صالح المؤمنین: تفاوت میان نسخه‌ها

صالح المؤمنین (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۵۳

۷۴ بایت حذف‌شده ، ‏۲۹ دسامبر ۲۰۱۹

جز

تمیزکاری

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۷٬۲۲۳

ویرایش

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 == آیه صالح‌المومنین ==
 صالح المومنین از آیه {{عربی|«إِن تَتُوبَا إِلَی اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکمَا ۖ وَإِن تَظَاهَرَ‌ا عَلَیهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِ‌یلُ وَ صَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ ۖ وَالْمَلَائِکةُ بَعْدَ ذَٰلِک ظَهِیرٌ‌؛ اگر [شما دو زن‌] به درگاه خدا توبه کنید [بهتر است‌]، واقعاً دل‌هایتان انحراف پیدا کرده است و اگر علیه او به یکدیگر کمک کنید، در حقیقت، خدا خود سرپرست او است، و جبرئیل و صالح مؤمنان [نیز یاور اویند] و گذشته از این، فرشتگان [هم ]پشتیبان [او] خواهند بود.»<ref>سوره تحریم، آيه۴.</ref>}} گرفته شده است، از این‌رو آیه مذکور به آیه صالح‌المؤمنین شناخته می‌شود.<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۴۰۷ق، ص۱۹۱.</ref>
-این آیه را خطاب به حفصه و عایشه دانسته‌اند.<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۰، ص۵۷۰.</ref> و از آنان می‌خواهد به دلیل آزاری که به پیامبر(ص) رسانده‌اند [[توبه]] کنند و  به آنان هشدار می‌دهد اگر بر اذیت پیامر اصرار ورزند بدانند که خداوند به خاطر عنایتی که به پبامبرش دارد، ولی و سرپرست اوست و در هر خطری که او را تهدید کند پشتیبان او است و جبرئیل، بهترین مومنان و دیگر فرشتگان نیز حامی و پشتیبان رسول خدا خواهند بود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۱.</ref>
 === شأن نزول ===
-درباره شأن نزول آیه صالح‌المؤمنین روایاتی نقل شده که از اذیت و آزار برخی [[زنان پیامبر]] نسبت به او حکایت دارد. طبق این روایات پیامبر نزدِ یکی از همسران خود مقداری عسل خورده بود عایشه و حفصه تصمیم گرفتند زمانی‌که پیامبر(ص) نزدشان رفت با کناره‌گیری از وی به بهانه بوی بد عسلی که خورده او را اذیت کنند؛ پس از این ماجرا، پیامبر خوردن عسل را بر خود حرام کرد و در برخی روایات آمده که از همسران خود نیز کناره و تصمیم به [[طلاق]] آنان گرفت. بعد از مدتی آیات سوره تحریم نازل شد و پیامبر(ص) را از حرام کردن چیزهایی که بر او [[حلال]] شده، باز داشت.<ref> واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۵۹-۴۶۱.</ref>
+درباره شأن نزول آیه صالح‌المؤمنین روایاتی نقل شده که از اذیت و آزار برخی [[زنان پیامبر]] نسبت به او حکایت دارد. طبق این روایات پیامبر نزدِ یکی از همسران خود که ماندنش نزد او به طول انجامیده بود، مقداری عسل خورده بود. عایشه با همراه کردن برخی دیگر از زنان پیامبر تصمیم گرفتند زمانی‌که پیامبر(ص) نزدشان رفت به بهانه بوی بد عسلی که خورده از او کناره گیری کنند. پس از این برخورد، پیامبر خوردن عسل را بر خود حرام کرد و در برخی روایات آمده که از همسران خود نیز کناره و تصمیم به [[طلاق]] آنان گرفت. بعد از مدتی آیات سوره تحریم نازل شد و پیامبر(ص) را از حرام کردن چیزهایی که بر او [[حلال]] شده، باز داشت.<ref> واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۴۵۹-۴۶۱.</ref> و از همسران پیامبر می‌خواهد به دلیل آزاری که به پیامبر(ص) رسانده‌اند [[توبه]] کنند و  به آنان هشدار می‌دهد اگر بر اذیت پیامر اصرار ورزند بدانند که خداوند به خاطر عنایتی که به پبامبرش دارد، ولی و سرپرست اوست و در هر خطری که او را تهدید کند پشتیبان او است و خدا، جبرئیل، بهترین مؤمنان و دیگر فرشتگان پشتیبان رسول خدا خواهند بود.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۱.</ref>
-<br />
 == مصادیق ==
@@ خط ۲۰: / خط ۱۷: @@
 * '''امام علی(ع):''' در بسیاری از [[تفاسیر]] شیعه و برخی تفاسیر اهل‌سنت با استناد به [[حدیث|روایاتی]] که از طریق [[فریقین]] رسیده،<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ۳۴۱-۳۵۲؛ ابوحیان اندلسی، البحر المحیط، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۳۳۲؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴؛صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۳۱؛ حویزی، تفسیر نورالثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۷۰.</ref> تنها مصداق صالح‌المؤمنین امام علی(ع) معرفی شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۹، ص۳۳۲.</ref> چراکه مصداق صالح‌المؤمنین باید اصلح و بهترین آنها باشد<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۱۴-۳۲۰.</ref> و چون این واژه همراه با [[جبرئیل]] و دیگر [[فرشتگان]] آمده باید چنین شخصی دارای مقام [[عصمت]] باشد.<ref>سید بن طاووس، سعد السعود، قم، ص۱۸۱؛ صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۴۰۶ق، ج۲۸، ص۴۳۸.</ref> این گروه اسناد روایاتی که غیر از امام علی(ع) را به‌عنوان مصداق صالح‌المؤمنین معرفی کرده ضعیف دانسته‌اند همچنین از نظر آنان صالح‌المؤمنین مفرد است و تنها یک مصداق دارد.<ref>خداپرست، «بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین درباره مصداق صالح‌المؤمنین»، ۱۳۹۴ش؛ حاجی اسماعیلی، «مفهوم‌شناسی تعبیر صالح‌المؤمنین در قرآن و تحلیل آراء مفسران و مترجمان پبرامون آن»، ۱۳۹۱ش.</ref>
 * '''همه مسلمانان باتقوا:''' عده‌ای از مفسران اهل‎سنت و شیعه معتقدند این واژه قابلیت انطباق بر جمعی از مسلمانان باتقوا دارد؛ ولی برای آن مصادیق اتم نیز معرفی کرده‌اند<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۸، ص۱۰۵؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۴، ص۳۴۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۲۸۰.</ref> بر اساس این دیدگاه، صالح‌المؤمنین  همه افراد با [[ایمان]]، شایسته، صالح و درست‌کار که هم‌عصر پیامبر(ص) بوده یا مؤمنانی که در قرون و اعصار دیگر به یاری [[اسلام]] و پیامبرش برخاسته‌اند را در برمی‌گیرد.<ref> مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۸۲.</ref>
-* '''ابوبکر و عمر:''' بعضی از مفسران اهل سنت با این اعتقاد که کلمه صالح اسم جنس است و اگرچه به صورت مفرد آمده ولی افاده جمع می‌کند و با استناد بر روایاتی از [[ابن عباس]] و [[ابن مسعود]] قائل‌اند منظور از صالح‌المؤمنین در این آیه خلیفه اول و دوم هستند؛ زیرا این دو نفر دختران حفصه و عایشه را به ترک کارهای ناپسند نصیحت کرده و از اذیت و آزار پیامبر(ص) باز می‌داشتند.<ref>فراء، معانی القرآن، ۱۹۸۰م، ج۳، ص۱۶۷؛ طبرانی، التفسیر الکبیر، ۲۰۰۸م، ج۶، ص۳۰۳؛ ابن تیمیه، منهاج‌السنه النبویه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۲۹۲.</ref>
+* '''ابوبکر و عمر:''' بعضی از مفسران اهل سنت با این اعتقاد که کلمه صالح اسم جنس است و اگرچه به صورت مفرد آمده ولی افاده جمع می‌کند و با استناد بر روایاتی از [[ابن عباس]] و [[ابن مسعود]] قائل‌اند منظور از صالح‌المؤمنین در این آیه خلیفه اول و دوم هستند؛ زیرا این دو نفر دختران خود حفصه و عایشه را که از همسران پیامبر بودند از اذیت و آزار پیامبر(ص) باز می‌داشتند.<ref>فراء، معانی القرآن، ۱۹۸۰م، ج۳، ص۱۶۷؛ طبرانی، التفسیر الکبیر، ۲۰۰۸م، ج۶، ص۳۰۳؛ ابن تیمیه، منهاج‌السنه النبویه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۲۹۲.</ref>
 ==پانویس==