کاربر ناشناس
شیخ مفید: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Kheradmand (افزودن ناوبری) |
imported>Fayaz جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''محمد بن محمد بن نُعمان''' مشهور به '''شیخ مُفید'''(۳۳۶ یا ۳۳۸ ـ ۴۱۳ق) [[کلام|متکلم]] و [[فقیه]] [[شیعه اثنی عشری|امامیه]] در قرن‌های [[قرن ۴ هجری قمری|چهارم]] و [[قرن ۵ هجری قمری|پنجم]] قمری. | '''محمد بن محمد بن نُعمان''' مشهور به '''شیخ مُفید'''([[سال ۳۳۶ هجری قمری|۳۳۶ق]] یا [[سال ۳۳۸ هجری قمری|۳۳۸ق]] ـ [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]]) [[کلام|متکلم]] و [[فقیه]] [[شیعه اثنی عشری|امامیه]] در قرن‌های [[قرن ۴ هجری قمری|چهارم]] و [[قرن ۵ هجری قمری|پنجم]] قمری بود. درباره شیخ مفید گفته شده او با تدوین علم [[اصول فقه]]، روشی جدید در [[اجتهاد]] فقهی ارائه داد که راه میانه‌ای بود در برابر دو روش عقل‌گرایی افراطی و اکتفاکردن به [[روایت|روایات]] بدون توجه به عقل. [[شیخ صدوق]]، [[ابن جنید اسکافی]] و [[ابن قولویه]] مشهورترین استادان شیخ مفید بودند. [[شیخ طوسی]]، [[سید مرتضی]]، [[سید رضی]] و [[احمد بن علی نجاشی|نَجاشی]] نزد او درس خوانده‌اند. [[المقنعة (کتاب)|المُقنِعَة]] در علم [[فقه]]، [[اوائل المقالات (کتاب)|اوائل المقالات]] در دانش کلام و [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الاِرشاد]] در شرح‌حال [[امامان شیعه]] معروف‌ترین آثار شیخ مفید است. | ||
== تبار و زندگی == | |||
== | |||
محمد بن محمد بن نعمان<ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۳۹۹، رقم ۱۰۶۷.</ref> در [[۱۱ ذی‌القعده]] سال [[سال ۳۳۶ هجری قمری|۳۳۶ق]] <ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۴۰۲.</ref> یا [[سال ۳۳۸ هجری قمری|۳۳۸ق]] <ref>ابن ندیم، الفهرست، ۱۳۵۰ش، ص ۱۹۷؛ طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۹.</ref> در [[عکبری|عُکبَری]] نزدیکی [[بغداد]] به دنیا آمد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۷.</ref> | محمد بن محمد بن نعمان<ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۳۹۹، رقم ۱۰۶۷.</ref> در [[۱۱ ذی‌القعده]] سال [[سال ۳۳۶ هجری قمری|۳۳۶ق]] <ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۴۰۲.</ref> یا [[سال ۳۳۸ هجری قمری|۳۳۸ق]] <ref>ابن ندیم، الفهرست، ۱۳۵۰ش، ص ۱۹۷؛ طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۹.</ref> در [[عکبری|عُکبَری]] نزدیکی [[بغداد]] به دنیا آمد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۷.</ref> | ||
پدرش شغل معلمی داشت و بدین جهت شیخ مفید به «ابن المعلم» مشهور بوده است. عکبری و بغدادی نیز دو لقب دیگر او هستند.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۷.</ref> درخصوص ملقب‌شدن به مفید هم گفته‌اند: در مناظره‌ای که با علی بن عیسی رُمانی دانشمند [[معتزله|معتزلی]] داشت، توانست استدلالات طرف مقابل را باطل کند؛ پس از آن رُمانی او را «مفید» خواند.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۹.</ref> | پدرش شغل معلمی داشت و بدین جهت شیخ مفید به «ابن المعلم» مشهور بوده است. عکبری و بغدادی نیز دو لقب دیگر او هستند.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۷.</ref> درخصوص ملقب‌شدن به مفید هم گفته‌اند: در مناظره‌ای که با علی بن عیسی رُمانی دانشمند [[معتزله|معتزلی]] داشت، توانست استدلالات طرف مقابل را باطل کند؛ پس از آن رُمانی او را «مفید» خواند.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۹.</ref> | ||
در منابع تاریخی دو فرزند برای مفید ذکر شده است؛ یکی ابوالقاسم علی و دیگری دختری که اسمش در منابع نیامده و همسر [[ابویعلی جعفری]] بوده است.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۳۷؛ شبیری، ناگفته‌هایی از حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۸.</ref> | در منابع تاریخی دو فرزند برای مفید ذکر شده است؛ یکی ابوالقاسم علی و دیگری دختری که اسمش در منابع نیامده و همسر [[ابویعلی جعفری]] بوده است.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۳۷؛ شبیری، ناگفته‌هایی از حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۸.</ref><br> | ||
شیخ مفید در [[جمعه]]، [[۲ رمضان|دوم]] یا [[۳ رمضان|سوم]] ماه [[رمضان]] سال [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]] درگذشت.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۳۹.</ref> [[شیخ طوسی]]، ازدحام مردم از همه مذاهب برای نماز گزاردن و گریستن در مرگ او را بی‌سابقه توصیف کرده است.<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۹.</ref> او چند سالی در خانه‌اش مدفون بود و سپس به سوی مقابر [[قریش]]، نزدیک قبر [[امام جواد(ع)]] برده شد.<ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۴۰۳-۴۰۲.</ref> مقبره وی اکنون در [[حرم کاظمین]] قرار دارد. | |||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
مفید [[قرآن]] و علوم مقدماتی را نزد پدر فراگرفت. سپس برای ادامه تحصیل همراه او به [[بغداد]] رفت و توانست از [[حدیث|محدثان]]، [[کلام|متکلمان]] و [[فقیه|فقهای]] برجسته [[شیعه]] و [[سنی]] بهره ببرد.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref> | مفید [[قرآن]] و علوم مقدماتی را نزد پدر فراگرفت. سپس برای ادامه تحصیل همراه او به [[بغداد]] رفت و توانست از [[حدیث|محدثان]]، [[کلام|متکلمان]] و [[فقیه|فقهای]] برجسته [[شیعه]] و [[سنی]] بهره ببرد.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref> | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۶: | ||
[[شیخ صدوق]] (درگذشت [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن جنید اسکافی]] (درگذشت[[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن قولویه]] (درگذشت[[سال ۳۶۹ هجری قمری|۳۶۹ق]])، [[ابوغالب زراری]] (درگذشت[[سال ۳۶۸ هجری قمری|۳۶۸ق]]) و [[محمد بن عمر جعابی|ابوبکر محمّد بن عمر جعابی]] (درگذشت[[سال ۳۵۵ هجری قمری|۳۵۵ق]]) از مشهورترین استادان شیعی او بوده‌اند.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref> | [[شیخ صدوق]] (درگذشت [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن جنید اسکافی]] (درگذشت[[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن قولویه]] (درگذشت[[سال ۳۶۹ هجری قمری|۳۶۹ق]])، [[ابوغالب زراری]] (درگذشت[[سال ۳۶۸ هجری قمری|۳۶۸ق]]) و [[محمد بن عمر جعابی|ابوبکر محمّد بن عمر جعابی]] (درگذشت[[سال ۳۵۵ هجری قمری|۳۵۵ق]]) از مشهورترین استادان شیعی او بوده‌اند.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref> | ||
شیخ مفید نزد حسین بن علی بصری معروف به جُعَل از اساتید بزرگ [[معتزله]] و ابویاسر شاگرد متکلم نامی [[ابوالجیش | شیخ مفید نزد حسین بن علی بصری معروف به جُعَل از اساتید بزرگ [[معتزله]] و ابویاسر شاگرد متکلم نامی [[ابوالجیش بلخی]] علم کلام آموخت. او همچنین به پیشنهاد ابویاسر در مجلس درس علی بن عیسی رمانی دانشمند معروف معتزلی شرکت کرد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۹.</ref> | ||
وی از حدود ۴۰ سالگی ریاست [[شیعیان]] را در [[فقه]]، [[کلام]] و [[حدیث]] عهده‌دار شد و در دفاع از عقاید شیعه، با علماء دیگر مذاهب مناظره می‌کرد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۲۳-۲۴.</ref> | وی از حدود ۴۰ سالگی ریاست [[شیعیان]] را در [[فقه]]، [[کلام]] و [[حدیث]] عهده‌دار شد و در دفاع از عقاید شیعه، با علماء دیگر مذاهب مناظره می‌کرد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۲۳-۲۴.</ref> | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۷: | ||
[[پرونده:تمبر کنگره.jpg|بندانگشتی|250px|تمبر [[کنگره جهانی هزاره شیخ مفید]]]] | [[پرونده:تمبر کنگره.jpg|بندانگشتی|250px|تمبر [[کنگره جهانی هزاره شیخ مفید]]]] | ||
[[کنگره جهانی هزاره شیخ مفید]] در [[۲۸ فروردین|۲۸]] - ۳۰ فروردین [[سال ۱۳۷۲ هجری شمسی|۱۳۷۲ش]] ([[۲۴ شوال|۲۴]] تا [[۲۶ شوال]] [[سال ۱۴۱۳ هجری قمری|۱۴۱۳ق]]) در مدرسه عالی تربیتی و قضایی در [[قم]] برگزار شد. بزرگان و اندیشمندانی از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی در این کنگره حضور یافتند و درباره شخصیت علمی و دینی شیخ مفید مقاله ارائه دادند.<ref>دانشگاه انقلاب، شماره ۹۷، ص۱۸۱-۱۸۲.</ref> | [[کنگره جهانی هزاره شیخ مفید]] در [[۲۸ فروردین|۲۸]] - ۳۰ فروردین [[سال ۱۳۷۲ هجری شمسی|۱۳۷۲ش]] ([[۲۴ شوال|۲۴]] تا [[۲۶ شوال]] [[سال ۱۴۱۳ هجری قمری|۱۴۱۳ق]]) در مدرسه عالی تربیتی و قضایی در [[قم]] برگزار شد. بزرگان و اندیشمندانی از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی در این کنگره حضور یافتند و درباره شخصیت علمی و دینی شیخ مفید مقاله ارائه دادند.<ref>دانشگاه انقلاب، شماره ۹۷، ص۱۸۱-۱۸۲.</ref> | ||
==مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی== | ==مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی== | ||
| خط ۱۵۴: | خط ۱۴۹: | ||
| توضیحات = | | توضیحات = | ||
}}</onlyinclude> | }}</onlyinclude> | ||
[[Category:فقیهان شیعه قرن ۴ (قمری)]] | |||
[[Category:متکلمان شیعه قرن ۴ (قمری)]] | |||
[[Category:فقیهان شیعه قرن ۵ (قمری)]] | |||
[[Category:متکلمان شیعه قرن ۵ (قمری)]] | |||
[[Category:مدفونان در حرم کاظمین]] | |||
[[Category:مقاله‌های بنیادین ویکی‌شیعه]] | |||
[[Category:شاگردان شیخ صدوق]] | |||
[[Category:مقاله‌های آماده ترجمه]] | |||
[[Category:شیخ مفید]] | |||
[[Category:شاگردان ابن قولویه قمی]] | |||
[[رده:فقیهان شیعه قرن ۴ (قمری)]] | [[رده:فقیهان شیعه قرن ۴ (قمری)]] | ||