نیت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== جایگاه== | == جایگاه== | ||
بر اساس [[روایات]]، ارزش و اهمیت هر کاری بر اساس نیت و انگیزه آن تعیین می‌شود؛<ref>ری شهری، منتخب میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۵۷۹.</ref> به علاوه اینکه نیت‌های ریایی باعث باطل شدن عمل و نیت‌های مخلصانه و با [[قصد قربت]] به خداوند، باعث کمال عمل می‌شوند؛<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۱.</ref> | بر اساس [[روایات]]، ارزش و اهمیت هر کاری بر اساس نیت و انگیزه آن تعیین می‌شود؛<ref>ری شهری، منتخب میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۵۷۹.</ref> به علاوه اینکه نیت‌های ریایی باعث باطل شدن عمل و نیت‌های مخلصانه و با [[قصد قربت]] به خداوند، باعث کمال عمل می‌شوند؛<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۱.</ref> طبق [[حدیث]] معروف «إنّما الأعمالُ بالنیّات»، اعمال انسان در گرو نیت‌هاست،<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ص۸۴.</ref> [[معصومان(ع)]] در روایات بسیاری، بر داشتن نیت پاک و مخلصانه تاکید کرده و نیت فاسد را عامل از بین رفتن [[برکت]] و روزی انسان و پیش آمدن بلا و گرفتاری معرفی نمودند.<ref>ری شهری، منتخب میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، تلخیص حمید حسینی، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۵۷۹.</ref> | ||
برخی از احادیث، در مقایسه نیت و عمل، نیت را اصل، شالوده و برتر از اعمال معرفی کرده<ref>کلینی، اصول کافی، ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۱۳۴.</ref> و اعمال را ثمره نیت‌ها دانسته‌اند.<ref>ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۵۷۹.</ref> همچنین ذکر کردند که [[پاداش|پاداش الهی]]، شامل نیت بدون عمل نیز می‌شود.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۲.</ref>بر اساس روایتی از [[امام علی (ع)]]، اعمال بندگان، دارای مراتب و درجه‌هایی متفاوت هستند و «نیت»، تعیین کننده میزان ارزش اعمال اخلاقی و عبادی انسان‌هاست.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۳.</ref> | برخی از احادیث، در مقایسه نیت و عمل، نیت را اصل، شالوده و برتر از اعمال معرفی کرده<ref>کلینی، اصول کافی، ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی، ۱۳۶۹ش، ج۳، ص۱۳۴.</ref> و اعمال را ثمره نیت‌ها دانسته‌اند.<ref>ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۵۷۹.</ref> همچنین ذکر کردند که [[پاداش|پاداش الهی]]، شامل نیت بدون عمل نیز می‌شود.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۵۲.</ref>بر اساس روایتی از [[امام علی (ع)]]، اعمال بندگان، دارای مراتب و درجه‌هایی متفاوت هستند و «نیت»، تعیین کننده میزان ارزش اعمال اخلاقی و عبادی انسان‌هاست.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۳.</ref> | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
در [[اخلاق|علم اخلاق]]، نیت، اساس ارزش اخلاقی و منشأ خوبی و بدی کارهای انسان معرفی شده است.<ref>آرانی، «جایگاه نیت در تفاوت بنیادین فقه و اخلاق»، ص۱۶۶.</ref> دانشمندان اخلاق معتقدند [[تجری]] و قصد [[گناه]] (بدون اینکه آن کار را انجام دهد) هرچند در [[فقه]] حرام نیست؛<ref>طباطبایی یزدی، حاشیه مکاسب، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۴.</ref> ولی از جهت [[اخلاق|اخلاقی]] کاری ناپسند شمرده می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، حاشیه مکاسب، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۴.</ref> | در [[اخلاق|علم اخلاق]]، نیت، اساس ارزش اخلاقی و منشأ خوبی و بدی کارهای انسان معرفی شده است.<ref>آرانی، «جایگاه نیت در تفاوت بنیادین فقه و اخلاق»، ص۱۶۶.</ref> دانشمندان اخلاق معتقدند [[تجری]] و قصد [[گناه]] (بدون اینکه آن کار را انجام دهد) هرچند در [[فقه]] حرام نیست؛<ref>طباطبایی یزدی، حاشیه مکاسب، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۴.</ref> ولی از جهت [[اخلاق|اخلاقی]] کاری ناپسند شمرده می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، حاشیه مکاسب، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۳۴.</ref> | ||
==نیت در عبادات | ==نیت در عبادات == | ||
نیت کردن همراه با [[قصد قربت]] در واجبات تَعَبُّدی (واجب‌هایی که جنبه عبادی و پرستش دارند) مانند [[وضو]]، [[نماز]]، [[روزه]]، [[حج]] واجب و ضروری است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۳۸۲ش، ج۲،ص۵۲۰.</ref> [[فقیهان]]، یکی از شرط‌های صحیح بودن عبادات را نیت کردن قبل از شروع عمل می‌دانند و ادامه داشتن نیت را تا پایان عمل نیز لازم می‌دانند.<ref>فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۳۵.</ref> بنا بر نظر فقیهان، نیت امری ذهنی است و لازم نیست بر زبان آورده شود.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۷۲ش، ص۲۶۵.</ref> نیت در نماز، در کنار [[رکوع]]، [[سجده]]، [[تکبیرة الاحرام]] و [[قیام]]، یکی از ارکان نماز است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۲۷.</ref> عالمان اسلام معتقدند اگر کسی قبل از انجام دادن اعمال [[مباح]]، نیت و [[قصد قربت]] کند، عملی که انجام داد، تبدیل به عمل مستحبی خواهد شد.<ref>شعبانی، «نقش نیت در فعل و هدف اخلاقی»، ص۵۵.</ref> | نیت کردن همراه با [[قصد قربت]] در واجبات تَعَبُّدی (واجب‌هایی که جنبه عبادی و پرستش دارند) مانند [[وضو]]، [[نماز]]، [[روزه]]، [[حج]] واجب و ضروری است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۳۸۲ش، ج۲،ص۵۲۰.</ref> [[فقیهان]]، یکی از شرط‌های صحیح بودن عبادات را نیت کردن قبل از شروع عمل می‌دانند و ادامه داشتن نیت را تا پایان عمل نیز لازم می‌دانند.<ref>فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۳۵.</ref> بنا بر نظر فقیهان، نیت امری ذهنی است و لازم نیست بر زبان آورده شود.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، ۱۳۷۲ش، ص۲۶۵.</ref> نیت در نماز، در کنار [[رکوع]]، [[سجده]]، [[تکبیرة الاحرام]] و [[قیام]]، یکی از ارکان نماز است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۲۷.</ref> عالمان اسلام معتقدند اگر کسی قبل از انجام دادن اعمال [[مباح]]، نیت و [[قصد قربت]] کند، عملی که انجام داد، تبدیل به عمل مستحبی خواهد شد.<ref>شعبانی، «نقش نیت در فعل و هدف اخلاقی»، ص۵۵.</ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* [[حر عاملی]]، محمد بن حسن، [[وسائل الشیعه]]، قم، آل‌البیت لاحیاءالتراث، ۱۴۰۹ق. | * [[حر عاملی]]، محمد بن حسن، [[وسائل الشیعه]]، قم، آل‌البیت لاحیاءالتراث، ۱۴۰۹ق. | ||
* دهخدا، علی اکبر، فرهنگ لغت، تهران، مؤسسه لغت نامه دهخدا، ۱۳۴۱ش. | * دهخدا، علی اکبر، فرهنگ لغت، تهران، مؤسسه لغت نامه دهخدا، ۱۳۴۱ش. | ||