سال ۱۳۴۲ش از اعضای جامعه مدرسین بود.<ref name=":9" /> در سال ۱۳۴۹ش جامعه مدرسین، پس از وفات [[سید محسن حکیم]]، مرجعیت امام خمینی را اعلام می‌کند. <ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه با آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش. به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص ۲۷۰</ref> ساواک در مرداد ۱۳۵۲ قصد دستگیری او را داشت اما به او دست نیافت.<ref name=":9" /> مؤمن در فروردین ۱۳۵۳ش دستگیر و سه سال به شهداد و تویسرکان تبعید شد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۷۴</ref> | محمد مؤمن پیش از انقلاب از [[سال ۱۳۴۲ش]] از اعضای [[جامعه مدرسین]] بود.<ref name=":9" /> در سال ۱۳۴۹ش جامعه مدرسین، پس از وفات [[سید محسن حکیم]]، [[مرجعیت]] امام خمینی را اعلام می‌کند. <ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه با آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش. به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص ۲۷۰</ref> ساواک در مرداد ۱۳۵۲ قصد دستگیری او را داشت اما به او دست نیافت.<ref name=":9" /> مؤمن در فروردین ۱۳۵۳ش دستگیر و سه سال به شهداد و تویسرکان تبعید شد.<ref>اهداف و فعالیت‌های جامعه مدرسین پیش از انقلاب اسلامی؛ مصاحبه به آیت الله محمد مؤمن، فصلنامه فرهنگی-تاریخی یادآور، ش ۴و۵، زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ش به نقل از بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی، ص۲۷۴</ref> | ||
===پس از انقلاب=== | ===پس از انقلاب=== | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
'''شورای نگهبان و مجلس خبرگان'''{{سخ}} | '''شورای نگهبان و مجلس خبرگان'''{{سخ}} | ||
* عضویت در [[شورای نگهبان]] با حکم امام خمینی از سال ۱۳۶۲ تا پایان عمر(۱۳۹۷ش)<ref name=":11">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۹.</ref> | * عضویت در [[شورای نگهبان]] با حکم امام خمینی از سال ۱۳۶۲ تا پایان عمر(۱۳۹۷ش)<ref name=":11">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۹.</ref> | ||
* نماینده خبرگان رهبری در پنج دوره (دوره اول و دوم از سمنان و دوره‌های سوم و چهارم و پنجم از قم)<ref name=":4">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۸.</ref> | * نماینده [[خبرگان رهبری]] در پنج دوره (دوره اول و دوم از سمنان و دوره‌های سوم و چهارم و پنجم از قم)<ref name=":4">بهداروند، خاطرات و گفتگوهای سیاسی آیت الله محمد مؤمن قمی، ۱۳۹۴ش، ص۱۸.</ref> | ||
'''مسئولیت‌های حوزوی'''{{سخ}} | '''مسئولیت‌های حوزوی'''{{سخ}} | ||
* مدیریت حوزه علمیه قم | * مدیریت حوزه علمیه قم | ||
* عضو [[شورای عالی حوزه‌های علمیه]] از ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۴ش | * عضو [[شورای عالی حوزه‌های علمیه]] از ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۴ش | ||
* عضو دوره چهارم شورای عالی | * عضو دوره چهارم [[شورای عالی حوزه‌های علمیه]] | ||
* رئیس مجمع فقه اهل بیت<ref name=":4" /> | * رئیس مجمع فقه اهل بیت<ref name=":4" /> | ||
==دیدگاه‌های فقهی-سیاسی== | ==دیدگاه‌های فقهی-سیاسی== | ||
مهم‌ترین اثر محمد مؤمن در فقه | مهم‌ترین اثر محمد مؤمن در [[فقه سیاسی]]، کتاب «الولایة الالهیة الاسلامیة او الحکومة الاسلامیة» است.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۵.</ref> | ||
از دیدگاه مؤمن همهٔ احکام در دست ولی امر متمرکز است و امکان حضور دیگر فقهیان در قضا و حکومت منتفی است.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۵.</ref> فعلیت حاکمیت معصوم و ولایت فقیه به مشورت، بیعت و رأی مشروط نیست<ref>مؤمن قمی، جایگاه احکام حکومتی و اختیارات ولی فقیه، ۱۳۹۳ش، ص۳۳۴.</ref>؛ بلکه انتخابات مشروعیت خود را از نظر حاکم منصوب اخذ می‌کند.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۵.</ref> مشروعیت، بقاء و زوال مجلس قانو‌ن‌گذاری و همه نهادها وابسته به تصمیم رهبری است و رهبری اصل است و این نهادها تنها «بازوی تقنینی» فقیه‌اند؛<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۹.</ref> نه وکیل مردم و تابع اراده ولی امرند.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۵۲.</ref> مؤمن با اشاره به عدم شناخت نمایندگان مجلس شورای اسلامی نسبت به احکام شرعی، راه بهتر و موافق اصول شرعی را تشکیل گروهی اسلام‌شناس و فقیه برای تدوین احکام فراگیر اسلام می‌داند.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۵۲.</ref> بیعت نه در اصل ولایت و نه در وجوب اطاعت مردم شرط نیست.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۵.</ref> ولایت امر مشروط به شورا و مشورت نیست و آیات قرآن بر این امر دلالت نمی‌کنند.<ref>مؤمن، الولایة الالهیة، ۱۴۳۲ق، ج۱، ص۳۱۷-۳۱۹.</ref><ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۵۴.</ref> [[جهاد ابتدایی]] برای ولی امر در زمان غیبت جایز است.<ref>مؤمن قمی، جایگاه احکام حکومتی و اختیارات ولی فقیه، ۱۳۹۳ش، ص۱۷۸.</ref> | از دیدگاه مؤمن همهٔ احکام در دست ولی امر متمرکز است و امکان حضور دیگر فقهیان در قضا و حکومت منتفی است.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۵.</ref> فعلیت حاکمیت معصوم و ولایت فقیه به مشورت، بیعت و رأی مشروط نیست<ref>مؤمن قمی، جایگاه احکام حکومتی و اختیارات ولی فقیه، ۱۳۹۳ش، ص۳۳۴.</ref>؛ بلکه انتخابات مشروعیت خود را از نظر حاکم منصوب اخذ می‌کند.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۵.</ref> مشروعیت، بقاء و زوال مجلس قانو‌ن‌گذاری و همه نهادها وابسته به تصمیم رهبری است و رهبری اصل است و این نهادها تنها «بازوی تقنینی» فقیه‌اند؛<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۹.</ref> نه وکیل مردم و تابع اراده ولی امرند.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۵۲.</ref> مؤمن با اشاره به عدم شناخت نمایندگان مجلس شورای اسلامی نسبت به احکام شرعی، راه بهتر و موافق اصول شرعی را تشکیل گروهی اسلام‌شناس و فقیه برای تدوین احکام فراگیر اسلام می‌داند.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۵۲.</ref> بیعت نه در اصل ولایت و نه در وجوب اطاعت مردم شرط نیست.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۵.</ref> ولایت امر مشروط به شورا و مشورت نیست و آیات قرآن بر این امر دلالت نمی‌کنند.<ref>مؤمن، الولایة الالهیة، ۱۴۳۲ق، ج۱، ص۳۱۷-۳۱۹.</ref><ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۵۴.</ref> [[جهاد ابتدایی]] برای ولی امر در زمان غیبت جایز است.<ref>مؤمن قمی، جایگاه احکام حکومتی و اختیارات ولی فقیه، ۱۳۹۳ش، ص۱۷۸.</ref> | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
مؤمن اموالی مانند [[انفال]] و [[خمس]] را ملک شخصی ولی امر می‌داند<ref name=":6">مؤمن قمی، الولایة الالهیة، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۳.</ref> <ref>مؤمن قمی، الولایة الالهیة، ۱۴۳۲ق، ص۲۶.</ref>با این تفاوت که قابل انتقال به ورثه نیست.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۶۵.</ref> ولی امر می‌تواند در این اموال تصرف مالکانه کند.<ref name=":6" /><ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۶۶.</ref> برخی اموال اگرچه ملک ولی امر نیست؛ اما ولی امر بر این اموال ولایت دارد و باید به او پرداخت کرد مانند [[زکات]]،<ref>مؤمن قمی، الولایة الالهیه، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۲۱۰.</ref> [[زکات فطره]]<ref>مؤمن قمی، الولایة الالهیه، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۲۴۷.</ref> و عواید موقوفه‌های بدون تولیت.<ref>مؤمن قمی، الولایة الالهیه، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۲۵۹.</ref> محمد مؤمن بر خلاف دیدگاهی که تصرف ولی فقیه را مشروط به شرایط اضطرار و مشروط به جلب رضایت شهروندان می‌داند، معتقد است ولی امر در اموال شخصی مردم، در صورتی که به مصلحت -نه ضرورت- جامعه باشد، می‌تواند بدون اخذ رضایت آنان تصرف کند<ref name=":7">مؤمن قمی، جایگاه احکام حکومتی و اختیارات ولی فقیه، ۱۳۹۳ش، ص۴۲.</ref> و این تصرف از باب [[احکام ثانویه]] نیست.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۷۰-۴۷۶.</ref> او تصرف ولی امر را نه تنها در اموال شهروندان، بلکه به تمام حقوق غیرمالی آنان نیز سرایت می‌دهد.<ref name=":7" /><ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۷۰.</ref> | مؤمن اموالی مانند [[انفال]] و [[خمس]] را ملک شخصی ولی امر می‌داند<ref name=":6">مؤمن قمی، الولایة الالهیة، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۳.</ref> <ref>مؤمن قمی، الولایة الالهیة، ۱۴۳۲ق، ص۲۶.</ref>با این تفاوت که قابل انتقال به ورثه نیست.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۶۵.</ref> ولی امر می‌تواند در این اموال تصرف مالکانه کند.<ref name=":6" /><ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۶۶.</ref> برخی اموال اگرچه ملک ولی امر نیست؛ اما ولی امر بر این اموال ولایت دارد و باید به او پرداخت کرد مانند [[زکات]]،<ref>مؤمن قمی، الولایة الالهیه، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۲۱۰.</ref> [[زکات فطره]]<ref>مؤمن قمی، الولایة الالهیه، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۲۴۷.</ref> و عواید موقوفه‌های بدون تولیت.<ref>مؤمن قمی، الولایة الالهیه، ۱۴۳۲ق، ج۲، ص۲۵۹.</ref> محمد مؤمن بر خلاف دیدگاهی که تصرف ولی فقیه را مشروط به شرایط اضطرار و مشروط به جلب رضایت شهروندان می‌داند، معتقد است ولی امر در اموال شخصی مردم، در صورتی که به مصلحت -نه ضرورت- جامعه باشد، می‌تواند بدون اخذ رضایت آنان تصرف کند<ref name=":7">مؤمن قمی، جایگاه احکام حکومتی و اختیارات ولی فقیه، ۱۳۹۳ش، ص۴۲.</ref> و این تصرف از باب [[احکام ثانویه]] نیست.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۷۰-۴۷۶.</ref> او تصرف ولی امر را نه تنها در اموال شهروندان، بلکه به تمام حقوق غیرمالی آنان نیز سرایت می‌دهد.<ref name=":7" /><ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۷۰.</ref> | ||
بر اساس تحلیل [[داود فیرحی|فیرحی]] دیدگاه آیت‌الله مؤمن اقتدارگراترین تبیین از نظریهٔ نصب و اختیارات فقه است. با توجه به حضور طولانی او در شورای نگهبان و تأثیر اندیشهٔ او بر قوانین و تصمیم‌ها، دیدگاه وی حائز اهمیت است.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۴.</ref> | بر اساس تحلیل [[داود فیرحی|فیرحی]] دیدگاه آیت‌الله مؤمن اقتدارگراترین تبیین از نظریهٔ نصب و اختیارات فقه است. با توجه به حضور طولانی او در [[شورای نگهبان]] و تأثیر اندیشهٔ او بر قوانین و تصمیم‌ها، دیدگاه وی حائز اهمیت است.<ref>فیرحی، فقه و سیاست در ایران معاصر، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۴.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||