پرش به محتوا

نفس لوامه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ نوامبر ۲۰۲۰
جز
تغییر محتوایی در شناسه
جز (تغییر محتوایی در شناسه)
خط ۱: خط ۱:
{{اخلاق-عمودی}}
{{اخلاق-عمودی}}
'''نَفْسِ لَوَّامه''' اصطلاحی است برگرفته از قرآن، به‌معنای نَفْسِ سرزنش‌گر. این واژه در آیه ۲ [[سوره قیامت]] آمده است و عالمان مسلمان در خصوص آن، تفسیرهای مختلفی مطرح کرده‌اند. برخی آن را کارکردی از نفس می‌دانند که در آن، انسان خود را به‌جهت خطاهایش سرزنش می‌کند. برخی دیگر می‌گویند مرتبه‌ای از نفس است که در آن، انسان هوشیار است و اگر کار بدی کرد، خود را محاکمه می‌کند.
'''نَفْسِ لَوَّامه''' به‌معنای نَفْسِ سرزنش‌گر، حالتی نفسانی است که در آن، انسان خود را به‌جهت خطاهایش سرزنش می‌کند. این اصطلاح  برگرفته از قرآن است و در آیه ۲ [[سوره قیامت]] آمده است. عالمان مسلمان ذیل این آیه، تفسیرهای مختلفی در خصوص نفس لوامه مطرح کرده‌اند.


نفس لوّامه در مقابل [[نفس اماره|نفس اَمّاره]] قرار دارد. نفس اماره از عقل فرمان نمی‌برد و انسان را گناه گرایش می‌دهد. به‌باور عالمان مسلمان، وجود دو نوع نفس لوامه و اماره، نشان نمی‌دهد که انسان دو هویت دارد. انسان تنها از یک هویت یا خود برخوردار است. آنگاه که از عقل پیروی می‌کند، از آن به نفس لوامه تعبیر می‌شود و زمانی که برخلاف آن حکم می‌کند، به آن نفس اماره می‌گویند.
نفس لوّامه در مقابل [[نفس اماره|نفس اَمّاره]] و [[نفس مطمئنه]] قرار دارد. به‌باور عالمان مسلمان، وجود سه نوع نفس لوامه و اماره و مطمئنه نشان نمی‌دهد که انسان بیش از یک هویت دارد. انسان تنها از یک هویت یا خود برخوردار است. آنگاه که از عقل پیروی می‌کند، از آن به نفس لوامه تعبیر می‌شود، زمانی که برخلاف آن حکم می‌کند، به آن نفس اماره می‌گویند و وقتی به آرامش روحی می‌رسد، آن را نفس مطمئنه می‌نامند.  


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
خط ۱۱: خط ۱۱:
نفس مطمئنه در مقابل نفس اَمّاره و نفس مطمئنه قرار دارد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۳۷؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۵۹۵-۵۹۶؛ مصباح یزدی، آیین پرواز، ص۲۷.</ref> نفس اماره مرتبه‌ای از نفس یا حالتی از آن است که در آن، انسان به عقلش گوش نمی‌دهد و به گناه رو می‌آورد.<ref>مصباح یزدی، آیین پرواز، ص۲۷؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۵۹۵-۵۹۶.</ref> نفس مطمئنه هم حالتی است که در آن، بر اثر تکرار، توجه به عقل و پیروی از آن، ملکه و عادت می‌شود و انسان اطمینان و آرامش می‌یابد.<ref>مصباح یزدی، آیین پرواز، ص۲۷.</ref>
نفس مطمئنه در مقابل نفس اَمّاره و نفس مطمئنه قرار دارد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۳۷؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۵۹۵-۵۹۶؛ مصباح یزدی، آیین پرواز، ص۲۷.</ref> نفس اماره مرتبه‌ای از نفس یا حالتی از آن است که در آن، انسان به عقلش گوش نمی‌دهد و به گناه رو می‌آورد.<ref>مصباح یزدی، آیین پرواز، ص۲۷؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۵۹۵-۵۹۶.</ref> نفس مطمئنه هم حالتی است که در آن، بر اثر تکرار، توجه به عقل و پیروی از آن، ملکه و عادت می‌شود و انسان اطمینان و آرامش می‌یابد.<ref>مصباح یزدی، آیین پرواز، ص۲۷.</ref>


==وجود نفس لوامه با یکی‌بودن هویت انسان منافات ندارد==
==وجود نفْس‌های مختلف با یکی‌بودن هویت انسان منافات ندارد==
به‌باور عالمان مسلمان، اینکه انسان نفس‌های مختلفی چون نفس اَمّاره و لوّامه و مطمئنه دارد، با یکی‌بودن نفس یا هویت انسان منافات ندارد. آ‌نها معتقدند انسان بیشتر از یک نفس یا هویت یا خود ندارد و این اصطلاحات حالت‌ها و مراتب مختلف نفس را نشان می‌دهند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۳۶-۳۷؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۵۹۵؛ مصباح یزدی، «اخلاق و عرفان اسلامی»، ص۸.</ref>
به‌باور عالمان مسلمان، اینکه انسان نفس‌های مختلفی چون نفس اَمّاره و لوّامه و مطمئنه دارد، با یکی‌بودن نفس یا هویت انسان منافات ندارد. آ‌نها معتقدند انسان بیشتر از یک نفس یا هویت یا خود ندارد و این اصطلاحات حالت‌ها و مراتب مختلف نفس را نشان می‌دهند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۳۶-۳۷؛ مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۵۹۵؛ مصباح یزدی، «اخلاق و عرفان اسلامی»، ص۸.</ref>


Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۵۲

ویرایش