پرش به محتوا

آیه لعان: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی)
خط ۴۶: خط ۴۶:
برخی از مفسران سال نزول آیه را [[سال نهم هجری]]<ref> خراسانی، ادوار فقه، ۱۴۱۷ق، ج‌۱، ص۳۱۷.‌</ref> و هنگام بازگشت [[مسلمانان]] از [[غزوه تبوک]] دانسته<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۹۸.</ref> و معتقدند که حکم فقهی در آن تاریخ صادر شده است.  
برخی از مفسران سال نزول آیه را [[سال نهم هجری]]<ref> خراسانی، ادوار فقه، ۱۴۱۷ق، ج‌۱، ص۳۱۷.‌</ref> و هنگام بازگشت [[مسلمانان]] از [[غزوه تبوک]] دانسته<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۹۸.</ref> و معتقدند که حکم فقهی در آن تاریخ صادر شده است.  


این آیات درباره مسئله‌ای است که ابتدا به صورت یک سوال از سوی یکی از [[صحابه|صحابه رسول خدا(ص)]] به نام [[سعد بن عباده]] مطرح شد. وی از [[پیامبر اکرم(ص)]] پرسید که اگر همسر خود را در حال عمل منافی [[عفت]] با مرد غریبه‌ای مشاهده کند چه تکلیفی خواهد داشت؟ چراکه اگر بخواهد ادعای خود را با آوردن چهار شاهد اثبات کند، کار از کار گذشته است و اگر بخواهد در همان دم اقدام به مقابله و قتل زانی کند، حد [[قصاص]] بر او جاری می‌شود.
این [[آیات]] درباره مسئله‌ای است که ابتدا به صورت یک سوال از سوی یکی از [[صحابه|صحابه رسول خدا(ص)]] به نام [[سعد بن عباده]] مطرح شد. وی از [[پیامبر اکرم(ص)]] پرسید که اگر همسر خود را در حال عمل منافی [[عفت]] با مرد غریبه‌ای مشاهده کند چه تکلیفی خواهد داشت؟ چراکه اگر بخواهد ادعای خود را با آوردن چهار شاهد اثبات کند، کار از کار گذشته است و اگر بخواهد در همان دم اقدام به مقابله و قتل زانی کند، حد [[قصاص]] بر او جاری می‌شود.


رسول خدا(ص) از این اعتراض ناراحت شد؛ اما سعد بن عباده و دیگر [[انصار]] پیامبر ضمن اظهار تسلیم در برابر فرمان خدا، از دغدغه خود برای این موضوع گفتند. چندی بعد پسر عموی سعد بن عباده یعنی [[هلال بن امیه]] ادعا کرد که شب هنگام همسر خود را در چنین حالی با مرد دیگر مشاهده کرده و صدای آنان را شنیده است. پیامبر اکرم(ص) تصمیم گرفت، هلال را به خاطر عدم ارائه شهود برای این موضوع، [[حد]] قدف زند که آیات فوق نازل شد و به ارائه راهکاری در این مورد پرداخت.<ref> ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۷، ص۶۸؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۸، ص۶۵؛ ابن عطیه، المحرر الوجیز، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۱۶۵؛ ابن عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۳۴۰؛ سمرقندی، بحرالعلوم، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> برخی این شأن نزول را قول مشهور دانسته‌اند.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۹، ص۳۰۲؛ ثعالبی، تفسیر الثعالبی، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۱۷۳.</ref>  
رسول خدا(ص) از این اعتراض ناراحت شد؛ اما سعد بن عباده و دیگر [[انصار]] پیامبر ضمن اظهار تسلیم در برابر فرمان خدا، از دغدغه خود برای این موضوع گفتند. چندی بعد پسر عموی سعد بن عباده یعنی [[هلال بن امیه]] ادعا کرد که شب هنگام همسر خود را در چنین حالی با مرد دیگر مشاهده کرده و صدای آنان را شنیده است. پیامبر اکرم(ص) تصمیم گرفت، هلال را به خاطر عدم ارائه شهود برای این موضوع، [[حد]] قدف زند که آیات فوق نازل شد و به ارائه راهکاری در این مورد پرداخت.<ref> ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۷، ص۶۸؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۱۸، ص۶۵؛ ابن عطیه، المحرر الوجیز، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۱۶۵؛ ابن عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۳۴۰؛ سمرقندی، بحرالعلوم، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> برخی این شأن نزول را قول مشهور دانسته‌اند.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۹، ص۳۰۲؛ ثعالبی، تفسیر الثعالبی، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۱۷۳.</ref>  
خط ۶۳: خط ۶۳:
برخی از مفسرین برداشت‌های گوناگونی از این آیه داشته‌اند؛ چنانکه [[محسن قرائتی]] در کتاب [[تفسیر نور]] خود به برخی از پیام‌ها و برداشت‌های آیه اشاره می‌نماید؛ از جمله آنکه حفظ آبرو، برای کنترل مردم از رسوا نمودن یکدیگر، به شدت در [[اسلام]] مورد توجه بوده است و این آیات نگاه ویژه‌ای در حمایت از حقوق زنان دارد و همچنین اجرای قوانین و دستورات [[خداوند]] به نفع مردم است و قوانین کیفری اسلام، احکامی برخاسته از [[حکمت الهی]] است.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۶، ص۱۵۰.</ref> برخی دیگر اشاره [[قرآن]] به بیان کیفیت لعان و بیان حکم آن را نشانه مشروعیت [[لعان]] در اسلام دانسته‌اند که مظهری از حُسن تشریع اسلامی است.<ref>جزایری، ایسر التفاسیر، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۵۵۱.</ref>
برخی از مفسرین برداشت‌های گوناگونی از این آیه داشته‌اند؛ چنانکه [[محسن قرائتی]] در کتاب [[تفسیر نور]] خود به برخی از پیام‌ها و برداشت‌های آیه اشاره می‌نماید؛ از جمله آنکه حفظ آبرو، برای کنترل مردم از رسوا نمودن یکدیگر، به شدت در [[اسلام]] مورد توجه بوده است و این آیات نگاه ویژه‌ای در حمایت از حقوق زنان دارد و همچنین اجرای قوانین و دستورات [[خداوند]] به نفع مردم است و قوانین کیفری اسلام، احکامی برخاسته از [[حکمت الهی]] است.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۶، ص۱۵۰.</ref> برخی دیگر اشاره [[قرآن]] به بیان کیفیت لعان و بیان حکم آن را نشانه مشروعیت [[لعان]] در اسلام دانسته‌اند که مظهری از حُسن تشریع اسلامی است.<ref>جزایری، ایسر التفاسیر، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۵۵۱.</ref>


[[مکارم شیرازی]] با برداشت از آیه ۱۰، لعان را یک نوع فضل الهی دانسته که به وسیله آن یکی از مشکلات در مناسبات بین دو همسر، به نحو صحیحی برطرف می‌شود؛ زیرا از یک سو شوهر مجبور نخواهد بود که اگر کار خلافی از همسر خود مشاهده نمود سکوت کند و یا به دنبال چهار شاهد برود و از سوی دیگر زن هم به مجرد اتهام در معرض مجازات قرار نمی‌گیرد و حق دفاع برای او محفوظ است؛<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۳۸۲.</ref> اما [[طبرسی]] در کتاب [[مجمع البیان]] خود به نقل از دیگران منظور از آیه را رحمت و [[توبه]] پذیر و حکیم بودن خداوند دانسته که در کیفر دادن عجله نکرده و به‌واسطه [[زنا]]، رسوا نمی‌کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۲۰۳.</ref>
[[مکارم شیرازی]] با برداشت از [[آیه]] ۱۰، لعان را یک نوع فضل الهی دانسته که به وسیله آن یکی از مشکلات در مناسبات بین دو همسر، به نحو صحیحی برطرف می‌شود؛ زیرا از یک سو شوهر مجبور نخواهد بود که اگر کار خلافی از همسر خود مشاهده نمود سکوت کند و یا به دنبال چهار شاهد برود و از سوی دیگر زن هم به مجرد اتهام در معرض مجازات قرار نمی‌گیرد و حق دفاع برای او محفوظ است؛<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۳۸۲.</ref> اما [[طبرسی]] در کتاب [[مجمع البیان]] خود به نقل از دیگران منظور از آیه را رحمت و [[توبه]] پذیر و حکیم بودن خداوند دانسته که در کیفر دادن عجله نکرده و به‌واسطه [[زنا]]، رسوا نمی‌کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۲۰۳.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
confirmed، templateeditor
۱۲٬۲۷۶

ویرایش