کظم غیظ: تفاوت میان نسخه‌ها

'''کَظْمِ غَیْظْ''' از فضایل اخلاقی به معنای فرو بردن [[خشم]] است. در آیه ۱۳۴ [[سوره آل عمران]]، کظم غیظ از ویژگی‌های نیکوکاران شمرده شده و در روایات، رهایی از عذاب الهی و جلب رضایت خدا، از آثار آن ذکر شده است. عالمان اخلاق در ذیل صفت خشم، درباره کظم غیظ بحث کرده و راهکارهایی ارائه داده‌اند.

[[امام موسی کاظم علیه‌السلام|موسی بن جعفر(ع)]]، امام هفتم شیعیان به دلیل فرونشاندن خشم خود، به [[کاظم]] ملقب است.

در قرآن کظم غیظ از ویژگی‌های پرهیزگاران شمرده شده است. «آنان که خشم خود را فرو می‌برند و از خطاهای مردم در می‌گذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد.» <ref>سوره آل عمران، آیه۱۳۴.</ref> همچنین فرو بردن خشم (کظم غیظ) در روایات، به عنوان فضیلتی اخلاقی، مورد تأکید [[ائمه(ع)]] قرار گرفته است. [[کلینی]] در [[الکافی]] در کتاب ایمان و کفر ۱۳ [[روایت]] را در ذیل باب کظم غیظ آورده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.</ref> در [[دعای مکارم الاخلاق|دعای مکارم الاخلاقِ]] [[صحیفه سجادیه]] به کظم غیظ اشاره شده است<ref>صحیفه سجادیه، دعای بیستم.</ref> و در روایات عزت و بزرگی، رهایی از عذاب الهی و جلب رضایت او از آثار فرو بردن خشم یاد شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۹-۱۱۱.</ref> از [[پیامبر(ص)]] روایت شده است: «هر کس خشم خود را کنترل کند خدا عذابش را از او برمی‌دارد.»<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۵، ص۳۰۶-۳۰۷.</ref> امام سجاد(ع) در روایتی فرموده است که هیچ جرعه ای نزد من محبوب تر از جرعه غیظی نیست که  آن را بیاشامم و طرف مقابل را مجازات نکنم. ودر روایت دیگر فرو خوردن جرعه غیظ  و جرعه حزن هنگام مصیبت از محبوب ترین جرعه ها در پیشگاه خداوند یاد شده است. <ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، مؤسسةالوفاء بیروت، ج ۴۷، ص ۳۰۱  العروسي الحويزي، تفسير نور الثقلين، ج۱، ص۳۹۰</ref>{{یادداشت| ما من جرعتين أحب إلى الله عز وجل أن يجرعهما عبده المؤمن في الدنيا من جرعة غيظ كظم عليها وجرعة حزن عند مصيبة صبر عليها}}

[[فیض کاشانی]] در [[المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء (کتاب)|المحجة البیضا]] اندیشیدن در روایاتی که در فضیلت کظم غیظ، حلم و عفو وارد شده، توجه به پاداش‌هایی که در این روایات برای فروبردن خشم ذکر شده، به یاد آوردن قدرت  و خشم الهی، توجه به زشتی حالتش در حالت خشم و سرزنش حس انتقام‌جویی را به عنوان راهکارهای علمی کنترل خشم بیان کرده است.<ref> فیض کاشانی، المحجة البیضاء، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۵، ص۳۰۶-۳۰۷.</ref>  

در برخی روایات نیز از [[رسول خدا]] نقل شده است هر کس که خشمگین شد صورتش را بر زمین بچسباند. [[ورام بن ابی فراس]] گفته است منظور پیامبر امر بر [[سجده]] است تا نفس، احساس خواری کند و خشم او برطرف شود.<ref>ورام، مجموعه ورام، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۲۴.</ref> [[امام باقر(ع)]] در روایتی در باره کنترل خشم فرموده است هر كس بر مردمى خشمگين شد، و ايستاده بود، بايد فورى بنشيند، تا پليدى شيطان از او دور شود، و هر كس بر خويشاوندش غضب كند بايد نزديك او رود و تنش را مس كند (مثلا دست به دست او سايد) زيرا خويشاوند هر گاه مس شود آرامش يابد.<ref>کلینی، کافی،۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۲.

* صحیفه سجادیه.

*ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.

*ابن جوزی، سبط، تذکرة الخواص، قم، منشورات شریف الرضی، ۱۴۱۸ق‏.

* ورام، ابن ابی‌فراس، مجموعه ورام، مکتبه فقهیه، قم، ۱۴۱۰ق.