منع حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

منع حدیث را مبدأ اتفاقات و جریاناتی در تاریخ [[اسلام]] دانسته‌اند که برخی از آنها عبارتند از:  

*'''نابودی نخستین متون حدیثی:''' گفتارهای نوشته شده از [[پیامبر(ص)]] توسط [[اصحاب]] نزدیک، در این دوره نابود و از دسترس خارج گردید.<ref> سبحانی تبریزی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۷۸ش، ج١، ص۹۱.</ref> بنابر نقلی از [[عایشه]]، ابوبکر ۵۰۰ حديث از رسول خدا(ص) را سوزانده است.<ref>متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۱ق،‌ ج ۱۰،‌ ص ۲۸۵.</ref> همچنین برخی [[احادیث]] که در حافظه اصحاب بود نیز به سبب ممنوعیت کتابت به رشته تحریر درنیامده و با فوت حافظان از دسترس خارج گردید.<ref>سبحانی تبریزی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۷۸ش، ج١، ص۹۲.</ref>  

*'''جعل حدیث:''' با از بین رفتن بسیاری از احادیث، نقل روایات ساختگی و انتساب آن به [[پیامبر(ص)]] رایج شد به‌عنوان مثال در سنن ابی‌داود، ۴۸۰۰ حدیث وجود دارد که بنابر گفته مصنفش از میان ۵۰۰ هزار حدیث انتخاب شده‌اند<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۵۸.</ref> و کتاب صحیح بخاری با حذف موارد تکراری شامل ۲۷۶۱ حدیث است که از میان حدود ۶۰۰ هزار [[روایت]] انتخاب شده<ref> خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۴. </ref> و صحیح مسلم ۴ هزار حدیث بدون تکرار را دربر دارد که از میان ۳۰۰ هزار حدیث استخراج گردیده<ref>ابن جوزی، المنتظم في تاريخ الملوک والأمم، ۱۴۱۲ق، ج۱۲، ص۱۷۱.</ref> احمد بن حنبل در کتاب مسند، سی هزار حدیث آورده است که آنها را از میان ۷۵۰ هزار روایت برگزیده است و گفته شده که او یک میلیون حدیث در حافظه داشته است.<ref>ابن حنبل، مسند، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص ۵۶.</ref> از دیگر موارد نسبت دادن روایت به پیامبر(ص) احاديث فضائل است که حتی شامل تجليل شخصيت‌هايى است که پس از وی متولد شدند و پست‌هاى سياسى و مذهبى را بر عهده گرفتند. هر فرقه‌اى براى پيشواى خود دست به [[جعل حدیث]] زده و کمتر شخصيت سياسى و مذهبى است که براى او فضيلتى از پيامبر نقل نکرده باشند.<ref> سبحانی تبریزی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۷۸ش، ج١، ص۹۵.</ref>  

* '''ورود اسرائلیات'''؛ گروهی از عالمان [[یهودی]] و [[مسیحی]] تازه [[مسلمان]] شده از قبیل [[کعب الاحبار]] و [[وهب بن منبه]]، از طرف خلیفه وقت مجاز به نقل حدیث شدند. عده‌ای بر این باورند که این مسأله موجب ورود پدیده‌ای به نام [[اسرائیلیات]] در حدیث گردید.<ref>رضوانی‌، شیعه شناسی، ۱۳۸۴ ش‌، ج۲،‌ ص۵۱۴.</ref>

*'''تغییر سنّت:''' عده‌ای مدعی هستند ممنوعیت تدوین [[حدیث]] موجب شد [[سنت|سنّت]] پیامبر(ص) در جامعه تغییر یافته و دگرگون شود. برای اثبات این ادعا به برخی نقل‌های تاریخی استناد کرده‌اند از جمله [[روایت]] [[شافعی]] که از وهب بن کیسان نقل کرده است با این عبارت که «تمام سنّت های رسول خدا تغییر یافت، حتی نماز.» <ref>شافعی، الام، ج۱، ص ۲۶۹ (کتاب الصلاة - کتاب صلاة العیدین - أن یبدأ بالصلاة قبل الخطبة).</ref> برخی گفته‌اند که با ممنوعیت احادیث، نقل‌هایی که دلالت بر [[خلافت|جانشینی]] امام علی(ع) داشته از ذهن‌ها پاک شده است.<ref>صدوق، معانی الأخبار،۱۳۷۷ش، مقدمه مترجم،‌ ص۷.</ref>

* '''پدیدآمدن مذهب‌ها:''' با از بین رفتن [[سنت]] و افزایش شمار [[جعل حدیث|روایات جعلی]] و سلیقه‌ای به مرور مذاهب مختلف و مشرب‌های [[کلام|کلامی]] و [[فقه|فقهی]] متعدد پدیدار شدند. اختلافات  در جامعه [[اسلام|اسلامی]] گسترش یافت و هر اختلاف سلیقه‌ای با جعل حدیث همراه شده و موجب جدایی گروهی از افراد از جامعه اسلامی و تاسیس گروهی جدید می‌شد.<ref> سبحانی تبریزی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ج١، ص۹۱؛ حسینی، پیامدهای منع نقل حدیث، ۱۳۸۷ش، ص۶۸.</ref>