قاعده نفی سبیل: تفاوت میان نسخه‌ها

فقیهان برای اثبات قاعده نفی‌سبیل، به [[ادله اربعه]] ([[قرآن]]، [[حدیث|روایات]] و [[اجماع]] و [[عقل]]) استناد می‌کنند  استناد می‌کنند:<ref>عمید زنجانی، قواعد فقه، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۶.</ref>

مهم‌ترین مستند قرآنی این قاعده، [[آیه نفی سبیل]] است<ref>علی‌دوست، «قاعده نفی‌سبیل»، ص۲۳۳؛ بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۸۷.</ref> که می‌گوید: «لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا» (خداوند هرگز بر [زيان‌] مؤمنان، براى كافران راه [تسلّطى‌] قرار نداده است).<ref>سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref>

استدلال به آیه چنین است: غلبه کفار بر مؤمنان امری است که روی داده و در خود قرآن هم از آن سخن آمده است. بنابراین منظور آیه نمی‌تواند این باشد کفار بر مؤمنان غلبه نکرده‌اند. درنتیجه مراد این است که در دین، هیچ حکمی وجود ندارد که اجازه دهد کفار بر مسلمانان سلطه یابند.<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۴.</ref>

مستند روایی این قاعده حدیثی است که شیخ صدوق از پیامبر اسلام(ص) نقل کرده است: «الْإِسْلَامُ يَعْلُو وَ لَا يُعْلَىٰ عَلَيْهِ» (اسلام برتری دارد و ‌هیچ‌چیز بر آن برتری ندارد).<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۴؛ فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۸.</ref>

روایت نیز با توجه به عبارت پایانی آن، نمی خواهد خبر دهد که هیچ‌گاه کفر بر اسلام برتری نمی‌یابد؛ بلکه در مقام انشاء یا بیان این مسئله است که هیچ حکمی در اسلام وضع نشده است که موجب برتری کفار بر مسلمانان شود؛ بلکه همه احکام بین مسلمانان و کفار به‌نفع مسلمانان است.<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref>

درخصوص اجماع هم گفته‌اند هیچ‌یک از علما با این قاعده مخالفت نکرده‌اند و بسیار نقل شده است که علما در این زمینه اجماع دارند.<ref>فاضل لنکرانی، القواعد الفقهیه، ص۲۳۳.</ref>