پرش به محتوا

صالح المؤمنین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (افزایش جزیی شناسه)
جز (تمیزکاری)
خط ۲: خط ۲:
'''صالِحُ‌المُؤمِنین''' به‌معنای بهترینِ [[مؤمنان]] یا مؤمنان صالح، برگرفته از آیه چهارم [[سوره تحریم]] است. در این آیه صالح‌المؤمنین فردی معرفی شده است که به‌همراه خداوند، [[جبرئیل]] و دیگر [[فرشتگان]] از [[پیامبر اسلام(ص)]] پشتیبانی می‌کند.  
'''صالِحُ‌المُؤمِنین''' به‌معنای بهترینِ [[مؤمنان]] یا مؤمنان صالح، برگرفته از آیه چهارم [[سوره تحریم]] است. در این آیه صالح‌المؤمنین فردی معرفی شده است که به‌همراه خداوند، [[جبرئیل]] و دیگر [[فرشتگان]] از [[پیامبر اسلام(ص)]] پشتیبانی می‌کند.  


برخی از مفسران این واژه را مفرد و مصداقش را تنها یک نفر و برخی دیگر آن را اسم جنس و شامل همه [[مسلمانان]] با[[تقوا]] دانسته‌اند. مفسران شیعه در دیدگاه اول، [[امام علی(ع)]] را تنها مصداق و در دیدگاه دوم بهترین مصداق آن دانسته‌اند. مستند این گروه روایاتی است که در منابع شیعه و [[اهل‌سنت]] نقل شده و امام علی(ع) را تنها مصداق صالح المومنین دانسته است. برخی از مفسران اهل‌سنت، [[ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب]] را تنها مصداق یا از مصادیق آن دانسته‌اند.
برخی از مفسران این واژه را مفرد و مصداقش را تنها یک نفر و برخی دیگر آن را اسم جنس و شامل همه [[مسلمانان]] با[[تقوا]] دانسته‌اند. مفسران شیعه در دیدگاه اول، [[امام علی(ع)]] را تنها مصداق و در دیدگاه دوم بهترین مصداق آن دانسته‌اند. مستند این گروه روایاتی است که در منابع شیعه و [[اهل‌سنت]] نقل شده و امام علی(ع) را تنها مصداق صالح المومنین دانسته است.


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
خط ۱۸: خط ۱۸:
درباره مصداق صالح‌المؤمنین میان مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت]] اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی از مصادیقی که برای آن مطرح شده، عبارت‌اند از:
درباره مصداق صالح‌المؤمنین میان مفسران [[شیعه]] و [[اهل سنت]] اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی از مصادیقی که برای آن مطرح شده، عبارت‌اند از:
* '''امام علی(ع):''' [[علامه طباطبایی]] امام علی(ع) را تنها مصداق صالح‌المؤمنین دانسته است. مستند او روایاتی است از منابع شیعه<ref>صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۳۱؛ حویزی، تفسیر نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۷۰.</ref> و اهل‌سنت<ref>حسکانی، شواهدالتنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ۳۴۱-۳۵۲؛ ابوحیان اندلسی، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۳۲؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.</ref> که [[امام علی(ع)]] را تنها مصداق آن معرفی کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۲.</ref> درباره علت آن گفته‌اند که صالح‌المؤمنین باید بهترینِ مؤمنان<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۱۴-۳۲۰.</ref> و [[معصوم]] باشد؛ چون همراه [[جبرئیل]] و دیگر [[فرشتگان]] آمده است.<ref>سید بن طاووس، سعد السعود، قم، ص۱۸۱؛ صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۴۰۶ق، ج۲۸، ص۴۳۸.</ref>  
* '''امام علی(ع):''' [[علامه طباطبایی]] امام علی(ع) را تنها مصداق صالح‌المؤمنین دانسته است. مستند او روایاتی است از منابع شیعه<ref>صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۳۱؛ حویزی، تفسیر نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۷۰.</ref> و اهل‌سنت<ref>حسکانی، شواهدالتنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ۳۴۱-۳۵۲؛ ابوحیان اندلسی، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۳۲؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.</ref> که [[امام علی(ع)]] را تنها مصداق آن معرفی کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۲.</ref> درباره علت آن گفته‌اند که صالح‌المؤمنین باید بهترینِ مؤمنان<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۱۴-۳۲۰.</ref> و [[معصوم]] باشد؛ چون همراه [[جبرئیل]] و دیگر [[فرشتگان]] آمده است.<ref>سید بن طاووس، سعد السعود، قم، ص۱۸۱؛ صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۴۰۶ق، ج۲۸، ص۴۳۸.</ref>  
* '''همه مسلمانانِ باتقوا:''' عده‌ای از مفسران اهل‌سنت و شیعه معتقدند صالح‌المومنین همه مؤمنان صالح و باتقوا و کامل‌الایمان را شامل می‌شود.<ref>طبری، جامع‌البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۸، ص۱۰۵؛ آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۸۰.</ref> [[آیت‌الله مکارم شیرازی]] مفسر شیعی، امام علی(ع) را کامل‌ترین مصداق آن معرفی کرده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۸۰.</ref> همچنین به‌گفته آلوسی مفسر اهل‌سنت، علی، [[ابوبکر]] و [[عمر]] از مصادیق صالح‌المؤمنین هستند؛ اما مصادیق آن منحصر در این افراد نیست.<ref> آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۹.</ref>
* '''همه مسلمانانِ باتقوا:''' عده‌ای از مفسران اهل‌سنت و شیعه معتقدند صالح‌المومنین همه مؤمنان صالح و باتقوا و کامل‌الایمان را شامل می‌شود.<ref>طبری، جامع‌البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۸، ص۱۰۵؛ آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۸۰.</ref> [[آیت‌الله مکارم شیرازی]] مفسر شیعی، امام علی(ع) را کامل‌ترین مصداق آن معرفی کرده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۸۰.</ref> همچنین به‌گفته آلوسی مفسر اهل‌سنت، علی، [[ابوبکر]] و [[عمر]] از مصادیق صالح‌المؤمنین هستند؛ اما مصادیق آن منحصر در این افراد نیست.<ref> آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۹.</ref> آلوسی مفسر اهل‌سنت (درگذشت ۱۲۷۰ق) به ابن‌عساکر نسبت داده که [[ابوبکر]] و [[عمر]] را مصداق صالح‌المؤمنین دانسته است؛<ref> آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۸-۳۴۹.</ref> چراکه این دو دختران خود [[عایشه]] و [[حفصه]] را که از [[همسران پیامبر]] بودند، از اذیت و آزار پیامبر(ص) باز می‌داشتند.<ref>شوشتری، احقاق‌الحق، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۱۴. </ref> همچنین برپایه روایاتی که در منابع اهل‌سنت نقل شده، ابوبکر و عمر، یا عمر به‌تنهایی مصداق صالح‌المؤمنین معرفی شده‌اند.<ref> آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۹.</ref> البته برخی سند این روایات را ضعیف شمرده‌اند.<ref> خداپرست، «بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین درباره مصداق صالح‌المؤمنین»، ص۹۲-۹۶.</ref>
 
*'''ابوبکر و عمر''': آلوسی مفسر اهل‌سنت (درگذشت ۱۲۷۰ق) به ابن‌عساکر نسبت داده که [[ابوبکر]] و [[عمر]] را مصداق صالح‌المؤمنین دانسته است؛<ref> آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۸-۳۴۹.</ref> چراکه این دو دختران خود [[عایشه]] و [[حفصه]] را که از [[همسران پیامبر]] بودند، از اذیت و آزار پیامبر(ص) باز می‌داشتند.<ref>شوشتری، احقاق‌الحق، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۱۴. </ref> همچنین برپایه روایاتی که در منابع اهل‌سنت نقل شده، ابوبکر و عمر، یا عمر به‌تنهایی مصداق صالح‌المؤمنین معرفی شده‌اند.<ref> آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۹.</ref> البته برخی سند این روایات را ضعیف شمرده‌اند.<ref> خداپرست، «بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین درباره مصداق صالح‌المؤمنین»، ص۹۲-۹۶.</ref>


==پانویس==
==پانویس==