۱۷٬۸۹۵
ویرایش
imported>Hasanzade بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| حضور در جنگها = [[جنگ تبوک|تبوک]] | | حضور در جنگها = [[جنگ تبوک|تبوک]] | ||
| هجرت به = | | هجرت به = | ||
| دیگر فعالیتها =راوی | | دیگر فعالیتها =راوی غدیر • بیعت با پیامبر • یاران امام علی | ||
| آثار = | | آثار = | ||
}} | }} | ||
'''ابوالعباس سهل بن سعد بن مالک انصاری ساعدی،''' (درگذشت ۸۸یا۹۱ ق) از [[صحابه]] [[محمد(ص)|رسول خدا(ص)]] و یاران امام علی(ع) و از راویان [[حدیث غدیر]]. از افتخارات او میتوان به [[بیعت]] با پیامبر(ص)، حضور در [[غزوه تبوک|جنگ تبوک]] و [[نماز]] خواندن به دو [[قبله]] اشاره کرد. وی در [[شام]] با کاروان [[اسیران کربلا|اسرای کربلا]] برخورد کرده و چگونگی ورود آنان به شام را روایت کرده است. او آخرین صحابه پیامبر(ص) بود که در [[مدینه]] درگذشت. | |||
== زمان پیامبر== | == زمان پیامبر== | ||
سهل بن سعد ساعدی از [[صحابه]] | سهل بن سعد ساعدی از [[صحابه]] [[رسول خدا(ص)]] و از طایفه [[بنی ساعده|بنیساعده]] بود که هنگام رحلت پیامبر اکرم(ص) ۱۵ سال بیشتر نداشت. گفته شده نام او حزن بود و پیامبر(ص) او را سهل نامید.<ref> ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰.</ref> کنیه وی ابوالعباس<ref> دینوری، اخبارالطوال، ص۳۷۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۲۷.</ref> یا ابویحیی بود.<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰.</ref> [[شیخ طوسی]] او را از یاران امام علی(ع) نیز میداند.<ref>طوسی، رجال، ص۶۶.</ref> | ||
دو [[بیعت]] با پیامبر(ص)، [[نماز]] گزاردن به دو [[قبله]] و همچنین تمجید پیامبر(ص) از وی را از جمله فضایل او دانستهاند.<ref> مفید، الجمل، ص۱۰۶</ref> وی | دو [[بیعت]] با پیامبر(ص)، [[نماز]] گزاردن به دو [[قبله]] و همچنین تمجید پیامبر(ص) از وی را از جمله فضایل او دانستهاند.<ref> مفید، الجمل، ص۱۰۶.</ref> وی خدمتگزار و ملازم همیشگی پیامبر(ص) بود و غالب روایات نبوی از همین گروه و نظایر ایشان نقل شده است، چرا که عمر طولانی تری داشتند و مورد مراجعه مردم بودند.<ref> ابن سعد، ج۲، ص۳۵۷.</ref> خواهرانش نائله و عمره از زنانی بودند که [[اسلام]] آوردند و با پیامبر(ص) در [[مدینه]] بیعت کردند.<ref> ابن سعد، ج۸، ص۳۷۸.</ref> | ||
او با اینکه سنّش کم بود اما در [[جنگ تبوک]] حاضر شد وی میگوید: | او با اینکه سنّش کم بود اما در [[جنگ تبوک]] حاضر شد وی میگوید: | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==نقل روایت== | ==نقل روایت== | ||
سعد، [[حدیث|احادیثی]] از [[پیامبر(ص)]] و [[علی(ع)]] و [[فاطمه(س)]] و برخی صحابه نقل کرده است. [[ابوهریره]] و [[سعید بن مسیب]]، [[زهری]]، [[ابو حازم]] و پسرش [[عباس بن سهل]] از او حدیث روایت کردهاند.<ref> ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰.</ref> | |||
از او نقل شده که میگوید: از [[حضرت زهرا]](س) درباره [[امامان]] پرسیدم، ایشان در پاسخ فرمود که پیامبر(ص)، | از او نقل شده که میگوید: از [[حضرت زهرا]](س) درباره [[امامان]] پرسیدم، ایشان در پاسخ فرمود: که پیامبر(ص)، علی(ع) و یازده فرزندش را به عنوان امامان یکی پس از دیگری نام برده است.<ref> خزاز قمی، ص۱۹۵</ref> | ||
او از شاهدان و [[ | او از شاهدان و راویان [[حدیث غدیر]] بوده<ref>ابن طاووس، الطرائف، ج۱، ص۱۳۹.</ref> و جمله مشهور پیامبر(ص) با عنوان [[حدیث رایت]] که فرمود: '''فردا پرچم را به دست کسی خواهم داد که خدا و رسولش را دوست دارد و خدا و رسول او را دوست میدارند و او بر نمیگردد تا این که خدا پیروزش کند،''' را روایت کرده است.<ref> ابن طاووس، الطرائف، ج۱، ص۵۸.</ref> | ||
==در کلام امام حسین(ع) == | ==در کلام امام حسین(ع) == | ||
در [[واقعه کربلا]]، [[امام حسین(ع)]] در [[خطبه|خطبهای]] که برای [[کوفه|کوفیانی]] که در مقابلش صفآرایی کرده بودند، ایراد کرد، سهل بن سعد را به عنوان شاهد معرفی نمود و فرمود: | در [[واقعه کربلا]]، [[امام حسین(ع)]] در [[خطبه|خطبهای]] که برای [[کوفه|کوفیانی]] که در مقابلش صفآرایی کرده بودند، ایراد کرد، سهل بن سعد را به عنوان شاهد معرفی نمود و فرمود: | ||
:«اگر مرا قبول ندارید، افرادی چون [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[زید بن ارقم]]، و سهل بن سعد ساعدی هستند، سخن رسول خدا(ص) درباره من را از آنها بپرسید»<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۹۷؛ طبری، ج۷، ص۳۰۲۴؛ بحارالانوار، ج۴۵، | :«اگر مرا قبول ندارید، افرادی چون [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[زید بن ارقم]]، و سهل بن سعد ساعدی هستند، سخن رسول خدا(ص) درباره من را از آنها بپرسید».<ref> مفید، الارشاد، ج۲، ص۹۷؛ طبری، تاریخ، ج۷، ص۳۰۲۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۵.</ref> | ||
==دیدار با کاروان اسرا== | ==دیدار با کاروان اسرا== | ||
بعد از [[شهادت]] امام حسین(ع) وقتی | بعد از [[شهادت]] امام حسین(ع) وقتی که اهل بیت او را به [[شام]] بردند، سهل خود را به کاروان اهل بیت(ع) رساند و از دختر امام حسین(ع) خواست اگر خواستهای دارد به وی بگوید. ایشان خواست سر مبارک امام را دورتر از ایشان حمل کنند تا مردم کمتر به حرم پیامبر(ص) بنگرند.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۲۷.</ref> روایت معروفی از چگونگی ورود [[اسیران کربلا]] به شام از وی نقل شده است.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> | ||
==حمایت از اهل بیت== | ==حمایت از اهل بیت== | ||
در سال ۷۴ق | در سال ۷۴ق سهل از طرف [[حجاج بن یوسف]] احضار شد. حجاج سعی در تحقیر وی داشت. از این رو او را به خاطر عدم حمایتش از [[عثمان]] مؤاخذه کرد بعد دستور داد گردنش را داغ کنند. | ||
به گفته برخی منابع سهل از دوستان [[امام علی| امیرالمؤمنین]] و خاندان او بود و از این جهت [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج]] وی را آزار میداد.<ref> ثقفی، الغارات، ۴۳۸</ref> | به گفته برخی منابع سهل از دوستان [[امام علی| امیرالمؤمنین]] و خاندان او بود و از این جهت [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج]] وی را آزار میداد.<ref> ثقفی، الغارات، ۴۳۸.</ref> | ||
روزگاری که او در مدینه میزیست، مردی از [[آل مروان]] بر این شهر حکومت یافت. وی سهل را احضار کرده و کنیه [[ابوتراب]] علی(ع) را مورد استهزاء قرار داد و از سهل خواست تا امام را ناسزا گوید، اما او نپذیرفت و خاطرنشان کرد که هیچ کنیهای نزد امام چون ابوتراب محبوب نبود.<ref>ابن بطریق، | روزگاری که او در مدینه میزیست، مردی از [[آل مروان]] بر این شهر حکومت یافت. وی سهل را احضار کرده و کنیه [[ابوتراب]] علی(ع) را مورد استهزاء قرار داد و از سهل خواست تا امام را ناسزا گوید، اما او نپذیرفت و خاطرنشان کرد که هیچ کنیهای نزد امام چون ابوتراب محبوب نبود.<ref>ابن بطریق، العمدة، ص۴۴۹.</ref> | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
او در سال ۸۸ یا ۹۱ق درگذشت و هنگام مرگ ۹۶ یا ۹۹ سال داشت.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۶۵؛ | او در سال ۸۸ یا ۹۱ق درگذشت و هنگام مرگ ۹۶ یا ۹۹ سال داشت.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۶۵؛ دینوری، اخبارالطوال، ص۳۷۰؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۳۴؛ ابن جوزی،المنتظم، ج۶، ص۳۰۲.</ref> | ||
البته اقوال دیگری | البته اقوال دیگری درباره سال وفات سعد وجود دارد.<ref> ابن قتیبه، المعارف، ص۳۴۱؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰؛ دینوری، اخبارالطوال، ص۳۷۰.</ref> او را آخرین صحابهای دانستهاند که در [[مدینه]] درگذشت.<ref> ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۳۲۰؛ابن قتیبه، المعارف، ص۳۴۱؛ دینوری، اخبارالطوال، ص۳۷۰؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۶۵.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
* ابن اثیر، عزالدین علی، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، ۱۳۸۵ق. | * ابن اثیر، عزالدین علی، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، ۱۳۸۵ق. | ||
* ابن اثیر، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م. | * ابن اثیر، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م. | ||
* ابن | * ابن جوزی،أبوالفرج عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | ||
* ابن بطریق، یحیی بن حسن | * ابن بطریق، یحیی بن حسن حلی، العمدة، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق. | ||
* ابن سعد کاتب واقدی، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۴ش. | * ابن سعد کاتب واقدی، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۴ش. | ||
* ابن عبدالبر، | * ابن عبدالبر، أیوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق: علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | ||
* ابن قتیبة، | * ابن قتیبة، عبد الله بن مسلم، المعارف، تحقیق ثروت عکاشة، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، ط الثانیة، ۱۹۹۲م. | ||
* ابن | * ابن طاووس، سید علی بن موسی، الطرائف، قم، چاپخانه خیام، ۱۴۰۰ق. | ||
* | * دینوری، احمد بن داود، اخبارالطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، چ چهارم، ۱۳۷۱ش. | ||
* ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، قم، مؤسسه دارالکتاب، ۱۴۱۰ق. | * ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، قم، مؤسسه دارالکتاب، ۱۴۱۰ق. | ||
* خزاز قمی، علی بن محمد، کفایة الأثر، قم، انتشارات بیدار، ۱۴۰۱ق. | * خزاز قمی، علی بن محمد، کفایة الأثر، قم، انتشارات بیدار، ۱۴۰۱ق. | ||
* | * مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الإرشاد، قم، انتشارات کنگره جهانی شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | ||
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ترجمه ابو القاسم پاینده، تهران، اساطیر، ۱۳۷۵ش. | * طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ترجمه ابو القاسم پاینده، تهران، اساطیر، ۱۳۷۵ش. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، ۱۴۱۵ق. | * طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، ۱۴۱۵ق. | ||
* مجلسی، | * مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ق. | ||
* واقدی، محمد بن عمر، مغازی تاریخ جنگهای پیامبر(ص)، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. | * واقدی، محمد بن عمر، مغازی تاریخ جنگهای پیامبر(ص)، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} |
ویرایش