نماز وتیره: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نماز وُتَیره''' دو رکعت نافله [[نماز عشاء]] است که بعد از آن و به صورت نشسته خوانده می‌شود. مشهور در بین [[فقیه|فقها]]، نشسته‌خواندن نماز وتیره است اما برخی ایستاده‌خواندن آن را دارای فضیلت می‌دانند. در متون دینی، نماز وتیره، جایگزین نماز وتر در نماز شب قرار داده شده تا اگر انسان به ادای نماز وتر به هر دلیلی (خواب یا مرگ) نرسید، از ثواب آن بهره‌مند شود.

وتیره در معنای لفظی، دارای معانی متعددی است اما در معنای فقهی به معنای وتر کوچک معنا شده است. وتر، یک رکعت پایانی نماز شب است و [[شیخ مفید]] هم، وتیره را به لحاظ عددی، مانند یک رکعت ایستاده می‌داند.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۱.</ref> در روایتی از [[امام صادق]] که درباره چرایی دو رکعت نماز نشسته پس از عشاء سؤال شده، او آن را به منزله یک رکعت نماز وتر در نماز شب می‌داند که اگر نمازگزار پس از ادای آن (وتیره) از دنیا رفت، ثواب آن نماز (وتر) برای او منظور می‌گردد. در ادامه روایت از امام می‌پرسند که آیا [[پیامبر اکرم]](ص) این نماز را می‌خواندند که امام پاسخ منفی می‌دهد، زیرا به رسول خدا(ص) [[وحی]] می‌رسید و می‌دانست که آیا در این شب از دنیا می‌روند یا نه، ولی دیگران دارای چنین علمی نیستند، به همین دلیل، شخص پیامبر(ص) این دو رکعت را نمی‌خواند ولی دیگران را به خواندن آن توصیه می‌کرد.<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۳۳۰و۳۳۱.</ref>

== چگونگی نماز==

نماز وتیره، دور رکعت نماز نافله عشاء است که به صورت نشسته خوانده می‌شود. [[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان]] به نقل از [[مصباح المتهجد]] قائل است در دو رکعت‌نشسته بعد از نماز عشاء، صد آیه از قرآن خوانده شود و مستحب است به‌جای صد آیه، [[سوره واقعه]] را در یک رکعت و [[سوره توحید]] را در رکعت دیگر بخوانند.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ص۱۹.</ref> در روایت دیگری پیرامون سوره‌هایی که در نماز وتیره قرائت می‌شود آمده است که [[امام باقر]](ع) فرمود: هرکس [[سوره ملک|سوره مُلْک]] را شب بخواند، به قرائت بسیار و پاکیزه عمل نموده و از غافلان نخواهد بود و من نیز بعد از نماز عشا آن دو را در حالت نشسته [در نافله عشا] می‌خوانم.<ref>سید بن طاووس، فلاح السائل، ص۲۵۹.</ref>

از [[سید مرتضی]] درباره چگونه‌نشستن هنگام نماز، نمازگزار را مخیر بین چهارزانو و دوزانو دانسته است.<ref>سیدمرتضی، رسائل مرتضی، ۱۴۱۵ق، ص۲۲۷.</ref> شیخ طوسی هم نماز وتیره را برای مسافر ساقط می‌داند، یعنی لازم نیست نمازگزار آن را در سفر بخواند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ص۷۱.</ref>

[[شیخ حر عاملی]] در [[وسائل الشیعه]] می‌گوید که ایستاده‌خواندن نماز وتیره بهتر از نشسته است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ص۵۱.</ref> او همچنین بابی را به افضلیت ایستاده‌خواندن نماز وتیره و عدم ساقط شدن آن در سفر اختصاص داده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ص۹۴.</ref> روایتی نیز برای تأیید این امر آمده که امام صادق(ع) می‌فرماید: پدرم این نماز را نشسته می‌خواند و من آن دو رکعت را ایستاده می‌خوانم.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۴، ص۱۰۶.</ref> [[علامه مجلسی|مجلسی]] در در ادامه حدیث اینگونه می‌آورد چون بدن امام باقر ثقیل بود و قیام برای او مشکل، پس نماز را نشسته می‌خواند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۴، ص۱۰۶.</ref>

اسماعیل بن عبدالخالق بن عبدربّه از امام صادق(ع) نقل می‌کند که پدرم (امام باقر) همواره بعد از نماز عشا، دو رکعت نماز در حالت نشسته می‌خواند و صد آیه در آن دو رکعت قرائت می‌نمود و پیوسته می‌فرمود: هرکس این دو رکعت را بخواند و صد آیه در آن تلاوت کند، از غافلان نخواهد بود. وی می‌گوید: امام باقر(ع) در آن دو رکعت، سوره واقعه و اخلاص را قرائت می‌کرد.<ref>سید بن طاووس، فلاح السائل، ص۲۵۹.</ref>