سعید بن جبیر: تفاوت میان نسخهها
جز
ویرایش ساختاری
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش ساختاری) |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
بعضی از جمله [[شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی،ص ۹۰.</ref> بر آنند که [[کنیه|کنیه]]ی او ابومحمد بوده<ref> البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> و گروهی دیگر کنیه وی را ابوعبدالله ذکر کردهاند. [[محمد تقی شوشتری|تستری]]، سخن شیخ طوسی را نمیپذیرد<ref>قاموس ج ۵، ص ۸۸ - ۸۹</ref> ولی بیشتر مورخین کنیۀ وی ابوعبدالله گفتهاند.<ref>الأعلام،ج۳،ص:۹۳</ref><ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref><ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۷</ref> به وی لقب والبی داده بودند<ref>الأعلام،ج۸،ص:۱۰۹</ref><ref>الأنساب،ج۱۳،ص:۲۷۵</ref><ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> زیرا او و پدرش ابتدا در حمایت بنی والبی بودند، همچنین برخی نویسندگان به وی لقب «''فقیه البکاء''» دادهاند.<ref>حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج ۴، ص ۲۷۲</ref> | بعضی از جمله [[شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی،ص ۹۰.</ref> بر آنند که [[کنیه|کنیه]]ی او ابومحمد بوده<ref> البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> و گروهی دیگر کنیه وی را ابوعبدالله ذکر کردهاند. [[محمد تقی شوشتری|تستری]]، سخن شیخ طوسی را نمیپذیرد<ref>قاموس ج ۵، ص ۸۸ - ۸۹</ref> ولی بیشتر مورخین کنیۀ وی ابوعبدالله گفتهاند.<ref>الأعلام،ج۳،ص:۹۳</ref><ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref><ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۷</ref> به وی لقب والبی داده بودند<ref>الأعلام،ج۸،ص:۱۰۹</ref><ref>الأنساب،ج۱۳،ص:۲۷۵</ref><ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> زیرا او و پدرش ابتدا در حمایت بنی والبی بودند، همچنین برخی نویسندگان به وی لقب «''فقیه البکاء''» دادهاند.<ref>حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج ۴، ص ۲۷۲</ref> | ||
== مذهب == | == مذهب == | ||
خط ۴۷: | خط ۱۶: | ||
شیخ طوسی میگوید: سعید بن جبیر به امام زین العابدین(ع) ارادت خاصی داشت.<ref>طوسی،ج ۱، ص ۳۳۵</ref> | شیخ طوسی میگوید: سعید بن جبیر به امام زین العابدین(ع) ارادت خاصی داشت.<ref>طوسی،ج ۱، ص ۳۳۵</ref> | ||
== | ==جایگاه علمی == | ||
سعید بن جبیر علم را از [[ابن عباس]] آموخت،<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> هنگامیکه اهل [[کوفه]] از ابن عباس سوال میکردند، ابن عباس گفت شما از من میپرسید در حالیکه سعید بین شما است،<ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۸</ref><ref>الأعلام،ج۳،ص:۹۳</ref> | سعید بن جبیر علم را از [[ابن عباس]] آموخت،<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> هنگامیکه اهل [[کوفه]] از ابن عباس سوال میکردند، ابن عباس گفت شما از من میپرسید در حالیکه سعید بین شما است،<ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۸</ref><ref>الأعلام،ج۳،ص:۹۳</ref> | ||
دانش سعید تا آنجا پیش رفت که [[احمد بن حنبل]] میگوید در روی زمین کسی نیست که به علم سعید محتاج نباشد.<ref>الأعلام،ج۳،ص:۹۳</ref><ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> | دانش سعید تا آنجا پیش رفت که [[احمد بن حنبل]] میگوید در روی زمین کسی نیست که به علم سعید محتاج نباشد.<ref>الأعلام،ج۳،ص:۹۳</ref><ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> | ||
خط ۵۵: | خط ۲۳: | ||
<ref>مسند الامام السجاد ج ۲، ص ۴۵۶</ref> | <ref>مسند الامام السجاد ج ۲، ص ۴۵۶</ref> | ||
==شاگردان== | [[اسماعیل بن عمر بن کثیر|ابن کثیر]] وی را از ائمه اسلام در تفسیر و فقه و انواع علوم میداند و میگوید اعمال نیک وی زیاد بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> [[محمد بن احمد ذهبی|ذهبی]] نیز از وی به عنوان یکی از ائمه اعلام یاد کرده است.<ref>تاریخالإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> | ||
[[سفیان ثوری]] از [[عمرو بن میمون]] از قول پدرش نقل میکند، سعید بن جبیر از دنیا رفت در حالی که در روی زمین کسی نبود مگر اینکه به علم او محتاج بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> خود میگوید: آنچه نزد من مهم است علمی است که دارم، دوست داشتم مردم آن را از من میآموختند.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> | |||
[[اشعث بن اسحاق]] وی را جهبذ [= دانشمند بزرگ]<ref>فرهنگ معین واژه جهبذ</ref> علما میداند،<ref>تاریخالإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> ابراهیم نخعی نیز میگوید: پس از وی کسی همتای او در علم نیامد.<ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> | |||
از [[عبدالله بن عمر]]، سوالی درباره [[ارث]] پرسیدند، گفت: بروید از سعید بن جبیر بپرسید او در این مسئله از من عالمتر است.<ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۹</ref>به ظاهر مراد از علم در این روایات، علم دینی است. | |||
===تفسیر=== | |||
سعید کتابی در تفسیر قرآن دارد که مفسران از وی نقل کردهاند، [[جلال الدین سیوطی|سیوطی]] در [[الاتقان فی علوم القرآن|الاتقان]] از تفسیرش یاد کرده است، و [[قتادة بن دعامة|قتاده]] وی را اعلم مفسرین از [[تابعین]] دانسته است، همچنین [[ابن ندیم]] در [[الفهرست (ابن ندیم)|الفهرست]] هنگامی که کتابهای تفسیری [[شیعه]] را نام میبرد از آن یاد میکند<ref>أعیان الشیعة، محسن الأمین،ج۱،ص:۱۲۵</ref> و قبل از آن تفسیری ذکر نکرده است، [[آقا بزرگ]] نیز در کتاب [[الذریعه الی تصانیف الشیعه|الذریعه]] آن را ذکر کرده است.<ref>الذریعة، آغا بزرگ الطهرانی،ج۴،ص:۲۴۱</ref> | |||
موید قطعی بر وجود چنین تفسیری، گزارشی است که [[عبدالملک بن مروان]] از سعید درخواست کتابت تفسیر میکند و وی نیز میپذیرد و مینویسد.<ref>تفسیر مقاتل بن سلیمان، ج۵، ص: ۶۵</ref><ref>جواهر الحسان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص: ۸۳</ref> | |||
برخی این کتاب را به عنوان اولین کتاب تفسیری میشناسند.<ref>احمد فاضل سعدی، ص ۱۸۹</ref> | |||
===شاگردان=== | |||
{{ستون-شروع|۴}} | {{ستون-شروع|۴}} | ||
*[[جعفر بن المغیرة]] | *[[جعفر بن المغیرة]] | ||
خط ۷۲: | خط ۵۲: | ||
*[[عمرو بن دینار]] و....<ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> | *[[عمرو بن دینار]] و....<ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== عبادت == | |||
درباره [[تهجد|شب زنده داری]] و تضرع وی [[احمد بن عبدالله بن احمد اصفهانی|اصفهانی]] از قول [[قاسم بن ایوب]] نقل میکند، سعید آن قدر گریه میکرد تا از حال میرفت و غش میکرد.<ref>حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج ۴، ص ۲۷۴</ref> وی هر وقت به نماز میایستاد هم چون چوب خشک بود و فراوان گریه میکرد.<ref>ابن الجوزی، ج ۷، ص ۶</ref> | |||
===زیارت خانه خدا=== | |||
نوشتهاند وقتی سعید در اصفهان ساکن بود سالی دوبار به زیارت خانه خدا مشرف میشد، یک بار برای [[حج]] و یک بار برای [[عمره]]<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> | |||
شخصی میگوید: سعید بن جبیر را دیدم که در [[طواف]] به آهستگی و باوقار حرکت میکرد.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۲</ref> | |||
سعید هنگامیکه از سوی [[خالد بن عبدالله قسری]] دستگیر شد، در حالیکه زنجیر بر دست و پاهایش بود نیز طواف خانه خدا کرد.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۴ </ref> | |||
===قرائت قرآن=== | |||
طبق بعضی از نقلها سعید در هر شب یک بار [[قرآن]] را [[ختم قرآن|ختم]] میکرد<ref>الطبقات الکبری،ج۶، ص۲۷۰</ref> و گاهی در کنار [[کعبه]] آن ختم را در یک رکعت نماز انجام میداد.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۰</ref> | |||
[[ابن کثیر]] نقل کرده، وی در کنار خانه خدا در یک شب در نماز دو ختم و نیم قرآن میخواند<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> حتی گفته شده وی بین نماز مغرب و عشاء یک ختم قرآن انجام میداد<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> | |||
البته [[محمد بن سعد بن منیع الهاشمی|ابن سعد]] فقط اشاره به قرآن خواندن وی بین [[نماز مغرب]] و[[نماز عشاء|عشاء]] کرده و از ختم آن سخن نگفته است.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۰</ref> سعید بن جبیر خود میگوید: | |||
::پس از کشته شدن [[امام حسین]] بر من هیچ دو شبی نگذشته است که قرآن را ختم نکنم مگر اینکه مسافر یا بیمار باشم.<ref>الطبقات الکبری،ج۶،ص:۲۷۰</ref> | |||
==قیام علیه حَجّاج== | ==قیام علیه حَجّاج== | ||
وی به همراهی [[عبدالرحمن بن محمد بن اشعث کندی|عبدالرحمن بن محمد بن اشعث]] در قیام برعلیه [[حجاج بن یوسف ثقفی]] شرکت داشت،<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> و برای تحریک نیروها میگفت: با ایشان جنگ کنید و آنان را بکشید که در حکومت ستم میکنند و از دین بیرون شدهاند و بر بندگان خدا گردنکشی میکنند، و نماز را از میان بردهاند و مسلمانان را به خواری کشیدهاند.<ref>الطبقات الکبری،ج۶، ص۲۷۵</ref> این جنگ به [[دیرجماجم]] معروف است. | وی به همراهی [[عبدالرحمن بن محمد بن اشعث کندی|عبدالرحمن بن محمد بن اشعث]] در قیام برعلیه [[حجاج بن یوسف ثقفی]] شرکت داشت،<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> و برای تحریک نیروها میگفت: با ایشان جنگ کنید و آنان را بکشید که در حکومت ستم میکنند و از دین بیرون شدهاند و بر بندگان خدا گردنکشی میکنند، و نماز را از میان بردهاند و مسلمانان را به خواری کشیدهاند.<ref>الطبقات الکبری،ج۶، ص۲۷۵</ref> این جنگ به [[دیرجماجم]] معروف است. |