پرش به محتوا

اصلاح ذات البین: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
قرآن در چندین آیه از اصلاح ذات البین یاد کرده و به انجام آن فرمان داده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سوره حجرات، آیه۱۰.</ref> در نامه ۲۴ و خطبه ۱۶ نهج البلاغه نیز به اصلاح ذات البین سفارش شده است.{{مدرک}} همچنین بنا بر آیات قرآن کسانی که در پی اصلاح میان مردمند، از رحمت و مغفرت خدا برخوردارند.<ref>سوره نساء، آیه ۱۲۹.</ref> در برخی از روایات اصلاح ذات البین از [[نماز]]، [[روزه]]<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۴۸.</ref> و [[صدقه]]<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۸، ص۴۴۱.</ref> برتر دانسته شده است. همچنین بر پایه روایتی کسی که در برای اصلاح میان دو نفر اقدام کند مشمول درود [[فرشتگان]] است و برای او [[ثواب]] درک [[شب قدر]] قرار دارد.<ref>دیلمی، اعلام الدین، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۹.</ref>
قرآن در چندین آیه از اصلاح ذات البین یاد کرده و به انجام آن فرمان داده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سوره حجرات، آیه۱۰.</ref> در نامه ۲۴ و خطبه ۱۶ نهج البلاغه نیز به اصلاح ذات البین سفارش شده است.{{مدرک}} همچنین بنا بر آیات قرآن کسانی که در پی اصلاح میان مردمند، از رحمت و مغفرت خدا برخوردارند.<ref>سوره نساء، آیه ۱۲۹.</ref> در برخی از روایات اصلاح ذات البین از [[نماز]]، [[روزه]]<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۴۸.</ref> و [[صدقه]]<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۸، ص۴۴۱.</ref> برتر دانسته شده است. همچنین بر پایه روایتی کسی که در برای اصلاح میان دو نفر اقدام کند مشمول درود [[فرشتگان]] است و برای او [[ثواب]] درک [[شب قدر]] قرار دارد.<ref>دیلمی، اعلام الدین، ۱۴۰۸ق، ص۴۱۹.</ref>


بنا به روایتی از [[امام صادق(ع)]] گفتن [[دروغ]] برای اصلاح بین مردم مردم جایز است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۴۱.</ref> همچنین قرآن [[نجوا]] را برای اصلاح میان مردم روا دانسته است<ref>سوره نساء، آیه ۱۱۴.</ref> با اینکه آن را در جای دیگر عملی [[شیطان|شیطانی]]<ref>سوره مجادله، آیه ۱۰.</ref> معرفی کرده است.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۲۷.</ref> [[سوگند|سوگندی]] که برای ترک اصلاح میان مردم خورده باشند را معتبر نمی‌داند.<ref>سوره بقره، آیه ۲۲۴.</ref>
بنا به روایتی از [[امام صادق(ع)]] گفتن [[دروغ]] برای اصلاح بین مردم مردم جایز است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۴۱.</ref> همچنین قرآن [[نجوا]] را برای اصلاح میان مردم روا دانسته است<ref>سوره نساء، آیه ۱۱۴.</ref> با اینکه آن را در جای دیگر عملی [[شیطان|شیطانی]]<ref>سوره مجادله، آیه ۱۰.</ref> معرفی کرده است.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۲۷.</ref> قرآن، [[سوگند|سوگندی]] که برای ترک اصلاح میان مردم باشد را معتبر نمی‌داند.<ref>سوره بقره، آیه ۲۲۴.</ref>


برپایه روایتی مفضل بن عمر مبالغی از سوی امام صادق در اختیار داشت و برای اصلاح میان شیعیان استفاده می‌کرد.{{مدرک}} برای نمونه از آن مبلغ برای رفع اختلاف ابوحنیفه سابق الحج با دامادش استفاده کرد.{{مدرک}}
برپایه روایتی [[مفضل بن عمر]] مبالغی از سوی امام صادق(ع) در اختیار داشت و برای اصلاح میان شیعیان استفاده می‌کرد.{{مدرک}} برای نمونه از آن مبلغ برای رفع اختلاف ابوحنیفه سابق‌الحج با دامادش استفاده کرد.{{مدرک}}
==راهکارهای اصلاح بین مردم==
==راهکارهای اصلاح بین مردم==
برای ایجاد اصلاح میان مردم راهکارهایی بیان شده است:
برای ایجاد اصلاح میان مردم راهکارهایی بیان شده است:
خط ۲۳: خط ۲۳:
پیداکردن ریشه اختلاف، استفاده از مسائل عاطفی، داشتن [[صبر]] و پرهیز از جانبداری از دیگر راهکارهای اصلاح ذات بین معرفی شده است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۱۷-۳۱۸.</ref>
پیداکردن ریشه اختلاف، استفاده از مسائل عاطفی، داشتن [[صبر]] و پرهیز از جانبداری از دیگر راهکارهای اصلاح ذات بین معرفی شده است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۱۷-۳۱۸.</ref>
== مراحل و شیوه==
== مراحل و شیوه==
رفع اختلاف میان مردم وظیفه حکومت و [[مؤمنان]] است. در صورتی که اصلاح از طریق گفتگو انجام شود به اجازه [[حاکم شرع]] نیاز ندارد اما اگر برای اصلاح ذات البین شدت عمل نیاز باشد، باید از حاکم شرع اجازه گرفته شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۲، ص۱۷۰.</ref> همچنین طبق آیه نهم [[سوره حجرات]] زمانی که میان دو گروه از مؤمنان درگیری واقع شد، باید ابتدا از طریق نصیحت و دعوت به قرآن و حکم خدا میانشان آشتی برقرار کرد اما اگر گروهی پیشنهاد آشتی را نپذیرفت، باید با آنان جنگید.<ref> طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۶، ص۸۰-۸۱؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۵۰.</ref>
برطرف کردن اختلاف میان مردم وظیفه حکومت و [[مؤمنان]] است. چنانکه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده است در صورتی که اصلاح از طریق گفتگو انجام شود به اجازه [[حاکم شرع]] نیاز ندارد اما اگر برای اصلاح ذات البین شدت عمل نیاز باشد، باید از حاکم شرع اجازه گرفته شود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۲، ص۱۷۰.</ref> همچنین طبق آیه نهم [[سوره حجرات]] زمانی که میان دو گروه از مؤمنان درگیری واقع شد، باید ابتدا از طریق نصیحت و دعوت به قرآن و حکم خدا میانشان آشتی برقرار کرد اما اگر گروهی پیشنهاد آشتی را نپذیرفت، باید با آنان جنگید.<ref> طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۲۶، ص۸۰-۸۱؛ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۵۰.</ref>
==موانع==
==موانع==
در کتاب‌های تفسیری پیروی از شیطان،<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۱۱.</ref> دنیاطلبی،<ref>هاشمی رفسنجانی، تفسیر راهنما، ۱۳۸۶ش، ج۶، ص۳۰۲.</ref> و بخل<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۵۱.</ref> از موانع اصلاح ذات البین معرفی شده است. امام علی(ع) یکی از انگیزه‌های اختلاف یاران خود بعد از [[جنگ صفین]] را کم‌رنگ شدن ارزش‌های اخلاقی و باطن‌های ناپاک و نیت‌های آلوده معرفی کرده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۱۳، ص۱۶۸.</ref> همچنین [[امام علی(ع)]] تبعیت مردم [[بصره]] از سران [[جنگ جمل]] که به خون‌ریزی و اختلاف میان امت منجر شد را به دلیل کم‌خردی و سفاهت آنان دانسته است.<ref> نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۴، ص۵۶.</ref>
در کتاب‌های تفسیری پیروی از شیطان،<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۱۱.</ref> دنیاطلبی،<ref>هاشمی رفسنجانی، تفسیر راهنما، ۱۳۸۶ش، ج۶، ص۳۰۲.</ref> و بخل<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۵۱.</ref> از موانع اصلاح ذات البین معرفی شده است. امام علی(ع) یکی از انگیزه‌های اختلاف یاران خود بعد از [[جنگ صفین]] را کم‌رنگ شدن ارزش‌های اخلاقی و باطن‌های ناپاک و نیت‌های آلوده معرفی کرده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۱۳، ص۱۶۸.</ref> همچنین [[امام علی(ع)]] تبعیت مردم [[بصره]] از سران [[جنگ جمل]] که به خون‌ریزی و اختلاف میان امت منجر شد را به دلیل کم‌خردی و سفاهت آنان دانسته است.<ref> نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۴، ص۵۶.</ref>
خط ۸۲: خط ۸۲:
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->دارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->