کاربر ناشناس
اعجاز علمی قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
تغییر کوچکی در ساختار مقاله؛ جهت بهبود سیر منطقی بحث.
P.motahari (بحث | مشارکتها) (ویکی سازی) |
imported>Hamed A.F (تغییر کوچکی در ساختار مقاله؛ جهت بهبود سیر منطقی بحث.) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اعجاز علمی قرآن''' نظریه‌ای که با تطبیق مطالب [[قرآن]] | '''اعجاز علمی قرآن''' نظریه‌ای که با تطبیق مطالب [[قرآن]] با یافته‌های علوم تجربی، در پی اثبات [[اعجاز قرآن|معجزه‌بودن]] قرآن است. بنا بر نظریه اعجاز علمی قرآن، این کتاب از حقایقی در زمینه علوم، به ویژه علوم تجربی سخن گفته است که در عصر نزول قرآن کشف نشده بود؛ از آنجا که بیان چنین حقایق علمی در آن زمان، از توان انسان بیرون بوده است، باید قرآن را معجزه [[پیامبر اسلام(ص)]] و کتابی از سوی [[خداوند]] دانست. اشاره قرآن به مسائلی چون حرکت وضعی و انتقالی زمین، پیدایش حیات از آب، نیروی جاذبه زمین و زوج‌بودن گیاهان و جانوران را نمونه‌های اعجاز علمی این کتاب دانسته‌اند. | ||
مسئله اعجاز علمی قرآن | در قرن اخیر، مسئله اعجاز علمی قرآن بسیار مورد توجه قرآن‌پژوهان جهان قرار گرفته است. محمد بن احمد اسکندرانی، [[رشید رضا]] و [[طنطاوی]] نخستین پژوهشگران در این زمینه‌اند. پیشگامان این مسئله در ایران نیز [[محمدتقی شریعتی]]، [[سیدمحمود طالقانی]] و [[مهدی بازرگان]]، بوده‌اند. | ||
برخی از عالمان [[مسلمان]]، | برخی از عالمان [[مسلمان]]، با [[تفسیر]] علمی قرآن مخالف‌اند و بر این باورند که نظریه‌های علمی همواره در معرض تغییر و تحول و ابطال قرار دارند و در صورت ابطال نظریه‌ها، قرآن نیز زیر سؤال می‌رود. اما موافقان، تطبیق آیات قرآن بر یافته‌های علوم تجربی را راهی برای اثبات حقانیت قرآن می‌دانند. | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۱: | ||
محمد بن احمد اسکندرانی، [[رشید رضا]] و [[طنطاوی]] از نخستین کسانی‌اند که در این زمینه پژوهش کردند.<ref>رضایی اصفهانی، «چیستی و چالش‌های اعجاز علمی قرآن»، ص۱۲، ۱۳.</ref> پیشگامان این مسئله در ایران نیز [[محمدتقی شریعتی]]، [[سیدمحمود طالقانی]] و [[مهدی بازرگان]]، هستند.<ref>پورحسن، «نقد و بررسی روش تفسیر علمی قرآن»، ص۹۰، ۹۱.</ref> | محمد بن احمد اسکندرانی، [[رشید رضا]] و [[طنطاوی]] از نخستین کسانی‌اند که در این زمینه پژوهش کردند.<ref>رضایی اصفهانی، «چیستی و چالش‌های اعجاز علمی قرآن»، ص۱۲، ۱۳.</ref> پیشگامان این مسئله در ایران نیز [[محمدتقی شریعتی]]، [[سیدمحمود طالقانی]] و [[مهدی بازرگان]]، هستند.<ref>پورحسن، «نقد و بررسی روش تفسیر علمی قرآن»، ص۹۰، ۹۱.</ref> | ||
==نمونه‌های اعجاز علمی قرآن== | == نظریه و استدلال == | ||
بنا بر نظریه اعجاز علمی قرآن، این کتاب از حقایقی در زمینه علوم، به ویژه علوم تجربی سخن گفته است که در عصر نزول [[قرآن]] کشف نشده بود؛ به‌علاوه، بر خلاف بسیاری از کتاب‌های علمی که با گذر زمان نظریه‌های آنها، ابطال می‌شود، قرآن دربرگیرنده مطالب علمی‌ای است که هیچ‌گاه نقض نشده است. از آنجا که بیان چنین حقایق علمی در آن زمان، از توان انسان بیرون بوده است، باید قرآن را معجزه [[پیامبر اسلام(ص)]] و کتابی از سوی [[خداوند]] دانست.<ref>برومند، «بررسی و نقد توجیه علمی اعجاز قرآن»، ص۷۶، ۷۷.</ref> | |||
===نمونه‌های اعجاز علمی قرآن=== | |||
[[مفسران]] مطالب علمی فراوانی را به قرآن نسبت داده و اعجاز علمی آن به شمار آورده‌اند. حرکت وضعی و انتقالی زمین، پیدایش حیات از آب، نیروی جاذبه زمین، زوج‌بودن گیاهان و جانوران، گردش کرات در مدارهای معین از جمله آنها است.<ref>معارف، «جایگاه اعجاز علمی قرآن در تفسیر نوین»، ص۸۷.</ref> میان مفسران در این زمینه اختلاف نظر هست.<ref>رجوع کنید به: رضایی اصفهانی، پژوهشی دراعجاز علمی قرآن، ۱۳۸۸، ج۱، ص۱۵۶-۲۶۳.</ref> | [[مفسران]] مطالب علمی فراوانی را به قرآن نسبت داده و اعجاز علمی آن به شمار آورده‌اند. حرکت وضعی و انتقالی زمین، پیدایش حیات از آب، نیروی جاذبه زمین، زوج‌بودن گیاهان و جانوران، گردش کرات در مدارهای معین از جمله آنها است.<ref>معارف، «جایگاه اعجاز علمی قرآن در تفسیر نوین»، ص۸۷.</ref> میان مفسران در این زمینه اختلاف نظر هست.<ref>رجوع کنید به: رضایی اصفهانی، پژوهشی دراعجاز علمی قرآن، ۱۳۸۸، ج۱، ص۱۵۶-۲۶۳.</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۶: | ||
==نقدها== | ==نقدها== | ||
مخالفان تفسیر علمی [[قرآن]]، می‌گویند: قرآن کتاب هدایت است و نباید از آن انتظار داشت که نظریه‌های علمی و قوانین فیزیک و شیمی را بیان کند. آنها بر این باورند که نظریه‌های علمی همواره در معرض تغییر و تحول و ابطال قرار دارند و در صورت ابطال نظریه‌ها، قرآن زیر سؤال می‌رود. | مخالفان تفسیر علمی [[قرآن]]، می‌گویند: قرآن کتاب هدایت است و نباید از آن انتظار داشت که نظریه‌های علمی و قوانین فیزیک و شیمی را بیان کند. آنها بر این باورند که نظریه‌های علمی همواره در معرض تغییر و تحول و ابطال قرار دارند و در صورت ابطال نظریه‌ها، قرآن زیر سؤال می‌رود.در مقابل موافقان استدلال کرده‌اند که تطبیق یافته‌های علمی با [[آیه|آیات]] قرآن، منافاتی با کتاب هدایت‌بودن آن ندارد؛ به‌عکس، نشان‌دادن حقایق علمی قرآن، حقانیت آن را اثبات کرده و به هدایتگری آن کمک می‌کند.<ref>برومند، «بررسی و نقد توجیه علمی اعجاز قرآن»، ص۷۷، ۷۸.</ref> | ||
در مقابل موافقان استدلال کرده‌اند که تطبیق یافته‌های علمی با [[آیه|آیات]] قرآن، منافاتی با کتاب هدایت‌بودن آن ندارد؛ به‌عکس، نشان‌دادن حقایق علمی قرآن، حقانیت آن را اثبات کرده و به هدایتگری آن کمک می‌کند.<ref>برومند، «بررسی و نقد توجیه علمی اعجاز قرآن»، ص۷۷، ۷۸.</ref> | |||
میان موافقان تفسیر علمی قرآن هم اختلاف نظر هست: برخی بر این باورند که همه علوم در قرآن وجود دارد و تلاش کرده‌اند دانش‌هایی چون پزشکی، ریاضیات، هندسه، جبر و نجوم را از آن استخراج کنند؛<ref>رضایی اصفهانی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، ۱۳۸۸ش، ص۴۷-۴۹.</ref> [[طنطاوی]]، محمد عبدالنعیم الجمال، محمد بن احمد اسکندرانی و سیداحمدخان هندی از این دسته هستند.<ref>پورحسن، «نقد و بررسی روش تفسیر علمی قرآن»، ص۹۰.</ref> | میان موافقان تفسیر علمی قرآن هم اختلاف نظر هست: برخی بر این باورند که همه علوم در قرآن وجود دارد و تلاش کرده‌اند دانش‌هایی چون پزشکی، ریاضیات، هندسه، جبر و نجوم را از آن استخراج کنند؛<ref>رضایی اصفهانی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، ۱۳۸۸ش، ص۴۷-۴۹.</ref> [[طنطاوی]]، محمد عبدالنعیم الجمال، محمد بن احمد اسکندرانی و سیداحمدخان هندی از این دسته هستند.<ref>پورحسن، «نقد و بررسی روش تفسیر علمی قرآن»، ص۹۰.</ref> | ||
گروه دیگری از آنها معتقدند | گروه دیگری از آنها معتقدند دسته نخست، در زمینه [[تفسیر]] علمی، افراط کرده و بدون رعایت روش‌های علمی تفسیر، نظریه‌های علوم تجربی را به قرآن تحمیل کرده‌اند. به باور اینان قرآن از همه علوم سخن نگفته است، اما در برخی از آیات قرآن حقایقی بیان شده است که دانشمدان علوم تجربی قرن‌ها بعد آنها را کشف کرده‌اند. این آیات نشان‌دهنده اعجاز علمی قرآن هستند.<ref>رضایی اصفهانی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، ۱۳۸۸ش، ص۴۷-۴۹.</ref> سید قطب، [[رشید رضا]]، محمدتقی شریعتی، [[سیدمحمود طالقانی]] و مهدی بازرگان از این گروهند.<ref>پورحسن، «نقد و بررسی روش تفسیر علمی قرآن»، ص۹۰، ۹۱.</ref> | ||
سید قطب، [[رشید رضا]]، محمدتقی شریعتی، [[سیدمحمود طالقانی]] و مهدی بازرگان از این گروهند.<ref>پورحسن، «نقد و بررسی روش تفسیر علمی قرآن»، ص۹۰، ۹۱.</ref> | |||
[[علامه طباطبایی]]، در مقدمه [[المیزان]]، تفسیر علمی قرآن را تحمیل نظریه‌های علوم تجربی بر قرآن دانسته و آن را تطبیق نامیده است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ص۶-۹.</ref> | [[علامه طباطبایی]]، در مقدمه [[المیزان]]، تفسیر علمی قرآن را تحمیل نظریه‌های علوم تجربی بر قرآن دانسته و آن را تطبیق نامیده است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ص۶-۹.</ref> | ||
==کتاب‌شناسی== | ==کتاب‌شناسی== | ||
کتاب‌ها و مقالات و نشریات علمی فراوانی در زمینه تفسیر علمی قرآن انتشار یافته است.<ref>رضایی اصفهانی، «چیستی و چالش‌های اعجاز علمی قرآن»، ص۱۳.</ref> سه کتاب کشف الاسرار النورانیه القرآنیه فیما یتعلق بالاجرام السماویة والارضیة والحیوانات والنباتات والجواهر المعدنیة از محمد بن احمد اسکندران[[ی و ال]]منار نوشته [[رشید رضا]] و [[جواهر القرآن]] طنطاوی، نخستین تفسیرهای علمی از قرآن هستند.<ref>رضایی اصفهانی، «چیستی و چالش‌های اعجاز علمی قرآن»، ص۱۲.</ref> | کتاب‌ها و مقالات و نشریات علمی فراوانی در زمینه تفسیر علمی قرآن انتشار یافته است.<ref>رضایی اصفهانی، «چیستی و چالش‌های اعجاز علمی قرآن»، ص۱۳.</ref> سه کتاب کشف الاسرار النورانیه القرآنیه فیما یتعلق بالاجرام السماویة والارضیة والحیوانات والنباتات والجواهر المعدنیة از محمد بن احمد اسکندران[[ی و ال]]منار نوشته [[رشید رضا]] و [[جواهر القرآن]] طنطاوی، نخستین تفسیرهای علمی از قرآن هستند.<ref>رضایی اصفهانی، «چیستی و چالش‌های اعجاز علمی قرآن»، ص۱۲.</ref> [[تفسیر نوین]] نوشته [[محمدتقی شریعتی]] نیز از کتاب‌های برجسته در این زمینه است که تلاش کرده است با دوری از افراط، نمونه‌هایی از اعجاز قرآن را نشان دهد.<ref>معارف، «جایگاه اعجاز علمی قرآن در تفسیر نوین»، ص۸۴.</ref> | ||
[[تفسیر نوین]] نوشته [[محمدتقی شریعتی]] نیز از کتاب‌های برجسته در این زمینه است که تلاش کرده است با دوری از افراط، نمونه‌هایی از اعجاز قرآن را نشان دهد.<ref>معارف، «جایگاه اعجاز علمی قرآن در تفسیر نوین»، ص۸۴.</ref> | |||
[[محمدهادی معرفت]] هم در جلد ششم [[التمهید فی علوم القرآن|التمهید]]، به این موضوع پرداخته است.<ref>رضایی، «منبع شناسی اعجاز علمی قرآن»، ص۲۰۴.</ref> | [[محمدهادی معرفت]] هم در جلد ششم [[التمهید فی علوم القرآن|التمهید]]، به این موضوع پرداخته است.<ref>رضایی، «منبع شناسی اعجاز علمی قرآن»، ص۲۰۴.</ref> | ||